Đau khớp gối ở người già là triệu chứng có thể xảy ra ở bất kỳ ai. Khi cơn đau xuất hiện sẽ khiến việc di chuyển, đi lại trở nên khó khăn, ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt hàng ngày. Vậy nguyên nhân gây đau khớp gối ở người lớn tuổi là gì? Làm thế nào để giảm đau nhanh và dứt điểm? Cùng ACC tìm hiểu thêm qua bài viết sau!
1. Tìm hiểu bệnh đau khớp gối ở người già
Khớp gối là nơi tiếp giáp của 3 trục xương chính: Xương đùi, xương bánh chè và xương chày, giữ nhiệm vụ nâng đỡ trọng lượng toàn cơ thể và hỗ trợ cho các hoạt động di chuyển, đi lại. Do tần suất hoạt động nhiều nên khớp gối rất dễ bị chấn thương, nhất là tình trạng viêm đau đầu gối thường xảy ra ở người lớn tuổi.
Theo đó, tuổi càng cao phần sụn càng bị bào mòn, trở nên sần sùi và thô ráp khiến khớp xương ở hai đầu mất đi lớp bảo vệ. Khi chuyển động, sự ma sát nhiều sẽ gây đau đầu gối ở người già. Nếu không sớm phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh không chỉ bị đau đầu gối dai dẳng, cản trở vận động mà còn có nguy cơ biến dạng khớp, teo cơ, thậm chí bại liệt vĩnh viễn.
2. Người lớn tuổi bị đau khớp gối có triệu chứng gì?
Khi người già bị đau khớp gối, bên cạnh triệu chứng điển hình là cảm giác đau âm ỉ còn xuất hiện nhiều biểu hiện khác:
- Vùng da quanh gối bị sưng nóng, tấy đỏ.
- Người già đau khớp gối khó co hoặc duỗi chân thẳng vào buổi sáng khi ngủ dậy.
- Khả năng vận động kém, lực chân yếu dần do dây thần kinh bị chèn ép.
- Bệnh viêm khớp gối ở người già khiến liên kết giữa sụn khớp trở nên lỏng lẻo. Khi di chuyển hay leo cầu thang sẽ phát ra tiếng kêu lạo xạo.
- Ở giai đoạn nặng hơn, tình trạng đau khớp có thể khiến phần cẳng, bàn chân bị xanh xao, tái nhợt, sờ vào luôn thấy lạnh. Nếu không tìm cách chữa trị, người bệnh có nhiều nguy cơ mất khả năng di chuyển tạm thời do đầu gối biến dạng, hóp vào trong.
3. Nguyên nhân gây sưng đau khớp gối ở người già
Khớp gối là một loại khớp phức tạp bao gồm ba xương chính, các gân, dây chằng và sụn. Do đó, nếu người già đau khớp gối, các nguyên nhân thường được chia thành hai nhóm:
3.1. Nguyên nhân cơ học
Đây là nguyên nhân phổ biến xuất phát do các tổn thương tác động lên đầu gối:
Chấn thương
Té ngã, tai nạn giao thông khiến dây chằng chéo trước (chịu trách nhiệm nối xương chày và xương đùi) bị rách hoặc kéo căng quá mức, khiến người bệnh chịu đựng những cơn đau bất ngờ ập đến ở khớp gối.
Sinh hoạt sai tư thế
Vận động không đúng tư thế trong sinh hoạt, lao động hoặc chơi thể thao có thể gây ra tình trạng trật khớp chày đùi. Điều này khiến đầu xương bị lệch khỏi vị trí ban đầu, gây đau và sưng tấy.
Ăn uống thiếu chất
Chế độ dinh dưỡng hằng ngày không chú trọng bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều canxi, Omega-3 sẽ làm cho khớp gối dần bị bào mòn và yếu đi.
Do thời tiết thay đổi
Áp suất khí quyển đột ngột chuyển lạnh hoặc nóng sẽ làm cho gân, cơ và các mô sẹo bị giãn ra và co lại, từ đó vô tình tạo ra áp lực chèn ép lên xương khớp và dây thần kinh xung quanh, dẫn đến tình trạng đau khớp.
Thừa cân
Việc tăng cân quá nhanh cũng là nguyên nhân khiến người lớn tuổi bị đau khớp gối ngay cả trong các hoạt động bình thường như đi bộ hoặc lên xuống cầu thang, do khớp gối lúc này phải chịu áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể.
Sử dụng chất kích thích
Những thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu, bia… về lâu ngày sẽ khiến xương khớp yếu đi và gây khô khớp gối ở người già.
Bài viết liên quan: Nguyên nhân gây đau khớp gối mùa lạnh ở người cao tuổi
3.2. Nguyên nhân bệnh lý
Theo nhiều chuyên gia, tình trạng đau nhức khớp gối ở người già nếu phát sinh bất ngờ có thể là hệ quả của nhiều bệnh lý về cơ xương khớp. Trong đó, phổ biến hơn cả là:
Đau khớp gối người già do thoái hóa thường xuất phát từ quá trình lão hóa tự nhiên hoặc các yếu tố khác như tai nạn, vận động cường độ cao, thói quen ngồi xổm hoặc đứng lâu… Cơn đau thường xuất hiện ở mặt trước và trong khớp gối, mỗi khi gấp duỗi chân sẽ nghe thấy tiếng lụp cụp. Hơn nữa, cơn đau còn tăng lên khi vận động.
Là tổn thương thường gặp khi khớp gối vận động liên tục hoặc người bệnh khởi động không kỹ trước khi chơi thể thao, dẫn đến gân xương bánh chè bị đau, sưng tấy. Cơn đau âm ỉ tập trung ở mặt trước gối và có dấu hiệu tăng dần khi leo cầu thang, ngồi xổm.
Bao hoạt dịch là túi đựng chất lỏng, lót đệm ngoài khớp gối, có tác dụng giúp dây chằng và gân hoạt động trơn tru. Chấn thương ở đầu gối rất dễ khiến bao hoạt dịch bị viêm, nhiễm trùng kèm theo đau đầu gối kéo dài.
Bệnh gây ảnh hưởng đến màng hoạt dịch, sụn khớp, đầu xương dưới sụn dẫn đến đau khớp, cứng khớp. Lâu dần gây nên tình trạng biến dạng khớp hay dính khớp.
Bệnh gout
Là bệnh lý do rối loạn chuyển hóa purin trong thận, khiến tăng axit uric trong máu tại các khớp xương, dẫn đến chèn ép dây thần kinh cảm giác. Nếu không điều trị tốt có thể gây nhức, sưng khớp gối ở người già dữ dội, thậm chí là biến dạng khớp, tàn phế.
Bài viết tham khảo: > Đau đầu gối khi đứng lên ngồi xuống là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì? > Các khớp kêu lục cục nguy hiểm không? Điều trị như thế nào?
4. Điều trị bệnh đau khớp gối ở người già
Có thể thấy, tình trạng đau khớp gối xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tùy vào tình trạng và yếu tố gây bệnh cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị tương ứng. Dưới đây là một số phương pháp chữa đau khớp gối người già phổ biến hiện nay:
4.1. Điều trị đau khớp gối bằng thuốc Tây
Để “đối phó” với cơn đau khớp gối, nhiều người thường chọn sử dụng thuốc Tây như thuốc giảm đau Paracetamol, Tylenol; thuốc kháng viêm NSAID Ibuprofen,… hoặc thuốc kháng viêm Steroid, thuốc ức chế chọn lọc COX-2, glucosamin sulfat.
Mặc dù cơn đau sẽ khỏi nhanh chóng, nhưng chúng chỉ có tác dụng tạm thời và có thể tái phát khi ngừng thuốc. Ngoài ra, việc uống thuốc dễ dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm đến gan, thận nên cần phải có sự chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng.
4.2. Khắc phục đau nhức khớp gối ở người già bằng Đông y
Các bài thuốc Đông y chữa bệnh viêm khớp gối ở người già thường được bào chế từ dược liệu thiên nhiên nên nhiều người đánh giá là an toàn, lành tính. Tuy nhiên, để có thể giảm đau và giảm triệu chứng khó chịu, việc sử dụng phải có sự thăm khám và chỉ định của bác sĩ có chuyên môn, nhằm đảm bảo thuốc được kê đủ hàm lượng, phù hợp với cơ địa của mỗi người.
Nhiều trường hợp phải nhập viện điều trị vì thuốc Đông y đã xảy ra, do trình độ hoặc do khám xét không kỹ bởi thầy thuốc kê đơn, nhất là với người có bệnh lý nền nếu dùng quá liều các loại thảo dược như gừng, cây tầm ma,… sẽ gây ảnh hưởng đến thuốc trị rối loạn nhịp tim, thuốc làm loãng máu, thuốc tiểu đường, thuốc trợ tim và làm hạ huyết áp.
4.3. Điều trị bằng phương pháp vật lý trị liệu – phục hồi chức năng
Vật lý trị liệu là cách cải thiện đau khớp gối ở người già đang được sử dụng rộng rãi hiện nay. Bằng cách nhẹ nhàng kéo giãn một số mô mềm xung quanh khớp, thông qua các bài tập giãn cơ, kéo giãn cột sống bằng máy,… phương pháp này có thể giúp giảm đau, duy trì vận động khớp, làm mạnh cơ tứ đầu đùi và ngăn ngừa biến dạng khớp gối. Đặc biệt, khi có sự hỗ trợ của các trang thiết bị, máy móc hiện đại thì tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng được cải thiện.
Tại phòng khám ACC – đơn vị chuyên khoa Thần kinh Cột sống đầu tiên tại Việt Nam, người bệnh được thiết kế các bài tập phục hồi chức năng chuyên biệt và phù hợp thể trạng. Khi tập luyện các chuyên viên sẽ hướng dẫn để đảm bảo động tác thực hiện đúng, tránh gây tổn thương xương khớp. Ngoài ra ACC trang bị nhiều thiết bị trị liệu hiện đại, chẳng hạn như máy vận động trị liệu tích cực ATM2, sóng xung kích Shockwave, tia laser trị liệu mô tế bào sâu cấp IV… để đẩy nhanh tiến độ chữa trị, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục khả năng vận động, lấy lại niềm vui cuộc sống.
4.4. Chữa lành cơn đau bằng Trị liệu Thần kinh cột sống
Trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic) là phương pháp điều trị bảo tồn không dùng thuốc – không phẫu thuật đã có lịch sử hơn 120 năm trên thế giới, giúp chữa lành chấn thương và khắc phục đau khớp gối cho hàng ngàn bệnh nhân. Bằng lực tay vừa phải, bác sĩ ACC sẽ nắn chỉnh lại những cấu trúc sai lệch ở khớp gối về lại trạng thái cân bằng vốn có. Nhờ đó, cơn đau khớp sẽ được cải thiện đáng kể, tiến tới hết đau dứt điểm. Đặc biệt, bệnh nhân còn được tư vấn điều chỉnh thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống… giúp ngăn ngừa cơn đau tái phát.
Hãy cùng lắng nghe những chia sẻ từ bác sĩ Luke Hamman – Chuyên gia Trị liệu thần kinh cột sống phòng khám ACC để tìm hiểu các nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị tình trạng viêm khớp gối.
5. Chăm sóc người già đau khớp gối như thế nào?
Để hạn chế tình trạng đau khớp gối ở người già diễn tiến nặng, chúng ta cần lưu ý một số điều sau:
5.1. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Chế độ ăn uống lành mạnh là một trong những yếu tố quan trọng giúp đau khớp gối được phục hồi nhanh hơn. Theo đó, bạn nên tăng cường thêm vào khẩu phần ăn của người bệnh các thực phẩm cung cấp Omega-3, chứa canxi, vitamin C, D như cá hồi, tôm, sữa và chế phẩm từ sữa, các loại hạt… Ngoài ra, có thể kết hợp bổ sung Sulfate Glucosamine, Chondroitin Sulfate, MSM, các chất khoáng vitamin nhằm phục hồi sụn, các mô mềm bị hư hỏng và tăng độ dẻo dai cho khớp.
Bài viết liên quan: Chế độ ăn uống khoa học cho người bệnh tràn dịch khớp gối?
5.2. Duy trì cân nặng hợp lý
Nhiều nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân thừa cân giảm 5% trọng lượng cơ thể đã có những cải thiện đáng kể về mức độ đau và khả năng vận động. Vì thế, để giảm áp lực lên các khớp đầu gối, người bệnh cần kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý, tránh để xảy ra tình trạng tăng cân quá mức.
5.3. Luyện tập thể dục thường xuyên
Gia đình nên khuyến khích người già tập những môn thể dục phù hợp như đi bộ, đạp xe, bơi lội, thái cực quyền (tai chi), yoga… Việc luyện tập đều đặn góp phần tăng cường sức mạnh khớp gối, giảm đau hiệu quả.
Đi bộ là hình thức vận động đơn giản, hữu ích để rèn luyện sức khỏe. Tuy nhiên với người đau khớp gối có nên đi bộ không? Khớp gối bị đau nhức, người bệnh ngại di chuyển, khi đó đi bộ sẽ làm giảm các triệu chứng hay chỉ…
5.4. Cố gắng sinh hoạt, đi lại đúng tư thế
Để giảm áp lực đè ép lên sụn khớp, người bệnh cần tránh các tư thế ngồi gác chéo chân, ngồi xổm, khuân vác vật nặng hay ngồi lâu trên ghế thấp và trường kỷ. Đồng thời, nên mang giày phù hợp với kích cỡ bàn chân và cấu trúc cơ thể, không chọn những đôi giày có vòm bị gãy, vì chúng có thể dẫn đến lực bất thường gây bào mòn khớp gối.
5.5. Massage, xoa bóp
Bên cạnh việc tập vật lý trị liệu, người bệnh nên kết hợp massage, xoa bóp nhằm giúp lưu thông máu, giảm cảm giác đau nhức và khó chịu ở khớp gối. Cách thực hiện như sau:
- Thực hiện ở tư thế ngồi với đầu gối hướng về phía trước và đặt bàn chân trên sàn. Nắm nhẹ hai bàn tay lại, sau đó vỗ vào đùi trên, dưới và giữa 10 lần. Lặp lại ba lần.
- Đặt gót bàn tay lên trên đùi và lướt đến đầu gối, sau đó thả ra. Lặp lại động tác 5 lần cho mặt ngoài và mặt trong của đùi.
- Ấn bốn ngón tay vào mô gối và di chuyển lên xuống 5 lần, lặp lại xung quanh đầu gối.
- Cuối cùng, đặt lòng bàn tay lên đùi trên, lướt xuống qua đầu gối và ngược lên mặt đùi ngoài. Kết hợp xoa bóp các cơ đùi để giảm căng thẳng khớp.
5.6. Từ bỏ thuốc lá
Nhằm cải thiện cơn đau nhức khớp gối ở người già, bệnh nhân nên nói “không” với thuốc lá càng sớm càng tốt. Bởi hút thuốc không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư hoặc các vấn đề tim mạch, mà còn là tác nhân gây viêm khớp gối.
6. Khi nào nên đến gặp bác sĩ?
Đau khớp gối xảy ra do nhiều nguyên nhân, tùy thuộc vào mức độ tổn thương khớp mà việc điều trị có thể lâu dài hoặc phức tạp. Vì thế, nếu thấy các triệu chứng đau không thuyên giảm và có xu hướng nặng hơn, ảnh hưởng đến đi lại hoặc sưng đỏ thì bệnh nhân cần đến khám và tư vấn với bác sĩ. Việc này không chỉ giúp ngăn ngừa biến chứng, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả điều trị về sau.
Đau khớp gối ở người già có thể do chấn thương, sai tư thế sinh hoạt nhưng cũng là dấu hiệu tiềm ẩn nhiều bệnh lý cơ xương khớp. Việc chủ quan, không thăm khám sớm có thể khiến bệnh trở nên trầm trọng, khiến việc điều trị khó khăn và mất nhiều thời gian hơn. Chính vì vậy, nếu xuất hiện tình trạng sưng, cứng và đau khớp gối dữ dội, tốt nhất hãy thăm khám để có biện pháp khắc phục kịp thời.
Xem thêm: > Đau đầu gối khi leo cầu thang – Dấu hiệu chớ nên coi thường > Rách sụn chêm đầu gối: Dấu hiệu nhận biết sớm và cách điều trị
Đặt lịch hẹn
