Vẹo cột sống

Hiện nay, thực trạng trẻ bị vẹo cột sống đang có xu hướng gia tăng ở nước ta do nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu không phát hiện kịp thời và áp dụng cách chữa vẹo cột sống phù hợp, bệnh sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm, gây dị dạng thân hình và rối loạn tư thế.

1. Vẹo cột sống là gì?

Vẹo cột sống hay vẹo cột sống thắt lưng là tình trạng các đốt sống bị cong sang một bên hoặc xoay phức tạp. Đó cũng là bệnh lý về cột sống phổ biến nhất ở trẻ nhỏ và vị thành niên, độ tuổi thường gặp từ 10-15. Trong đó, tỉ lệ mắc bệnh và mức độ vẹo cột sống ở các bé gái cao hơn bé trai.

Những đối tượng dễ bị vẹo cột sống gồm:

• Người có sinh hoạt đi, đứng, ngồi, nằm thường xuyên sai tư thế.
• Ăn uống thiếu dinh dưỡng.
• Tiền sử gia đình có người bị vẹo cột sống.

Tìm hiểu thêm:
> Nguyên nhân gây vẹo cột sống ở trẻ em và cách phòng ngừa
> Vẹo cột sống có nguy hiểm không?
> Rối loạn cong cột sống là gì? Có trị được không?

2. Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp

Cong vẹo cột sống được chia thành 4 dạng, bao gồm:

Vẹo cột sống do bẩm sinh: tình trạng vai nghiêng, vòng eo không đều, nghiêng đầu, hình dáng tổng thể của cơ thể nghiêng về một bên trái hoặc phải.

Vẹo cột sống thần kinh: dấu hiệu vẹo cột sống dễ nhận thấy là sự thay đổi tư thế.

Vẹo cột sống dính khớp: thường gặp các triệu chứng đau nhức hoặc cứng khớp ở lưng dưới, ngứa ran chân hoặc đau nhức chân khi đi bộ.

Vẹo cột sống triệu chứng: triệu chứng không đau nhưng có thể gây khó chịu hoặc đau khi ngồi.

3. Nguyên nhân cong vẹo cột sống

Nguyên nhân hàng đầu gây ra chứng cong vẹo cột sống là nguyên nhân tự phát ở tuổi vị thành niên (chiếm đến 85% các ca mắc bệnh). Đa số các bé trong độ tuổi đến trường đều có nguy cơ bị vẹo cột sống do phải mang cặp sách nặng làm vai bị lệch, bàn ghế ngồi học không đạt tiêu chuẩn tạo ra tư thế học tập sai. Các nguyên nhân khác bao gồm:

• Di truyền: Một số bệnh nhi bị cong vẹo, lệch cột sống từ lúc bẩm sinh.
• Các yếu tố tác động khi người mẹ mang thai hoặc sự phát triển của thai nhi diễn ra quá nhanh, không thích ứng kịp với cơ thể của mẹ cũng là nguyên nhân khiến cột sống của trẻ bị chèn ép, cong vẹo.
• Các bệnh lý cơ, thần kinh, suy dinh dưỡng khiến cột sống phát triển bất thường.
• Bàn chân bẹt: Khoảng 30% trẻ em châu Á mắc phải tật bàn chân bẹt, tức là tình trạng bàn chân không có vòm hay lõm, khiến chân bị xoay đổ vào trong. Bàn chân bẹt có thể khiến xương ở cẳng chân của trẻ bị xoay khi đi lại, chạy nhảy, khiến các khớp đầu gối cũng xoay lệch dẫn đến đau, viêm, thậm chí thoái hóa khớp gối. Nghiêm trọng hơn, sự lệch trục này còn dẫn đến chứng vẹo cột sống. Nếu không được can thiệp, chữa trị kịp thời sẽ gây nên những rắc rối trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ.
• Nhiều trường hợp trẻ em bị chứng vẹo cột sống xuất phát do người lớn cho trẻ tập đứng, tập đi quá sớm.

4. Nhận biết dấu hiệu cột sống bị cong vẹo

Khi bị vẹo cột sống, người bệnh sẽ có các dấu hiệu bất thường như sau:

• Gai đốt sống không thẳng hàng.
• Dốc hai vai không đều nhau, bên thấp bên cao.
• Phần xương bả vai nhô ra bất thường.
• Khoảng cách từ 2 mỏm xương đến bả vai không bằng nhau.
• Tam giác eo tạo ra giữa thân và cánh tay có độ hẹp, rộng không giống nhau.
• Khi cột sống bị xoáy vặn khiến xương sườn lồi lên, thăn lưng mất cân đối.
• Nếu bị gù thì quan sát thấy lưng tròn, vai thấp, bụng nhô, đầu ngả ra phía trước. Nếu bị ưỡn, phần trên của thân hơi ngả về phía sau, bụng xệ xuống.

Khi tình trạng cong vẹo cột sống trở nên nghiêm trọng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác kèm theo như:

• Đau lưng.
• Không có khả năng đứng thẳng.
• Chân bị đau, tê hoặc yếu đi đáng kể.
• Rối loạn chức năng ruột hoặc bàng quang.

5. Những tác hại khôn lường do bệnh lý này gây ra

Vẹo cột sống gây ra rất nhiều hệ quả khôn lường cho người bệnh như:

5.1. Tổn thương phổi và tim

Trong trường hợp cong vẹo cột sống nghiêm trọng, khung xương sườn có thể đè lên phổi và tim. Lúc này, nếu lồng ngực ép vào phổi, người bệnh có thể thấy khó thở hơn bình thường. Trong khi đó, nếu lồng ngực ép vào tim sẽ cản trở việc bơm máu. Do đó, suy tim và các vấn đề về phổi (ví dụ như viêm phổi) là những biến chứng nghiêm trọng phổ biến của chứng vẹo cột sống.

5.2. Tự ti

Khi cong vẹo cột sống trở nên nghiêm trọng, tình trạng này có thể gây ra những thay đổi dễ nhận biết như vai không đồng đều, xương sườn nổi rõ, thắt lưng và thân mình bị lệch sang một bên. Vì thế, những người bị cong vẹo cột sống, đặc biệt là những người trẻ tuổi thường rất tự ti về ngoại hình của mình.

5.3. Dễ bị đau lưng khi lớn tuổi

Những người bị cong vẹo cột sống khi còn nhỏ có nhiều khả năng bị đau lưng mãn tính khi lớn tuổi. Điều này gây ra rất nhiều vấn đề khó chịu và ảnh hưởng không ít đến chất lượng sống của người bệnh. 

[Giải đáp] Khám đau lưng ở đâu tốt, uy tín và nhanh khỏi?

Khám đau lưng ở đâu và khi nào là vấn đề đáng quan tâm của nhiều bệnh nhân hiện nay. Nhiều trường hợp chậm trễ trong việc thăm khám và tiếp cận sai phương pháp điều trị khiến cho tình trạng bệnh ngày càng trở nên phức tạp hơn. 1.…

6. Các biện pháp chẩn đoán vẹo cột sống

Khi xuất hiện các dấu hiệu vẹo cột sống, người bệnh không nên tự ý điều trị tại nhà. Thay vào đó, người bệnh nên đến các địa chỉ chuyên khoa cơ xương khớp để kiểm tra, từ đó xác định đúng nguyên nhân và có giải pháp khắc phục tình trạng phù hợp.
Khi đến kiểm tra vẹo cột sống, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán như:

6.1. Khám tổng quát

Đầu tiên, bác sĩ sẽ quan sát lưng của người bệnh khi đứng thẳng để kiểm tra cột sống, vai và vùng eo của người bệnh có cân xứng hay không. Tiếp theo, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh cúi người về phía trước để kiểm tra độ cong ở lưng trên và lưng dưới.

6.2. Xét nghiệm hình ảnh

Các xét nghiệm hình ảnh mà bác sĩ có thể chỉ định thực hiện để tìm nguyên nhân và mức độ của chứng vẹo cột sống bao gồm:

Chụp X-quang: Khi thực hiện kiểm tra này, một lượng nhỏ bức xạ được sử dụng để tạo ra hình ảnh cột sống của người bệnh.

Chụp cộng hưởng từ MRI: Xét nghiệm này sử dụng sóng vô tuyến và từ tính để có được hình ảnh chi tiết về xương và mô xung quanh chúng.

Chụp cắt lớp vi tính CT: Trong quá trình kiểm tra này, tia X được chụp ở nhiều góc độ khác nhau để có được hình ảnh 3D của cơ thể.

7. Phương pháp điều trị vẹo cột sống hiệu quả

Để chữa vẹo cột sống, người bệnh có thể áp dụng rất nhiều cách. Tuy nhiên, tùy thuộc vào mức độ cong vẹo cột sống, bác sĩ sẽ đề ra hướng điều trị phù hợp.

7.1. Đeo đai chỉnh cột sống

Đai lưng là dụng cụ giúp hỗ trợ điều trị cong vẹo cột sống. Nó có tác dụng giúp ổn định cột sống, điều chỉnh tư thế, hạn chế sự phát sinh của các cơn đau (nhất là trong mỗi lần vận động). Tuy nhiên để nhận thấy được hiệu quả, người bệnh cần kiên trì đeo đai chỉnh trong suốt một thời gian dài.

7.2. Bài tập hỗ trợ cải thiện vẹo cột sống

Các bài tập chữa vẹo cột sống phù hợp có thể hỗ trợ rất tốt cho người bệnh. Để biết mình có thể thực hiện các bài tập nào, bệnh nhân cần được thăm khám và tư vấn kỹ càng từ bác sĩ. Đối với những người bị vẹo cột sống ngực, bài tập nên tác động đến vai. Trường hợp bị vẹo cột sống thắt lưng, các động tác nên tập trung vào phần lưng dưới. Hiệu quả của việc luyện tập phụ thuộc vào tính kiên trì đều đặn và thực hiện đúng động tác.
> Xem chi tiết: 6 bài tập hỗ trợ chữa vẹo cột sống đơn giản mà hiệu quả

7.3. Cách chữa vẹo cột sống bằng phẫu thuật

Phẫu thuật là lựa chọn của nhiều bệnh nhân với mong muốn sớm cải thiện đường cong cột sống. Tuy nhiên, theo ý kiến của các bác sĩ ACC, phẫu thuật chỉ là giải pháp cuối cùng khi mức độ vẹo cột sống của bệnh nhân quá nặng và các phương pháp bảo tồn không còn tác dụng. Đặc biệt với các bệnh nhi nhỏ tuổi, phẫu thuật tiềm ẩn khá nhiều rủi ro vì có thể gây sốc thuốc, hôn mê, liệt do tổn thương hệ thần kinh…

Mổ cột sống có nguy hiểm không? Bao lâu thì đi lại được?

Mổ cột sống được biết đến là phương pháp điều trị sau cùng cho các bệnh lý liên quan đến cột sống. Vậy có những phương pháp phẫu thuật nào và có nguy hiểm khi thực hiện không? Xem ngay bài viết sau đây để hiểu rõ hơn nhé.  1.…

7.4. Điều trị cong vẹo cột sống bằng Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic

Trong điều trị cong vẹo cột sống, Trị liệu thần kinh cột sống – Chiropractic được xem là phương pháp tối ưu nhất. Bằng thao tác nhẹ nhàng, các bác sĩ chuyên khoa nắn chỉnh cấu trúc đốt sống sai lệch, dần đưa chúng trở lại vị trí bình thường, từ đó giúp khôi phục đường cong sinh lý của cột sống một cách tự nhiên.

Đây là phương pháp chính trong liệu trình chữa vẹo cột sống tại Phòng khám ACC mang đến hiệu quả cao mà không cần sự can thiệp của phẫu thuật, được rất nhiều bệnh nhân và gia đình đã từng điều trị tại ACC đánh giá cao. Xem thêm trường hợp của bé Ngọc (13 tuổi) mắc tật cong vẹo cột sống đã được chữa khỏi thành công TẠI ĐÂY.

Xem ngay cách chữa vẹo cột sống không cần phẫu thuật qua video dưới đây:

7.5. Vật lý trị liệu hỗ trợ điều trị

Phương pháp này bao gồm nhiều bài tập được thiết kế riêng cho bệnh nhân, hoặc có sự hỗ trợ của thiết bị hiện đại nhằm khôi phục độ cong của cột sống, đồng thời giúp giảm đau rõ rệt. Đặc biệt với thiết bị trị liệu vận động ATM2 tại ACC trong thời gian gần đây, người bệnh đã nhanh khôi phục tư thế thẳng tự nhiên của lưng, nâng tầm vận động rõ rệt.

Quý bệnh nhân có thể liên hệ với Chuyên khoa Phục hồi chức năng – Phòng khám ACC để được tư vấn các bài tập vật lý trị liệu dành riêng cho chứng vẹo cột sống.

8. Cách phòng ngừa cong vẹo cột sống ở người lớn và trẻ nhỏ

Để phòng ngừa cong vẹo cột sống, bạn có thể áp dụng một số cách sau:

• Tập luyện thể thao đều đặn, vừa sức để tăng sự dẻo dai bền bỉ và phát triển cân đối cho cơ thể.
• Phòng chống suy dinh dưỡng, còi xương ở trẻ nhỏ bằng chế độ ăn đầy đủ protein, chất khoáng và vitamin.
• Bàn ghế ngồi học hoặc ngồi làm phải phù hợp với chiều cao của người dùng.
• Khi ngồi thì cần ngồi thẳng lưng, không nghiêng vẹo.
• Trẻ em không nên mang cặp quá nặng. Cụ thể, trọng lượng cặp sách không nên vượt quá 15% trọng lượng cơ thể.
• Cặp phải có 2 quai, khi sử dụng, học sinh đeo đều hai vai, tránh đeo lệch về một phía.

Có thể bạn quan tâm: Các tư thế ngồi đúng tránh bị cong vẹo cột sống

Trên đây là những điều cần biết về cong vẹo cột sống. Tình trạng này không chỉ gây mất thẩm mỹ về ngoại hình mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống về lâu dài. Vì thế, khi phát hiện dấu hiệu bị vẹo cột sống, bạn nên đến các cơ sở y tế khoa xương khớp để được kiểm tra và điều trị càng sớm càng tốt.

Nguồn tham khảo:

Scoliosis
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/scoliosis/symptoms-causes/syc-20350716

Scoliosis Causes, Symptoms, Diagnosis and Treatment
https://www.spineuniverse.com/conditions/scoliosis

Scoliosis In Adults: Symptoms, Diagnosis and Treatments
https://www.hss.edu/conditions_scoliosis-adults.asp

Everything You Need to Know About Scoliosis
https://www.healthline.com/health/scoliosis