Đau lưng sau sinh mổ là một tình trạng khá phổ biến, gây ra nhiều mệt mỏi, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của mẹ bỉm sữa nếu không được khắc phục kịp thời. Vậy nguyên nhân gây ra tình trạng này là gì và cách giảm đau lưng sau sinh mổ hiệu quả?
1. Triệu chứng đau lưng sau sinh mổ ở các chị em
Theo thống kê, có đến 70% phụ nữ bị đau lưng sau khi sinh mổ. Tình trạng này được nhận biết bằng sự xuất hiện các cơn đau khó chịu ở lưng, đặc biệt là phần nửa lưng dưới và thắt lưng.
Đau lưng sau sinh sẽ thuyên giảm khi sản phụ nghỉ ngơi tại chỗ hoặc áp dụng các biện pháp giảm đau. Khi vận động, cường độ đau sẽ tăng lên, có thể đau nhói tại vùng thắt lưng, khiến việc đi lại hay ngồi xuống đứng lên bị hạn chế.
2. Nguyên nhân dẫn đến đau lưng ở sản phụ sinh mổ
Đau lưng sau sinh mổ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:
2.1. Thuốc gây tê tủy sống
Sau sinh, sản phụ có thể cảm thấy bị đau lưng tại vị trí chọc kim nhưng sẽ thuyên giảm sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu trong quá trình gây tê làm tổn thương dây chằng ở thắt lưng thì triệu chứng đau lưng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.
2.2. Giãn dây chằng sinh lý
Trong thời kỳ mang thai, do sự tác động của nội tiết tố, các khớp và dây chằng nối xương chậu sẽ bị nới lỏng. Điều này gây đau khi đi đứng, ngồi lâu hoặc cúi – khom người.
Sau sinh, cấu trúc tại đây vẫn chưa thể phục hồi lại. Do đó mẹ bỉm sẽ tiếp tục cảm thấy đau lưng, cho đến khi các khớp, dây chằng và cơ bắp phục hồi sức mạnh trở lại.
2.3. Mắc bệnh cơ xương khớp
Cột sống chịu nhiều áp lực khi mang thai cùng với thói quen sinh hoạt sai tư thế trước đó làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống… Từ đó gây ra hiện tượng đau lưng sau sinh mổ.
Ngoài ra, nếu chế độ ăn uống trong thai kỳ và sau sinh thiếu canxi sẽ khiến sản phụ bị loãng xương và xuất hiện các cơn đau lưng.
2.4. Thay đổi hormone
Trong thai kỳ, cơ thể mẹ bầu sẽ tăng sản sinh hormone relaxin giúp dây chằng ở vùng xương chậu và các khớp trở nên lỏng lẻo hơn để quá trình sinh nở diễn ra thuận lợi. Tuy nhiên, điều này sẽ khiến cho cột sống mất sự ổn định, gây đau và làm tăng nguy cơ viêm khớp, dây chằng. Sau sinh, hormone relaxin vẫn còn tồn tại trong cơ thể nên mẹ bỉm sữa vẫn có thể gặp phải tình trạng đau lưng.
2.5. Tăng cân
Tăng cân khi mang thai khiến cột sống thắt lưng phải chịu nhiều áp lực do trọng tải của cơ thể lớn hơn. Yếu tố này có thể khiến cột sống bị tổn thương, gây ra các cơn đau lưng khi mang thai và kéo dài đến sau sinh.
2.6. Căng thẳng/stress
Áp lực chăm sóc con, lo âu hay căng thẳng trong thời gian dài có thể gây căng cơ, đau lưng sau sinh.
2.7. Ít vận động hoặc vận động quá sức
Sau sinh, vì tâm lý sợ ảnh hưởng đến vết mổ, nhiều chị em thường nằm yên bất động một chỗ. Điều này khiến khí huyết không được lưu thông, tích tụ tại vùng chậu và dẫn đến đau lưng.
Nhưng cũng có trường hợp, khi sức khỏe vẫn chưa hồi phục, mẹ đã trở lại làm việc, đi lại nhiều khiến cho dây chằng giãn ra và gây đau lưng.
2.8. Cho con bú sai tư thế
Cho con bú sai tư thế cũng là một trong những nguyên nhân gây đau lưng sau sinh mổ. Theo đó, ngồi khom người cho con bú hay thường xuyên cúi xuống nhìn bé là những tư thế xấu có ảnh hưởng tiêu cực đến cột sống cổ và lưng, có thể gây đau mỏi vai gáy và đau lưng cho mẹ.
Không chỉ ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ, tư thế cho con bú sai cũng có thể dẫn đến đau lưng, thậm chí thoát vị đĩa đệm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Có thể bạn quan tâm: Đau lưng sau khi sinh…
2.9. Nhiễm lạnh
Phụ nữ sau sinh nếu bị nhiễm lạnh sẽ có triệu chứng đau nhức xương khớp toàn thân, trong đó có đau lưng.
3. Đau lưng sau sinh mổ kéo dài bao lâu, khi nào cần đi khám?
Các cơn đau lưng có thể khởi phát trong vài giờ sau khi sinh mổ và có thể kéo dài vài tháng hoặc vài năm, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, sinh hoạt của chị em phụ nữ.
Do triệu chứng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nên sau khi sinh mà có triệu chứng đau kéo dài, tái phát nhiều lần và không có dấu hiệu thuyên giảm thì các mẹ bỉm cần đi khám ngay.
Riêng trường hợp đau lưng kèm theo các dấu hiệu bất thường khác như sốt, tê bì, đau ảnh hưởng đến giấc ngủ, đi lại khó khăn thì cần đi khám ngay lập tức.
Qua thăm khám, dựa vào các triệu chứng lâm sàng hoặc thực hiện một số xét nghiệm cần thiết như chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp xạ hình xương, đo mật độ xương… bác sĩ sẽ xác định chuẩn xác nguyên nhân và có cách giảm đau lưng sau sinh mổ phù hợp.
Xem thêm: Đau lưng sau sinh con và những điều bạn nên biết
4. Các cách giảm đau lưng sau sinh mổ
Dưới đây là những cách giảm đau lưng sau sinh mà chị em có thể tham khảo:
4.1. Nghỉ ngơi đầy đủ, giữ tinh thần thoải mái
Mẹ nên dành thời gian nghỉ ngơi, tránh làm việc nặng để vừa giúp vết mổ nhanh lành vừa hỗ trợ giảm đau lưng. Tuy nhiên, cần lưu ý lựa chọn tư thế nghỉ ngơi thoải mái như nằm nghiêng, kê một chiếc gối chắc chắn giữa hai đầu gối để làm giảm áp lực cho vùng lưng dưới. Ngoài ra, chị em cũng có thể nằm ngửa, kê một chiếc gối nhỏ dưới đầu gối khi ngủ. Không nên nằm sấp vì có thể tạo áp lực lên cột sống lưng và ảnh hưởng đến vết mổ.
Bên cạnh đó, chị em nên giữ tinh thần thoải mái, ổn định bằng cách thường xuyên trò chuyện với người thân, nghe nhạc, thiền định… vì căng thẳng kéo dài cũng là nguyên nhân gây đau lưng sau sinh.
4.2. Massage, xoa bóp nhẹ nhàng
Massage, xoa bóp có tác dụng thúc đẩy tuần hoàn máu, giảm căng cơ, hỗ trợ giảm cơn đau lưng và nhức mỏi khá hiệu quả. Chị em có thể tìm đến các dịch vụ massage, chăm sóc mẹ sau sinh tại nhà để giúp cơ thể cảm thấy thoải mái hơn.
4.3. Chườm ấm hoặc tắm với nước ấm
Triệu chứng đau lưng sau sinh mổ có thể được cải thiện phần nào bằng cách chườm ấm hoặc tấm với nước ấm. Biện pháp này sẽ giúp giãn mạch, tăng cường tuần hoàn, giảm đau và giảm co thắt.
4.4. Cho con bú đúng tư thế
Một cách giảm đau lưng sau sinh mổ đơn giản khác là mẹ nên lưu ý cho con bú đúng tư thế, tránh gập hay cúi người quá lâu. Ngoài ra, để giảm đau nhức, bạn cũng nên thường xuyên thay đổi tư thế cho con bú.
Gợi ý một số tư thế cho con bú đúng, giúp phụ nữ sau sinh tránh bị đau lưng:
- Bạn ngồi ngả lưng về phía sau khoảng 45 độ (có thể tựa lưng vào gối), cho bé nằm trên bụng, tì vào ngực mẹ để ti.
- Mẹ nằm nghiêng và đặt bé nằm song song, tay mẹ đỡ đầu bé và cho bé quay mặt vào ngực mẹ để ti.
4.5. Giảm cân
Giảm cân để lấy lại cân nặng phù hợp là cách giảm đau lưng sau sinh mổ khá hữu hiệu vì có thể giúp giảm áp lực đè nặng lên cột sống lưng. Tuy nhiên, mẹ cần giảm cân khoa học, nhất là khi đang nuôi con bằng sữa mẹ để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của bé và sức khỏe bản thân.
4.6. Tập luyện
Vận động nhẹ nhàng 20 – 30 phút mỗi ngày cũng là một cách giúp mẹ giảm đau lưng sau sinh mổ. Nhưng cần lưu ý chỉ nên tập luyện khi đã được bác sĩ cho phép và nên chọn các bài tập thể dục, động tác yoga đơn giản giúp tăng cường cơ bụng và giải phóng sự căng cơ ở lưng để tránh ảnh hưởng đến vết mổ. Ngoài ra, đi bộ nhẹ nhàng cũng có thể cải thiện lưu thông máu, giúp làm dịu tình trạng co thắt ở lưng.
Tham khảo các bài tập hỗ trợ giảm đau lưng khi mang thai TẠI ĐÂY
4.7. Cải thiện chế độ ăn uống
Để tránh tình trạng thiếu hụt canxi gây đau lưng, mẹ nên xây dựng một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Theo đó, nên bổ sung các thực phẩm giàu kẽm (nấm, thịt bò, ngũ cốc…), thực phẩm nhiều sắt (thịt gà, lòng đỏ trứng, thịt bồ câu, các loại đậu…), thực phẩm giàu canxi (sữa chua, các loại đậu, hạnh nhân, rau lá xanh…). Đồng thời tăng cường thực phẩm dồi dào vitamin và khoáng chất, uống đủ 2 – 2.5 lít nước mỗi ngày.
4.8. Đau lưng sau sinh mổ uống thuốc gì?
Các loại thuốc giảm đau như acetaminophen, ibuprofen… có thể giảm nhanh cơn cơ thắt – cơn đau lưng hiệu quả. Tuy nhiên, sau sinh, đặc biệt là khi đang nuôi con bằng sữa mẹ, chị em không nên tự ý dùng thuốc mà cần tham vấn ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để biết rõ về liều lượng và có được dùng hay không.
Ngoài ra, cần đặc biệt cẩn trọng với các bài thuốc Đông y hoặc thuốc gia truyền không rõ nguồn gốc vì có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và cả bé.
Uống thuốc đau nhức xương khớp bị tác dụng phụ là tình trạng khá phổ biến, nếu lạm dụng trong thời gian dài còn dẫn đến nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe. Nhiều bệnh nhân đi khám ở phòng khám ACC chia sẻ, cứ thấy đau nhức xương…
4.9. Trị liệu thần kinh cột sống
Ứng dụng Trị liệu Thần kinh cột sống (Chiropractic) trị đau lưng sau sinh được đánh giá cao vì hiệu quả mang lại cùng độ an toàn cho sức khỏe mẹ và bé. Bằng các kỹ thuật nắn chỉnh chuyên khoa, bác sĩ Chiropractic sẽ giúp điều chỉnh các sai lệch tại cột sống, giải phóng các áp lực đè nặng lên dây thần kinh, giúp giảm đau dần dần rồi chấm dứt hoàn toàn.
Bác sĩ Aubrey C. Gail – Phòng khám ACC còn cho biết, Chiropractic không chỉ chữa bệnh xương khớp, giải quyết các vấn đề chèn ép dây thần kinh, mà còn giúp tăng cường đề kháng tự nhiên cho mẹ bỉm sau sinh. Đặc biệt, Chiropractic an toàn cho phụ nữ sau sinh, không tác dụng phụ vì không cần dùng thuốc hay xâm lấn.
Hãy cùng bác sĩ Aubrey C. Gail tìm hiểu rõ hơn về nguyên lý chữa lành cơn đau của phương pháp Chiropractic:
4.10. Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu với các bài tập kéo giãn cơ phù hợp cùng sự hỗ trợ của thiết bị máy móc hiện đại là cách giảm đau lưng sau sinh mổ hiệu quả, phù hợp cho phụ nữ sau sinh vì độ an toàn cao. Vật lý trị liệu sẽ giúp giảm áp lực chèn ép nơi cột sống, thúc đẩy tuần hoàn máu và tái tạo mô, tăng cường sự dẻo dai cho cơ bắp, cột sống cũng như hạn chế đau tái phát.
Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, chị em cần lựa chọn địa chỉ vật lý trị liệu uy tín, liệu trình thiết kế chuyên biệt theo tình trạng sức khỏe. Ngoài ra, cũng nên có chuyên viên hướng dẫn trong quá trình tập luyện để tránh những chấn thương không đáng có.
Khám đau lưng ở đâu và khi nào là vấn đề đáng quan tâm của nhiều bệnh nhân hiện nay. Nhiều trường hợp chậm trễ trong việc thăm khám và tiếp cận sai phương pháp điều trị khiến cho tình trạng bệnh ngày càng trở nên phức tạp hơn. 1.…
Tại Việt Nam, ACC là đơn vị đầu tiên được Bộ Y tế cấp phép ứng dụng Trị liệu Thần kinh cột sống để điều trị các bệnh lý cơ xương khớp. Với 100% bác sĩ nước ngoài có chuyên môn cao cùng liệu trình điều trị chuyên biệt, kết hợp Chiropractic và Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng, ACC đã điều trị thành công cho rất nhiều trường hợp đau nhức xương khớp, bao gồm cả đau lưng ở phụ nữ sau sinh.
Liệu trình Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng tại ACC ngoài các bài tập được thiết kế theo tình trạng sức khỏe của người bệnh còn được kết hợp với hàng loạt máy móc, thiết bị hỗ trợ hiện đại. Nổi bật có thể kể đến như sóng xung kích Shockwave, tia laser cường độ cao, thiết bị giảm áp Vertetrac, thiết bị kéo giãn giảm áp cột sống DTS, máy vận động trị liệu tích cực ATM2…
Đừng chủ quan khi bị đau lưng sau sinh mổ vì tình trạng này có thể kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của chị em phụ nữ. Vì vậy, khi nhận thấy cơn đau không có dấu hiệu thuyên giảm, chị em nên thăm khám sớm để điều trị kịp thời.
>> Tham khảo bài viết trên Eva.vn: Chị em đau lưng sau sinh mổ phải làm sao?