Đau lưng dưới gần mông là tình trạng phổ biến ở mọi lứa tuổi. Bệnh có thể xảy ra ở bên phải, bên trái hay ở giữa cột sống lưng dưới, khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Để có được cách khắc phục phù hợp nhất, cần xác định rõ nguyên nhân gây ra triệu chứng này.
1. Nhận biết triệu chứng đau lưng dưới gần mông
Đau lưng dưới gần mông (hay đau thắt lưng) thường xảy ra ở vùng lưng bên dưới kéo dài xuống hông và mông, từ đoạn đốt sống L1 – L5. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột và chỉ gây khó chịu rồi biến mất, hoặc bắt đầu từ từ và trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian.
Tùy vào từng nguyên nhân, các triệu chứng đau lưng gần mông biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như:
- Đau âm ỉ, nhức nhối ở vùng thắt lưng. Đi kèm co thắt cơ, căng tức ở hông và xương chậu.
- Đau nhói, bỏng rát, tê hoặc ngứa ran di chuyển từ thắt lưng xuống mặt sau của đùi, cẳng chân, bàn chân.
- Yếu ở chân hoặc bàn chân, dọc theo dây thần kinh tọa.
- Cảm thấy đau đớn hoặc đau nhói ở bàn chân hoặc các ngón chân.
- Cơn đau lưng dưới gần mông nặng hơn sau khi ngồi, đứng lâu.
- Đau trở nặng vào buổi sáng và thuyên giảm sau khi đứng dậy hay đi lại.
2. Bị đau lưng dưới gần mông là bệnh gì?
Nguyên nhân gây đau lưng dưới gần mông ở phụ nữ và nam giới xuất phát từ:
2.1. Thoái hóa cột sống thắt lưng
Đây là bệnh lý cơ xương khớp thường gặp ở người lớn tuổi nhưng đang có dấu hiệu trẻ hóa gần đây. Ngoài đau lưng dưới mông, người bệnh còn có thể xuất hiện kèm các vấn đề khác như co cơ, yếu chi dưới, khó kiểm soát bàng quang,…
2.2. Hẹp ống sống
Là tình trạng ống sống bị thu hẹp gây chèn ép lên tủy sống hoặc các rễ dây thần kinh. Ở mức độ nhẹ, hẹp ống sống chỉ gây tê bì hoặc đau nhức các chi, tuy nhiên khi tình trạng nghiêm trọng thì tình trạng này có thể khiến người bệnh bị liệt.
2.3. Viêm xương khớp cột sống thắt lưng
Viêm khớp cột sống thường gặp nhiều nhất ở người lớn tuổi, béo phì, lao động nặng hoặc từng bị chấn thương cột sống trước đó. Tình trạng này khiến người bệnh xuất hiện cảm giác đau buốt, ê ẩm và tăng dần theo thời gian.
Viêm khớp là bệnh lý có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, xảy ra quanh năm, nhất là vào thời điểm giao mùa. Nhận biết dấu hiệu viêm khớp và điều trị ngay từ sớm rất quan trọng, có thể hạn chế tổn thương phá hủy khớp và ngăn…
2.4. Đau dây thần kinh tọa
Cơn đau dây thần kinh tọa thường chỉ ảnh hưởng đến một bên của cơ thể, kéo dài từ lưng dưới qua hông, mông và lan xuống dưới chân.
2.5. Đau cơ xơ hóa
Tình trạng này gây đau nhức cơ lan rộng, bao gồm cả đau lưng. Đi kèm với đó là những triệu chứng như mệt mỏi, mất ngủ, trầm cảm…
2.6. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
Điều này xảy ra khi đĩa đệm vùng thắt lưng thoát khỏi vị trí vốn có, chèn ép vào rễ thần kinh gây đau nhức. Tình trạng này thường xuất hiện ở nam giới, đặc biệt là những người thường xuyên phải mang vác vật nặng.
Trong một số trường hợp, bị đau lưng dưới gần mông còn có thể biểu hiện của bệnh phụ khoa, viêm tụy, viêm ruột thừa,…
3. Đau thắt lưng gần mông do các nguyên nhân khác
Ngoài những bệnh lý trên, đau vùng thắt lưng gần mông còn do một số nguyên nhân khác như:
3.1. Mang thai và sau sinh
Nhiều chị em phụ nữ trong thời kỳ mang thai phải đối mặt với những cơn đau lưng dưới gần mông phiền toái, do tăng áp lực của tử cung lên phần cột sống và rễ thần kinh khiến tuần hoàn máu không thông suốt, thiếu oxy, thiếu máu và xương khớp bị tổn thương. Thêm vào đó, quá trình gây tê tủy sống để mổ thai, áp lực kéo giãn dây chằng sau kỳ sinh nở… cũng làm cho phụ nữ thường xuyên bị đau lưng dưới bên phải hoặc bên trái phần xương cụt.
Nhiều thống kê y tế cho thấy, có khoảng 50 - 80% bà bầu bị đau lưng khi mang thai. Cơn đau có thể xuất hiện từ rất sớm, ở 3 tháng đầu thai kỳ và kéo dài đến sau khi sinh. Với một số mẹ bầu, biểu hiện đau…
3.2. Đau lưng khi bị kinh nguyệt
Khi đến chu kỳ kinh nguyệt, sự thay đổi hormone trong cơ thể cùng sự co thắt của tử cung khiến các cơ, bao gồm các cơ vùng thắt lưng bị đau nhức dữ dội. Thông thường, tình trạng này sẽ tự biến mất sau khi kỳ kinh nguyệt qua đi.
3.3. Căng cơ, bong gân
Do liên quan chính đến chuyển động vặn và gập, cúi của cơ thể nên vùng thắt lưng rất dễ bị căng cơ và bong gân. Ở mức độ nhẹ, người bị bong gân chỉ cần nghỉ ngơi, tuy nhiên nếu tình trạng nghiêm trọng có thể cần tiến hành phẫu thuật để tái tạo dây chằng, gân, cơ bị tổn thương hoặc bị rách.
Mặc dù có triệu chứng tương tự nhau nhưng trên thực tế, bong gân và căng cơ là hai loại chấn thương hoàn toàn khác biệt. Chính vì vậy, mỗi loại sẽ có hướng điều trị không giống nhau. Mỗi người chúng ta đều có thể đã từng bị căng…
3.4. Thừa cân, béo phì
Cột sống thắt lưng chịu áp lực nâng đỡ cơ thể rất lớn. Vì thế khi thừa cân, béo phì, sức nặng của cơ thể đè nén lên cột sống thắt lưng càng lớn, từ đó gây đau nhức dữ dội.
3.5. Ngồi lâu, ít vận động
Đây là yếu tố thường gặp ở nhóm đối tượng nhân viên văn phòng, thợ may, lễ tân… do đặc thù nghề nghiệp đòi hỏi người làm việc phải ngồi lâu, ít đổi tư thế, ít vận động. Điều này khiến máu lưu thông kém, gây tắc nghẽn ở vùng bất kỳ và dẫn đến các cơn đau lưng gần mông.
3.6. Chế độ ăn uống thiếu canxi
Thiếu canxi là một trong những nguyên nhân gây đau thắt lưng phổ biến ở trẻ nhỏ, người lớn tuổi, phụ nữ ở những tháng cuối thai kỳ và phụ nữ tiền mãn kinh – mãn kinh. Các triệu chứng đi kèm thường là tê bì chân tay, các cơ bị co rút, cứng lại, khó cử động, đau đớn…
3.7. Chấn thương cột sống
Các tác động đến vùng lưng do tai nạn giao thông, tai nạn nghề nghiệp, chơi thể thao… hoặc điều trị chấn thương không đúng cách đều là tác nhân khiến hệ xương khớp bị tổn thương.
4. Đau lưng bên phải và trái gần mông có nguy hiểm không?
Trường hợp đau lưng dưới bên trái khởi phát cấp tính trong thời gian ngắn, người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi một thời gian là cơn đau thuyên giảm. Tuy nhiên bệnh nhân không nên chủ quan, bởi nếu kéo dài từ 3 tháng trở lên thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của chấn thương cột sống lưng, khớp bị dính, tổn thương mô mềm, đau dây thần kinh tọa, thoái hóa cột sống,… hoặc các bệnh lý nội tạng như thận, tụy hay ruột.
Với cơn đau lưng dưới bên phải, người bệnh cần thăm khám sớm vì hầu hết nguyên nhân có liên quan đến sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm ruột thừa… Cơn đau xuất hiện âm ỉ vùng thắt lưng bên phải với cường độ tăng dần, lan xuống háng và chân, nặng hơn gây cản trở khả năng vận động.
Bên cạnh đó, người bệnh nên đến cơ sở y tế nhanh chóng, nếu đau lưng dưới gần mông đi kèm bất kỳ triệu chứng nào dưới đây:
- Mất kiểm soát bàng quang và ruột dẫn đến tiểu tiện, đại tiện mất kiểm soát.
- Sụt cân, tê yếu chân.
- Sốt, ớn lạnh hoặc đau khi ho, đi tiểu.
- Đau dữ dội ở bụng.
5. Phương pháp chẩn đoán bệnh
Các biện pháp chẩn đoán đau lưng dưới gần mông thường bao gồm:
- Thăm khám lâm sàng để đánh giá tổng quan tình trạng bệnh.
- Chụp X-quang, chụp MRI hoặc CT để phát hiện thoát vị đĩa đệm hoặc các vấn đề với mô, cân cơ, dây thần kinh, dây chằng, mạch máu, cơ và xương (nếu có).
- Đo điện cơ (EMG) nhằm giúp bác sĩ đánh giá tốt hơn các tổn thương gây đau lưng liên quan tới thần kinh hay cơ bắp.
- Xét nghiệm máu để phát hiện tình xác định mức độ thiếu hụt canxi hoặc nhiễm trùng (nếu có).
6. Các cách điều trị và khắc phục cơn đau lưng dưới gần mông
Dưới đây là một số cách giúp khắc phục cơn đau lưng dưới gần mông mà bạn có thể tham khảo:
6.1. Sử dụng thuốc
Các loại thuốc thường được sử dụng với đau lưng dưới gần mông gồm:
Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC)
Aspirin (Bayer), Ibuprofen (Advil), Naproxen (Aleve), Acetaminophen (Tylenol). Thuốc có thể giảm nhanh các biểu hiện đau thắt lưng do sưng dây thần kinh hoặc cơ. Tuy nhiên, đây chỉ là cách giảm đau lưng tạm thời, người bệnh không nên lạm dụng hay tự ý gia tăng liều lượng khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Thuốc giãn cơ
Cyclobenzaprine giúp giảm bớt độ cứng và đau do chuột rút cơ. Nhưng thuốc chỉ được kê đơn trong thời gian ngắn (2 đến 3 tuần), bởi có tác dụng phụ gây mờ mắt, chóng mặt, buồn ngủ và khô miệng.
Thuốc giảm đau Opioid
Hydrocodone, Tramadol và Oxycodone thường được kê đơn cho những cơn đau cấp tính nghiêm trọng sau phẫu thuật hoặc đau lưng mãn tính. Thế nhưng tác dụng phụ của thuốc là gây táo bón, khô miệng, bụng khó chịu, chứng ngưng thở lúc ngủ, các vấn đề về phổi và tim.
> Tìm hiểu thêm: Mẹ bầu bị đau lưng có nên dùng thuốc giảm đau?
6.2. Chườm lạnh
Liệu pháp chườm lạnh nên được áp dụng càng sớm càng tốt sau khi chấn thương xảy ra, thường là trong vòng 48 giờ. Hơi lạnh sẽ làm chậm quá trình viêm, sưng tấy đồng thời làm gián đoạn phản ứng co thắt đau giữa các dây thần kinh. Lưu ý, tránh chườm đá trực tiếp lên da và thời gian chườm không quá 15-20 phút/lần.
6.3. Nghỉ ngơi và massage
Để cải thiện tình trạng đau lưng dưới gần mông, người bệnh nên nghỉ ngơi và hạn chế các hoạt động gắng sức trong thời gian ngắn. Song song đó, nên kết hợp massage để giãn cơ, hỗ trợ giảm đau lưng cũng như tăng lưu thông máu và khí huyết đến vùng thắt lưng.
6.4. Luyện tập thể dục
Tập luyện thể dục có tác dụng cải thiện tình trạng đau nhức thắt lưng. Tuy nhiên bạn chỉ nên thực hiện các bài tập vừa sức, tránh để đau thắt lưng thêm nghiêm trọng.
Sau đây là một số bài tập giúp giảm đau thắt lưng tại nhà, được hướng dẫn bởi chuyên viên Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng của ACC:
6.5. Giảm căng thẳng/stress
Căng thẳng kéo dài có thể khiến tình trạng đau lưng trở nên trầm trọng hơn. Tuy nhiên, bạn có thể khắc phục tình trạng này bằng cách nghỉ ngơi hợp lý, hoặc thực hiện các bài tập yoga đơn giản để vừa giảm căng thẳng, vừa tăng cường độ dẻo dai cho cột sống.
6.6. Kiểm soát trọng lượng
Giảm cân sẽ giúp giảm bớt áp lực đè nặng lên cột sống thắt lưng. Nhưng cần lưu ý, bạn không nên giảm cân quá nhanh vì sẽ gây những ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe. Tốt nhất, hãy kết hợp giữa ăn uống khoa học và tập luyện thể thao để đạt được hiệu quả giảm cân an toàn và bền vững.
6.7. Duy trì tư thế nằm phù hợp
Tư thế nằm phù hợp giúp cột sống lưng và thắt lưng nói riêng được thư giãn và nhanh hồi phục hơn. Để đạt được điều này, nếu nằm ngửa, bạn nên đặt gối dưới đùi; hoặc nếu nằm nghiêng, hãy kẹp gối mềm giữa 2 chân.
Dành cho bạn: Tư thế ngủ đúng giúp ngon giấc và cải thiện sức khỏe
6.8. Bổ sung vitamin D và Canxi trong bữa ăn hằng ngày
Để tăng cường vitamin D và Canxi, bạn có thể bổ sung thông qua các thực phẩm giàu những dưỡng chất này như sữa, trứng, thịt đỏ,… Còn đối với thực phẩm chức năng hoặc thuốc bổ sung vitamin D và Canxi, bạn chỉ nên dùng khi có sự chỉ định của bác sĩ.
6.9. Trị liệu Thần kinh Cột sống kết hợp Vật lý trị liệu
Một trong những cách điều trị đau lưng dưới gần mông nổi bật hiện nay là Chiropractic – Trị liệu Thần kinh Cột sống kết hợp Vật lý trị liệu. Đây là phương pháp điều trị không xâm lấn – không dùng thuốc vừa đảm bảo an toàn sức khỏe, vừa mang đến hiệu quả chữa trị cao hơn.
Tại Việt Nam, phòng khám ACC là đơn vị tiên phong sử dụng Chiropractic trong điều trị các vấn đề xương khớp, trong đó có đau lưng dưới gần mông. Người bệnh được các bác sĩ ACC nắn chỉnh lại khớp xương nhằm phục hồi đường cong sinh lý. Không những thế, phòng khám còn kết hợp Vật lý trị liệu với sự hỗ trợ của các thiết bị hiện đại như sóng xung kích Shockwave, tia laser cường độ cao… để đẩy nhanh quá trình hồi phục và ngăn ngừa tái đau hiệu quả.
> Tham khảo bài viết trên báo Thanh niên: Đau lưng dưới gần mông có chữa trị được không?
Trên đây là những chia sẻ về đau lưng dưới gần mông. Hy vọng rằng bài viết này hữu ích với bạn. Lưu ý, nếu nhận thấy vùng lưng dưới có dấu hiệu đau nhức, bạn cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị kịp thời, tránh để bệnh tiến triển nặng hơn.
Đặt lịch hẹn
