Sưng khớp là gì? Nguyên nhân, cách chữa trị và phòng ngừa

Sưng khớp – Triệu chứng có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, do nhiều nguyên nhân khác nhau và bạn chớ nên chủ quan vì đây có thể là biểu hiện ‘cảnh báo’ của nhiều bệnh lý. Hãy cùng ACC tìm hiểu rõ hơn khớp bị sưng do đâu và làm sao để xử lý hiệu quả tình trạng này nhé.

1. Sưng khớp là tình trạng gì?

Sưng khớp (Swollen Joints) là tình trạng khớp bị sưng to do dịch khớp dư thừa tích tụ trong các mô xung quanh khớp. Nguyên nhân chủ yếu là do tế bào bạch cầu và protein miễn dịch trong cơ thể nhận biết, phản ứng với các tác nhân gây viêm như vi khuẩn, virus để bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng.

Khớp bị sưng có thể xảy ra ở khớp vai, khuỷu tay, ngón tay, cổ tay, đầu gối, mắt cá chân,… Và được chia thành 2 loại:

• Sưng khớp cấp tính: Triệu chứng sưng và đau xuất hiện đột ngột và kéo dài trong thời gian ngắn.
• Sưng khớp mạn tính: Tình trạng khớp bị sưng diễn ra liên tục trong thời gian dài hoặc lặp lại thường xuyên.

2. Đối tượng dễ gặp tình trạng khớp bị sưng

Bất cứ ai cũng có thể bị sưng khớp. Trong đó, nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp phải triệu chứng này có thể kể đến như:

• Người bị chấn thương như trật khớp.
• Người bị bệnh viêm xương khớp.
• Người thừa cân, béo phì.
• Người cao tuổi.
• Người không vận động thường xuyên.

3. Các biểu hiện sưng khớp thường gặp

Khớp bị sưng khá dễ nhận biết, lúc này bạn có thể cảm nhận được vùng khớp phồng to hơn so với bình thường. Ngoài ra, có thể đi kèm các triệu chứng như: 

• Khớp xuất hiện cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội.
• Khu vực khớp bị sưng có cảm giác ấm khi chạm vào.
• Cứng khớp, khiến khả năng vận động bị suy giảm.
• Cơ thể xuất hiện các triệu chứng như sốt, ớn lạnh, mệt mỏi, đau đầu, mất cảm giác thèm ăn, cứng cơ bắp.

4. Điểm danh những nguyên nhân khiến khớp bị sưng

Khớp bị sưng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cụ thể như:

4.1 Chấn thương và vận động quá mức

Trường hợp cơ, gân, dây thần kinh xung quanh khớp bị tổn thương hoặc rách do chấn thương có thể khiến khớp bị sưng. Bên cạnh đó, các chấn thương như trật khớp, căng cơ, bông gân hoặc gãy xương cũng có thể làm khớp sưng to. Ngoài ra, việc vận động quá mức như chạy bộ thường xuyên, nâng đồ vật quá nặng,… sẽ gây áp lực lên khớp dẫn đến sưng viêm.

4.2 Viêm khớp nhiễm trùng

Viêm khớp nhiễm trùng có thể làm cho các khớp bị sưng, thường gặp ở các vị trí như khớp đầu gối, hông, vai, mắt cá chân, cổ tay,… Nguyên nhân là do virus, vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập, tấn công các mô và dịch khớp gây nhiễm trùng. Ngoài ra, viêm khớp còn có thể xuất hiện sau khi các cơ quan như da, mũi, họng, tai,… bị nhiễm trùng.

4.3 Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây sưng khớp. Lý do là vì khi mắc bệnh, hệ thống miễn dịch sẽ kích hoạt phản ứng viêm làm hỏng các mô, gây đau, cứng và sưng các khớp. Trong đó, vị trí khớp dễ bị ảnh hưởng là đầu gối, khớp ở tay,… gây khó khăn cho việc sinh hoạt, vận động hàng ngày.

4.4 Bệnh gout

Gout là một bệnh lý chuyển hóa, thường tấn công đột ngột và khiến khớp sưng nghiêm trọng, xuất hiện là ngón chân cái. Khi các tinh thể được tạo nên từ axit uric lắng đọng tại các khớp sẽ gây viêm đau và sưng đỏ, khiến người bệnh đi lại khó khăn.

4.5 Nguyên nhân khác

Tình trạng khớp bị sưng còn có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác như:

• Viêm cột sống dính khớp.
• Bệnh lupus ban đỏ.
• Suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém).
• Bệnh sarcoidosis.
• Bệnh viêm do viêm họng liên cầu khuẩn, sốt ban đỏ.

Xem ngay chia sẻ của bác sĩ Wade Brackenbury (phòng khám ACC) để biết rõ hơn về nguyên nhân dẫn đến chứng sưng khớp:

5. Sưng khớp có nguy hiểm không? Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Khớp bị sưng không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn tiềm ẩn nguy hiểm nếu đó là dấu hiệu của các bệnh lý. Theo đó, việc điều trị chậm trễ hoặc không đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng như: 

• Khớp sưng do viêm khớp hoặc thoái hóa gây tổn thương sụn và xương, dẫn đến biến dạng khớp và mất khả năng vận động.
• Khớp sưng do nhiễm trùng – đây là tình trạng rất nguy hiểm có thể dẫn đến tổn thương khớp vĩnh viễn. Đồng thời, lây lan nhiễm trùng ra toàn cơ thể nếu bệnh không được điều trị kịp thời.
• Khớp bị sưng do bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác như tim, phổi và mắt.

Do đó, khi nhận thấy khớp bị sưng, bạn nên theo dõi tình trạng sức khỏe. Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường sau thì nên đi thăm khám với bác sĩ chuyên khoa ngay: 

• Khớp sưng to nghiêm trọng, xảy ra sau khi gặp chấn thương đột ngột như gãy xương, rách dây chằng,…
• Tình trạng sưng ở khớp không thuyên giảm hoặc tiến triển nghiêm trọng hơn.
• Mất cảm giác ở khớp.
• Không thể vận động khớp như bình thường.
• Sốt cao.

6. Phương pháp chẩn đoán sưng khớp 

Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, trao đổi với bệnh nhân về triệu chứng gặp phải, thời gian và tần suất xuất hiện dấu hiệu sưng,… để đưa ra các đánh giá ban đầu. Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các kiểm tra dưới đây để đưa ra chẩn đoán chính xác:

• Xét nghiệm máu: Phương pháp giúp xác định tình trạng viêm, nhiễm trùng có thể gây dưng đau khớp.
• Siêu âm: Sử dụng sóng âm để quan sát rõ hình ảnh xương và mô liên kết, từ đó chẩn đoán tình trạng viêm khớp, viêm gân hoặc dây chằng.
• Chup X-quang và chụp cắt lớp vi tính (CT): Hai kỹ thuật này giúp chẩn đoán các tình trạng gãy xương, viêm khớp có thể gây sưng.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Kỹ thuật giúp quan sát rõ các tổn thương ở sụn, dây chằng mà những xét nghiệm khác không thể phát hiện.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dẫn lưu dịch từ khớp bị sưng để giảm đau. Đồng thời, lượng dịch thu thập được mang đi phân tích để xác định tình trạng tăng bạch cầu (dấu hiệu nhiễm trùng), tinh thể axit uric (dấu hiệu bệnh gout) hoặc các bất thường khác.

7. Khớp bị sưng phải làm sao để khắc phục?

Tùy vào nguyên nhân khiến khớp bị sưng mà bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp:

7.1 Sử dụng thuốc

Bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc cho người bệnh, tùy vào mức độ khớp bị sưng nhằm giúp cải thiện tình trạng này: 

• Khớp sưng mức độ nhẹ: Bệnh nhân được chỉ định nghỉ ngơi, chườm đá và sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen.
• Khớp sưng do nhiễm trùng: Bệnh nhân điều trị bằng liệu trình 14 ngày dùng thuốc kháng sinh phổ rộng dạng uống.
• Khớp sưng do nhiễm trùng nghiêm trọng (bệnh lậu toàn thân hoặc kháng methicillin tụ cầu vàng: Bệnh nhân cần uống thuốc kháng sinh tiêm tĩnh mạch (IV) trong vòng 2 – 4 tuần.
• Khớp sưng do viêm khớp dạng thấp hoặc viêm khớp tự miễn: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để ức chế phản ứng miễn dịch quá mức và giảm đau.

Lưu ý: Khi sử dụng thuốc điều trị, người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ. Không được tự ý tăng liều thuốc hoặc lạm dụng thuốc trong thời gian dài vì có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm cho sức khỏe.

7.2 Điều trị ngoại khoa – tiêm cortisone

Trường hợp khớp sưng tấy nghiêm trọng, bác sĩ sẽ tiến hành hút dịch khớp. Sau đó, tiếp tục tiêm cortisone để giảm sưng, giảm viêm cho người bệnh. Tuy nhiên, phương pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro nên bạn cần trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ trước khi thực hiện.

7.3 Điều trị nội khoa – phẫu thuật

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để cải thiện tình trạng khớp sưng nghiêm trọng hoặc để sửa chữa các khớp bị bất động do viêm khớp. Tuy nhiên, phương pháp này tồn tại nhiều rủi ro cho sức khỏe như nhiễm trùng hoặc mất nhiều thời gian hồi phục.

7.4 Điều trị viêm khớp hiệu quả mà không cần dùng thuốc, phẫu thuật

Nền y học hiện đại ngày nay đang ưu tiên các phương pháp chữa trị không xâm lấn, mang đến sự an toàn và hiệu quả cho người bệnh. Tại các nước phát triển, tình trạng khớp bị sưng được lựa chọn điều trị với phương pháp Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic) kết hợp Vật lý Trị liệu – Phục hồi chức năng nhằm giải quyết đúng nguyên nhân gây sưng đau bên trong, nhờ đó cải thiện tình trạng này hiệu quả mà không cần dùng thuốc hay phẫu thuật.

Phòng khám ACC tự hào là đơn vị tiên phong áp dụng liệu pháp Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic) kết hợp Vật lý Trị liệu – Phục hồi chức trong chữa trị bệnh lý xương khớp do sai lệch trong cấu trúc, từ đó xoa dịu tình trạng sưng đau một cách tự nhiên.

Tại ACC, bệnh nhân được đội ngũ bác sĩ chuyên môn giỏi, giàu kinh nghiệm đến từ Mỹ, New Zealand, Pháp, Canada… tiến hành chẩn đoán nguyên nhân khiến khớp bị sưng. Dựa vào thông tin bệnh án và kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ điều trị cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng bệnh. Với trường hợp khớp bị sưng do sai lệch cấu trúc xương khớp, liệu trình điều trị như sau:

Gần 20 năm qua, với liệu trình điều trị trên, ACC đã giúp nhiều khách hàng thoát khỏi tình trạng đau nhức xương khớp, trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường. Nếu bạn đang gặp các bất thường về xương khớp, LIÊN HỆ NGAY với ACC để thăm khám và tư vấn liệu trình điều trị cá nhân hóa.

8. Cách phòng ngừa sưng khớp hiệu quả

Để giảm thiểu nguy cơ khớp bị sưng, đồng thời nâng cao sức khỏe xương khớp bạn đừng bỏ qua những bí quyết sau:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, đảm bảo cân bằng các nhóm chất. Đặc biệt, bạn nên ưu tiên bổ sung các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa (bông cải xanh, rau bina, cà chua,…); chất béo (cá hồi, cá thu, hạnh nhân,…)
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh, tránh thừa cân, béo phì nhằm tránh gây áp lực lên đầu gối khiến khớp bị sưng.
• Tập thể dục nhẹ nhàng, thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe và sự linh hoạt của các nhóm cơ khớp, làm chậm quá trình thoái hóa cơ thể.
• Thực hiện tư thế sinh hoạt tốt làm tăng tính linh hoạt cho các nhóm cơ, xương, khớp. Ngoài ra, tư thế tốt còn giảm căng thẳng cho cơ và khớp, hạn chế nguy cơ khiến khớp bị sưng.
• Thuốc lá có thể làm co mạch máu, hạn chế lưu lượng máu và oxy cung cấp cho xương và cơ. Do đó, bạn không nên hút thuốc lá để nâng cao sức khỏe xương khớp cũng như tổng thể.

Nhìn chung, sưng khớp có thể xảy ra với mọi đối tượng và nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Do đó, nếu nhận thấy các khớp trên cơ thể sưng bất thường thì bạn nên đi thăm khám càng sớm càng tốt. Tránh tự chữa trị tại nhà bằng các bài thuốc dân gian, đắp thuốc vì có thể khiến bệnh không thuyên giảm mà trở nặng hơn.

Xem thêm:

• Phân biệt viêm xương khớp và loãng xương ở người cao tuổi
• Viêm đa khớp: Triệu chứng, nguyên nhân và cách chữa trị
• Viêm xương khớp vào ban đêm có triệu chứng gì?