Căng cơ bàn chân: Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục

Bàn chân là bộ phận chịu nhiều áp lực nhất của cơ thể, giúp đứng vững và thực hiện nhiều hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, tình trạng căng cơ bàn chân có thể xảy ra, gây đau nhức và hạn chế vận động. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, dấu hiệu nhận biết và cách khắc phục như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Tổng quan căng cơ bàn chân

Căng cơ bàn chân là một bệnh lý khá phổ biến tại các nước Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam. Đây là tình trạng khi phần cơ ở bàn chân căng giãn quá mức hoặc bị tổn thương, khiến hoạt động của chân bị ảnh hưởng, việc đi lại trở nên khó khăn và kém linh hoạt hơn.

2. Các nguyên nhân gây căng cơ bàn chân

Căng cơ bàn chân có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen sinh hoạt, lựa chọn giày dép không phù hợp đến các bệnh lý tiềm ẩn. Cụ thể:

2.1 Do chấn thương hoặc vận động quá mức

Hoạt động thể thao cường độ cao, chạy bộ liên tục hoặc các động tác lặp đi lặp lại có thể khiến cơ bàn chân bị căng quá mức, thậm chí tổn thương. Ngoài ra, những cú nhảy, đổi hướng đột ngột hay tiếp đất không đúng kỹ thuật cũng có thể gây căng giãn cơ bàn chân.

2.2 Đi giày không phù hợp

Việc đi giày không đúng kích cỡ, đặc biệt là giày quá chật hoặc có phần đế quá cứng, có thể làm tăng áp lực lên bàn chân. Ngoài ra, khi mang giày cao gót quá nhiều cũng một trong những nguyên nhân phổ biến khiến cơ bàn chân bị căng do trọng lượng cơ thể dồn về phía trước, tạo áp lực lớn lên gót và các khớp xương.

2.3 Đứng lâu hoặc đi bộ trên bề mặt cứng

Nếu đi bộ trên nền cứng như bê tông hoặc gạch trong thời gian dài cũng khiến bàn chân chịu áp lực liên tục, dẫn đến đau nhức và căng cơ. Đặc biệt, với những người phải đứng lâu do tính chất công việc (như nhân viên bán hàng, giáo viên, công nhân) thường có nguy cơ cao bị căng cơ bàn chân hơn.

2.4 Căng cơ do co thắt đột ngột 

Chuột rút là tình trạng co cơ đột ngột, gây đau nhức dữ dội và làm cơ bàn chân căng cứng trong thời gian ngắn. Tình trạng này thường xảy ra do mất nước, thiếu chất điện giải (như magie, kali, canxi) hoặc do vận động quá sức.

2.5 Bệnh lý bàn chân bẹt

Người bị bàn chân bẹt có cấu trúc lòng bàn chân phẳng hơn bình thường, khiến cơ và dây chằng phải hoạt động nhiều hơn để duy trì sự cân bằng. Điều này dễ khiến căng hoặc giãn cơ hơn, đặc biệt khi phải đi bộ hoặc đứng lâu.

2.6 Một số nguyên nhân khác

Ngoài ra, tình trạng căng cơ lòng bàn chân cũng có thể là do các nguyên nhân như:

• Do lão hóa: Khi tuổi tác tăng, các cơ và dây chằng trở nên yếu hơn, giảm khả năng đàn hồi, dễ dẫn đến căng cơ bàn chân.

• Thừa cân béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn tạo áp lực lên bàn chân, làm căng cơ và gây đau nhức.

• Do các bệnh lý về xương khớp: Các bệnh như viêm cân gan chân, viêm khớp dạng thấp hay hội chứng đường hầm cổ chân có thể gây đau nhức, căng cơ và làm giảm khả năng vận động của bàn chân.

3. Triệu chứng thường gặp của căng cơ bàn chân

Căng giãn cơ bàn chân có thể gây ra nhiều biểu hiện khó chịu, ảnh hưởng đến khả năng di chuyển và sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến như:

• Đau nhức, khó chịu ở vùng lòng bàn chân hoặc mu bàn chân. Một số trường hợp đau lan lên đầu gối hoặc lưng.
• Cảm giác căng cứng, khó cử động linh hoạt, đặc biệt là sau khi đứng lâu hoặc vận động mạnh.
• Xuất hiện sưng, viêm ở vùng bị ảnh hưởng, có thể kèm theo cảm giác nóng rát.
• Co thắt cơ hoặc chuột rút xảy ra đột ngột, gây đau dữ dội trong thời gian ngắn.
• Hạn chế vận động ở vùng chân bị căng cơ.
• Cảm giác đau hơn khi ấn vào vùng bị tổn thương.

4. Căng cơ bàn chân có nguy hiểm không?

Căng hoặc giãn cơ bàn chân thường không phải là tình trạng nguy hiểm và có thể tự phục hồi nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu bị bỏ qua và không được điều trị kịp thời, cơ thể phải lấy canxi từ những vùng khác bù đắp vào nơi bị tổn thương, dẫn tới hiện tượng gai gót chân, làm các cơ bàn chân bị chèn ép khiến xương gót chân bị chồi ra, làm rách các mô xung quanh gây cho người bệnh đau nhức, khó chịu gây hạn chế vận động và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. 

5. Cách sơ cứu và điều trị căng cơ bàn chân hiệu quả

Khi bị căng giãn cơ bàn chân, bạn cần kết hợp việc sơ cứu và điều trị kịp thời để giúp giảm đau, cải thiện khả năng vận động và ngăn ngừa biến chứng. Cụ thể:

5.1 Cách sơ cứu tại chỗ 

Khi cơn căng cơ bàn chân xuất hiện, bạn hãy:

• Ngồi yên, tránh cử động. Thả lỏng chân để giúp cơ bắp thư giãn. 
• Chườm lạnh vùng bị căng bằng túi đá trong 10 – 15 phút/lần, mỗi lần cách nhau khoảng 2 tiếng để giảm đau và hạn chế sưng.
• Xoa bóp nhẹ nhàng để thư giãn cơ bắp.

5.2 Bài tập hỗ trợ phục hồi

Các bài tập kéo giãn và tăng cường sức mạnh bàn chân sẽ giúp thư giãn cơ bắp, giảm đau và hỗ trợ phục hồi sau tổn thương. Một số bài tập hiệu quả, bạn có thể áp dụng như:

– Bài tập kéo dài gân Achilles:

Gân Achilles là gân nối gót chân với bắp chân. Bài tập này có thể kéo giãn cơ bắp chân và gân Achilles, giảm áp lực lên bàn chân. Thực hiện như sau:

• Bạn chống hai tay vào tường, đứng thẳng, chân cách tường 30cm. 
• Bước một chân ra sau, giữ thẳng đầu gối, chân trước uốn cong. Đẩy hông về trước đến khi cảm nhận căng ở gân Achilles và bắp chân. 
• Giữ 30 giây, sau đó đổi bên. Lặp lại 3 lần mỗi bên, giữ tay cố định trên tường.

– Bài tập lăn bóng hoặc chai nước dưới lòng bàn chân:

Động tác này sẽ giúp giảm căng thẳng cơ bàn chân, kích thích tuần hoàn máu. Cách thực hiện:

• Ngồi trên ghế, đặt một quả bóng nhỏ (bóng tennis) hoặc chai nước lạnh dưới lòng bàn chân.
• Lăn bóng/chai nước từ gót đến đầu ngón chân trong 1 – 2 phút.
• Lặp lại cho cả hai chân.

– Bài tập dang rộng ngón chân và uốn cong:

Bài tập này sẽ tăng cường sức mạnh và độ linh hoạt của các cơ bàn chân. Cách thực hiện:

• Ngồi thoải mái trên sàn, lưng thẳng, hai chân duỗi thẳng. 
• Dang rộng các ngón chân, sau đó hướng bàn chân về phía đầu trong khi giữ nguyên tư thế. 
• Giữ vài giây, thả lỏng và lặp lại nếu cần.

5.3 Điều trị y tế (nếu cần thiết)

Trong trường hợp căng cơ bàn chân nghiêm trọng hoặc kéo dài, bạn cần phải can thiệp y tế bằng các phương pháp như:

• Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm (theo chỉ định bác sĩ): Các loại thuốc như Ibuprofen có thể được bác sĩ kê đơn để giảm đau và viêm. Tuy nhiên, bạn tuyệt đối không tự ý dùng thuốc vì có thể gây tác dụng phụ lên gan, dạ dày.
• Vật lý trị liệu trong trường hợp căng cơ nặng: Phương pháp này sẽ áp dụng các kỹ thuật như massage trị liệu, châm cứu, sóng xung kích để giảm đau. Đồng thời, còn kết hợp các bài tập kéo giãn chuyên sâu được hướng dẫn bởi chuyên gia giúp phục hồi nhanh hơn.
• Điều trị bệnh lý liên quan nếu có: Nếu căng cơ do viêm cân gan chân, viêm khớp dạng thấp hoặc hội chứng đường hầm cổ chân, bạn cần phải điều trị tận gốc bệnh lý. Bác sĩ có thể chỉ định chỉnh hình, dùng nẹp hoặc phẫu thuật trong trường hợp nặng.

Với tiêu chí điều trị không dùng thuốc và không phẫu thuật, các bác sĩ của ACC sẽ áp dụng liệu trình điều trị kết hợp giữa Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic) cùng Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng sẽ giúp chữa lành cơn đau do căng cơ nhanh chóng và tận gốc. 

Trong đó, Trị liệu Thần kinh Cột sống, các bác sĩ chuyên khoa 100% từ nước ngoài sẽ nắn chỉnh những cấu trúc sai lệch trở về vị trí tự nhiên ban đầu, giảm sự chèn ép đến các dây thần kinh, từ đó giúp chữa đau hiệu quả. Đồng thời, phương pháp này còn kích thích khả năng tự chữa lành của cơ thể. 

Song song đó, người bệnh sẽ được hướng dẫn tập Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng theo liệu trình chuyên biệt do các chuyên viên giàu kinh nghiệm thiết kế. Kết hợp với sự hỗ trợ của máy móc hiện đại như sóng xung kích shockwave, điều trị với tia laser cường độ cao thế hệt IV giúp giảm đau giảm viêm hiệu quả (phác đồ điều trị tùy thuộc mức độ bệnh) và các bài tập giúp hỗ trợ giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi căng cơ bàn chân và các vấn đề xương khớp liên quan

Ngoài ra, với tình trạng căng cơ bàn chân do bàn chân bẹt, bác sĩ sẽ thăm khám trực tiếp, sau đó sử dụng công nghệ định vị và đo độ dày bàn chân Cad-Cam của Thụy Sĩ. Phương pháp này giúp nâng đỡ vòm bàn chân, hỗ trợ điều chỉnh tư thế và cải thiện tình trạng căng cơ hiệu quả.

> Liên hệ ACC ngay hôm nay để được thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp, an toàn mà không cần dùng thuốc hay phẫu thuật!

6. Cách phòng ngừa căng cơ bàn chân/ lòng bàn chân

Để hạn chế tình trạng căng cơ lòng bàn chân hoặc bàn chân, bạn nên áp dụng các biện pháp sau:

• Khởi động kỹ trước khi vận động.
• Xây dựng chế độ tập luyện phù hợp để tăng cường độ dẻo dai của cơ.
• Đeo giày đúng kích cỡ, có phần đế êm và hỗ trợ tốt cho bàn chân.
• Hạn chế đứng lâu hoặc đi bộ liên tục trên bề mặt cứng để giảm áp lực lên cơ bàn chân.
• Duy trì cân nặng ở mức ổn định.
• Bổ sung đầy đủ khoáng chất và nước để tránh chuột rút.
• Thư giãn và xoa bóp bàn chân thường xuyên giúp tăng cường tuần hoàn máu.

Căng cơ bàn chân là tình trạng phổ biến, nhưng nếu xảy ra thường xuyên, bạn không nên chủ quan và hãy xác định nguyên nhân để áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp. Lắng nghe cơ thể, chăm sóc bàn chân đúng cách và tìm đến chuyên gia khi cần thiết sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe đôi chân và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn.

Tìm hiểu thêm:

• Tình trạng đau và căng cơ nguyên nhân do đâu?
• 4 bài tập đơn giản giúp giảm đau và căng cơ
• Đau cơ là gì? 7 cách giảm đau nhức cơ bắp hiệu quả
• Đau căng cơ bắp chân: Nguyên nhân và cách khắc phục