Đau bàn chân: Nguyên nhân, vị trí đau và cách chữa trị hiệu quả

Đau bàn chân là một triệu chứng khá phổ biến với các dạng như đau ngón chân, đau gan bàn chân, đau gót chân, đau lòng bàn chân, mắt cá và đau mu bàn chân. Các bệnh này sẽ khiến người bệnh di chuyển khó nhọc, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Để có phương pháp điều trị phù hợp, bạn cần biết vị trí đau, biểu hiện bệnh và nguyên nhân gây ra.

1. Nhận biết đau bàn chân và triệu chứng đi kèm

Bàn chân được xem là nền tảng của cơ thể, có cấu trúc giải phẫu khá phức tạp. Trong cấu tạo xương bàn chân gồm 26 xương, nối với nhau bằng các khớp, mô và cơ liên kết. Đồng thời tại đây còn tập trung hơn 7200 dây thần kinh, 2000 tuyến nội tiết cùng nhiều động mạch và tĩnh mạch quan trọng. Chính vì là bộ phận thường xuyên chịu nhiều áp lực trong tất cả các hoạt động của con người như đi đứng, vận động, nên bàn chân rất dễ gặp các chấn thương nếu chúng ta không chăm sóc đúng cách.

Cơn đau nhức ở bàn chân thường được nhận biết thông qua các biểu hiện và triệu chứng đi kèm sau:

• Đau bàn chân khi đứng lâu hoặc rát trong lòng bàn chân.
• Đau từ ngón chân đến vùng gần gót chân.
• Sưng, đau và tê cứng có thể xảy ra nếu bị bong gân khớp mắt cá chân hoặc tổn thương khớp ngón chân.
• Đau mắt cá chân
• Bàn chân bị tổn thương có thể xuất hiện tình trạng bầm tím và đỏ.
• Đau hoặc tê ngứa các ngón chân.
• Cứng khớp vào buổi sáng, khó khăn khi đi lại.
• Mức độ đau nhức hai bàn chân tăng dần khi vận động (đi, đứng, chạy bộ).

2. Điểm danh các nguyên nhân và vị trí đau bàn chân phổ biến

Tùy theo vị trí đau nhức bàn chân, mà nguyên nhân có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như viêm cân gan chân, viêm gân Achilles, bàn chân bẹt, ngón chân đầu búa, u thần kinh Morton… Dưới đây là các vị trí đau bàn chân thường gặp, bạn hãy theo dõi để nhận diện nguyên nhân:

2.1. Đau mắt cá chân

Đau mắt cá chân là tình trạng đau hoặc khó chịu xảy ra ở vùng mắt cá chân, nơi kết nối giữa bàn chân và cẳng chân. Trong đó nguyên nhân gây đau tại mắt cá chân thường do:

– Bong gân mắt cá chân

Là tình trạng tổn thương dây chằng do trẹo chân hoặc vận động sai cách (tiếp đất không đúng cách bằng chân sau khi nhảy hoặc xoay người, đi bộ hoặc tập thể dục trên bề mặt không bằng phẳng). Tùy vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương, khu vực này sẽ bị sưng tấy, bầm tím, bị đau khi chạm vào mắt cá chân.

– Gãy xương mắt cá chân

Gãy mắt cá chân thường là hậu quả của chấn thương do té ngã, gặp tai nạn. Nếu bị gãy mắt cá chân, bạn có thể gặp một số triệu chứng như đau nhói, sưng tấy, khó khăn khi đi lại, thậm chí là mắt cá chân bị biến dạng.

2.2. Đau gót chân

Đau gót chân là tình trạng phổ biến có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, gây khó chịu và ảnh hưởng đến khả năng đi lại. Cơn đau thường xuất phát từ phía dưới hoặc phía sau gót chân, do tổn thương xương, mô mềm, hoặc gân liên quan đến khu vực này.

– Chứng đau cựa gót chân

Đau cựa gót chân (hay còn gọi là gai xương gót) xảy ra khi một mảnh canxi hoặc xương nhô ra phía dưới xương gót chân và nằm trong cân gan chân. Mảnh xương này sẽ đâm vào cân gan chân gây ra tình trạng viêm khiến bàn chân đau nhức nhói và có hiện tượng dày lên như một cái cựa (nên còn gọi là cựa gót chân).

– Viêm cân gan chân

Đây là tình trạng viêm ở cân gan chân – dải cơ gân dưới lòng bàn chân chạy từ các ngón chân tới gót chân. Một số đối tượng có thể gặp phải viêm cân gan chân là người cao tuổi, vận động viên điền kinh, người lao động nặng… Khi bị viêm cân gan chân, người bệnh có cảm giác ngủ dậy bị đau bàn chân, đau buốt hoặc âm ỉ ở gót chân, có thể đỡ đau khi đi lại nhẹ nhàng.

– Viêm gân Achilles

Triệu chứng đau gân Achilles thường gặp là viêm gân cơ bắp chân và cảm giác bàn chân bị đau nhói sau gót. Có thể nhận thấy cơn bàn chân bị đau sau khi ngủ dậy và bước đi vài bước hoặc sau một khoảng thời gian nghỉ ngơi dài.

– Gãy xương gót chân

Đau nhức bàn chân không thể vận động, thậm chí bầm tím, biến dạng tại khu vực chấn thương nhiều khả năng do xương gót chân bị gãy. Đây là chấn thương nghiêm trọng, xảy ra do có lực tác động mạnh, đột ngột như té từ trên cao xuống.

– Viêm cơ mạc bàn chân

Đây cũng là đáp án cho câu hỏi “Đau gót chân là bệnh gì?”. Cơ mạc bàn chân là sợi dây chằng, kéo dài từ gót chân tới các ngón chân với chức năng hỗ trợ bàn chân dễ dàng chuyển động. Viêm cơ mạc bàn chân xảy ra khi sợi dây chằng bị tổn thương, thường gặp ở phần nối của nó với gót chân. Triệu chứng nhận biết là các cơn đau nhói, tê lòng bàn chân và gót chân với mức độ từ nhẹ đến nặng.

Bệnh thường xảy ra ở người ít vận động, khiến sợi dây chằng không có độ co giãn, cơ mạc bàn chân yếu. Ngoài ra khi mang giày quá cứng hoặc quá mềm, giày cao gót hay chứng thừa cân khiến trọng lượng đè lên chân quá lớn cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến viêm cơ mạc bàn chân.

2.3. Đau lòng bàn chân

Lòng bàn chân bị đau khi đi lại không đơn thuần do những nguyên nhân chủ quan như đi giày cao gót quá nhiều, bị chấn thương; mà còn là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý bàn chân bẹt, đau ụ ngón chân… Tình trạng này khiến người bệnh bị đau đớn, khó khăn trong mỗi bước đi.

– Bàn chân bẹt

Bàn chân bẹt là một trong những nguyên nhân gây đau bàn chân phổ biến ở người lớn và trẻ em. Cấu trúc bàn chân bình thường sẽ có vòm cong để giữ cân bằng toàn bộ cơ thể. Với những người bị bàn chân bẹt, bạn sẽ không thấy vòm cong. Vì vậy, để giữ cơ thể cân bằng khi đi lại, chạy nhảy thì các bộ phận như cổ chân, đầu gối, khớp háng cùng hệ cột sống sẽ xoay lệch. Đến khi hệ thống khung xương không còn khả năng chịu lực, bệnh nhân dần dần sẽ bị đau mắt cá, đau gót chân, đau giữa bàn chân, đau đầu gối, đau thắt lưng, thậm chí cả cổ gáy.

Có thể bạn quan tâm:
Giải đáp thắc mắc về hội chứng bàn chân bẹt ở trẻ
Trẻ đi nhón chân có bình thường không? Cần lưu ý gì?
Các chứng đau bàn chân ở người già và trẻ em
Viêm cân gan bàn chân là gì? Triệu chứng và cách chữa trị

– U thần kinh Morton

U dây thần kinh Morton là lời giải đáp cho thắc mắc “Đau bàn chân bệnh gì?”. Tình trạng này gây đau ở phần phía trước của lòng bàn chân, ở đây có sự dày lên của mô quanh sợi thần kinh giữa các gốc ngón chân (thường giữa ngón ba và bốn của bàn chân).

Nguyên nhân chính gây ra bệnh là do cấu trúc cơ sinh học bị yếu, thường xuyên bị kích thích bởi các vận động hằng ngày, sức ép mãn tính hoặc ép của xương ở phần trước bàn chân. Dấu hiệu dễ nhận biết là các cơn đau, tê và nóng ở đầu bàn chân.

2.4. Đau ngón chân

Đau ngón chân có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ chấn thương, căng thẳng lặp đi lặp lại đến các bệnh lý ảnh hưởng đến xương, khớp, dây chằng, hoặc thần kinh ở ngón chân. Cơn đau có thể nhẹ, âm ỉ hoặc nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng vận động.

– Trật khớp ngón cái (Turf Toe)

Trật khớp ngón cái khiến người bệnh bị đau dưới bàn chân, đau ngón chân cái khi di chuyển, đồng thời sưng và bầm tím tại khu vực đó. Tình trạng này xảy ra do ngón chân cái bị uốn về mu bàn chân quá mức, làm các dây chằng ở khớp bàn chân đến ngón chân cái bị căng hoặc rách, dẫn đến trật khớp.

– Ngón chân đầu búa

Là tình trạng biến dạng của các khớp ngón chân uốn cong lên như móng vuốt và làm cho đoạn này cọ vào mũi giày. Lúc đầu người bệnh có thể di chuyển nhưng theo thời gian nếu không được điều trị sẽ xuất hiện tình trạng đau bàn chân khi chạy, di chuyển bởi các ngón chân bị tổn thương gây đau nhức nặng nề. Nguyên nhân gây ra ngón chân đầu búa là do đi giày dép quá chật trong thời gian dài.

– Gãy xương ngón chân

Người bệnh bị gãy xương ngón chân không chỉ bị đau ngay sau chấn thương, mà còn có thể xuất hiện triệu chứng sưng và bầm tím ngón chân. Một số trường hợp gãy xương di lệch, trật khớp có thể bị biến dạng ngón chân.

– Viêm bao hoạt dịch ngón cái (biến dạng ngón chân cái)

Tình trạng này khá phổ biến, thường gặp ở phụ nữ. Ngón chân cái của người bệnh sẽ hướng về những ngón chân khác, các khớp ngón chân cái sẽ nhô ra hình thành u xương. Nếu bạn không điều trị, bệnh sẽ trở nên trầm trọng hơn. Tùy trường hợp, người bệnh có thể cảm thấy bàn chân bị sưng và đau hoặc không thấy triệu chứng báo hiệu nào. Click để tìm hiểu chi tiết TẠI ĐÂY.

– Đau ụ ngón chân

Đau ụ ngón chân xảy ra khi người bệnh chạy nhảy nhiều, hay vận động và mang giày không vừa chân, gây áp lực lên các xương khớp ngón chân khiến chúng bị đau, viêm. Ngoài ra, những người có ngón chân hình búa và sưng đau ở gốc ngón chân cái cũng có thể bị đau ụ ngón chân. Tình trạng này khiến bàn chân bị sưng đau, nóng rát, tê ngứa ở ngón chân và cảm giác như có sỏi trong giày khi mang.

2.5. Đau mu bàn chân

Đau mu bàn chân là tình trạng đau hoặc khó chịu xảy ra ở phần trên của bàn chân, khu vực từ mắt cá chân đến ngón chân. Tình trạng này có thể do chấn thương, căng thẳng lặp lại hoặc bệnh lý ảnh hưởng đến xương, cơ, dây chằng.

– Gút

Gút là một loại viêm khớp do tích tụ axit uric trong cơ. Cơn đau có thể kéo dài một vài ngày trong cùng một khoảng thời gian và thường ảnh hưởng đến các cơ ngón chân cái. Người bị gút có thể bị đau mỏi bàn chân dữ dội, ở các cơ chân bị ảnh hưởng có thể sưng đỏ kể cả khi bạn đang nghỉ ngơi.

– Bong gân và căng cơ

Bong gân và căng cơ là những chấn thương phổ biến ảnh hưởng đến cơ và dây chằng. Nguyên nhân phổ biến khiến bạn gặp phải các chấn thương này là do sự thay đổi đột ngột hướng đi và tốc độ, té ngã hoặc va chạm với chướng ngại vật khi chơi thể thao. Ngoài triệu chứng đau cơ bàn chân, người bệnh có thể bị sưng, bầm tím tại khu vực tổn thương.

2.6. Đau toàn bộ bàn chân

Trường hợp bạn cảm thấy toàn bàn chân bị đau hoặc không cố định vị trí đau, rất có thể nguyên nhân đến từ các bệnh lý sau đây:

– Viêm gân bàn chân

Viêm gân ở bàn chân là tình trạng tổn thương gân vùng chân do bị kéo căng quá mức, hoặc có chấn thương đột ngột. Gân chạy dọc theo tất cả bề mặt của bàn chân, nên người bệnh có thể bị viêm ở nhiều vị trí như viêm gân gót chân, viêm gân duỗi các ngón, viêm gân chày, viêm cân gan bàn chân. Thông thường viêm gân bàn chân có thể nhận biết bằng cơn đau nhẹ ở vị trí viêm, tăng dần khi chạy trong thời gian dài hoặc thực hiện các hoạt động mạnh.

– Bệnh thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên gây ra yếu, tê và đau ở ngoại vi như bàn tay, bàn chân và trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Người bệnh thường hiện triệu chứng yếu chi; mỏi bàn chân, có cảm giác tê bì hay không nhận biết khi tiếp xúc đất; đôi khi bị nhức nhối hoặc đau như điện giật khi bị kích thích vùng da…

– Đau bàn chân do bệnh đái tháo đường

Người bị đái tháo đường (tiểu đường) có nhiều nguy cơ bị đau bàn chân không rõ nguyên nhân. Bởi do biến chứng thần kinh nên bàn chân bị suy giảm cảm giác (đau, nóng hay lạnh), khi đó mỗi khi đứng thì người bệnh sẽ không thể điều chỉnh tư thế bàn chân, các vị trí chịu áp lực nhiều sẽ có những biến đổi của cơ và da kéo theo những thay đổi của các khớp.

– Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn mãn tính, phát sinh khi hệ miễn dịch vô tình tấn công các khớp. Bệnh gây ảnh hưởng đến màng hoạt dịch khớp, có thể gây đau, cứng và sưng ở các khớp trên khắp cơ thể. Trong đó đa phần những người bị viêm khớp dạng thấp đều có triệu chứng đau ở bàn chân, mắt cá chân và ảnh hưởng đến các vùng xung quanh như gót chân, mu bàn chân và gan bàn chân.

Dưới đây là bảng tổng hợp các nguyên nhân gây đau bàn chân cho bạn dễ dàng theo dõi:

3. Hệ quả khi đau nhức bàn chân kéo dài

Khi bàn chân sưng đau tiến triển thành mạn tính có thể là triệu chứng của các bệnh lý như: 

• Bệnh gân cơ, dây chằng: Đau do gân cơ quá tải, hoặc bị viêm cân gan chân…
• Bệnh thuộc xương – khớp: Viêm khớp (viêm khớp dạng thấp, viêm khớp gout, viêm khớp do quá tải…), thoái hóa khớp (mòn khớp: khớp bàn- ngón chân, khớp bàn – cổ chân)… cần xét nghiệm máu, chụp CT scan hoặc MRI để phát hiện.
• Bệnh của dây thần kinh: Viêm thần kinh ngoại biên, chèn ép các thần kinh (hội chứng đường hầm: Jogger’s foot, Tarsal tunnel syndrome)… có thể phát hiện được khi đo điện cơ (EMG).
• Bệnh của mạch máu: Viêm tắc động mạch, hội chứng Renault (co mạch), u cuộn mạch… có thể phát hiện bằng siêu âm mạch máu hoặc chụp hình động mạch.

4. Đau bàn chân khi nào cần đi khám?

Bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu gặp phải một trong những dấu hiệu sau:

• Cơn đau dai dẳng không cải thiện sau vài tuần.
• Bàn chân bị sưng tấy không thuyên giảm từ 2 đến 5 ngày, không thể đi bộ hoặc chân khó đứng vững sau khi bị chấn thương.
• Cảm thấy ngứa ran, tê hoặc đau rát – đặc biệt là ở phần lòng bàn chân.
• Vị trí đau chân có vết thương hở hoặc vết thương đang chảy mủ.
• Xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng, chẳng hạn như mẩn đỏ, ấm hoặc đau bàn chân kèm theo sốt.

5. Chẩn đoán đau xương bàn chân bằng cách nào?

Để xác định được phương pháp điều trị phù hợp, các bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán tình trạng đau bàn chân bằng cách:

• Dựa trên các triệu chứng mà bạn gặp phải hoặc khám lâm sàng.
• Thực hiện các bài kiểm tra cơ bản như: Giữ hoặc di chuyển bàn chân và mắt cá chân để chống lại lực cản hay bạn cũng có thể được yêu cầu đứng, đi bộ, chạy.
• Chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ MRI để kiểm tra chân, nhằm xác định xem có bị gãy xương chân hay bất cứ vấn đề nào khác.
• Xét nghiệm máu có thể được chỉ định để loại trừ các bệnh toàn thân như viêm khớp dạng thấp, bệnh gút hoặc tiểu đường.

6. Các cách điều trị đau bàn chân

Để điều trị đau xương bàn chân, người bệnh có thể áp dụng một số cách như sau:

Để hiểu rõ về cách trị đau nhức bàn chân hiệu quả, mời bạn cùng theo dõi tiếp:

6.1. Mẹo giảm đau chân tại nhà

Nghỉ ngơi: Hãy để bàn chân được nghỉ ngơi, tránh vận động quá mạnh cho đến khi cơn đau giảm hẳn. Sau đó, bạn áp dụng dần dần các bài tập nhẹ nhàng tại chỗ cho chân như đi bộ, đi bước nhỏ…

Massage bàn chân: Đây là một trong những cách giúp giảm đau bàn chân mà bạn nên thực hiện mỗi ngày. Việc massage sẽ giúp máu được lưu thông đến các khớp tốt hơn, giúp đôi chân được hoạt động linh hoạt, giảm đau khớp ở bàn chân.

Chườm lạnh: Cách này có thể làm giảm chứng viêm gây đau nhức ở bàn chân. Theo đó, bạn đổ đầy đá vào túi nhựa rồi áp lên khu vực bị đau trong khoảng 20 phút, thực hiện đều đặn 2 – 3 lần mỗi ngày.

6.2. Sử dụng thuốc giảm đau

Một số loại thuốc không kê đơn có thể giúp giảm viêm, đau mà bạn có thể thử là acetaminophen, ibuprofen và naproxen sodium. Tuy việc sử dụng thuốc có thể giúp giảm cơn đau nhanh chóng nhưng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ không mong muốn cho cơ quan nội tạng như suy thận, suy gan, đau dạ dày…

6.3. Trị liệu thần kinh cột sống

Nguyên nhân chính dẫn đến đau bàn chân là do cấu trúc bàn chân bị sai lệch. Để khắc phục tình trạng này, các bác sĩ chuyên khoa sẽ thực hiện phương pháp Trị liệu thần kinh cột sống, hỗ trợ nắn chỉnh cấu trúc sai lệch trở về vị trí tự nhiên ban đầu, giảm sự chèn ép đến các dây thần kinh, từ đó giúp chữa đau hiệu quả.

Hiện nay, đã có hàng ngàn bệnh nhân trong và ngoài nước có thể phục hồi thành công các chức năng bàn chân bị suy giảm khi điều trị tại phòng khám ACC. Liệu trình điều trị bàn chân của ACC là sự kết hợp giữa phương pháp trị liệu thần kinh cột sống, châm cứu và vật lý trị liệu, với sự hỗ trợ tối đa của trang máy móc và thiết bị hiện đại. Phòng khám ACC cũng tự hào là đơn vị y tế đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam trang bị phòng lab về dụng cụ chỉnh hình chân theo tiêu chuẩn y khoa, thuộc hàng bậc nhất Đông Nam Á.

7. Lời khuyên phòng tránh đau bàn chân

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để cung cấp dưỡng chất cho mô xương.
• Khởi động thật kỹ và thực hiện các động tác kéo căng cơ trước khi chơi thể thao.
• Mang giày chuyên dùng, kích cỡ phù hợp và có miếng đệm giày êm.
• Trước khi tập đi bộ hay chạy bộ phải tập kéo căng cơ bụng chân, cân gan chân.

Hầu hết các chứng đau bàn chân xảy ra là do cấu trúc bàn chân bị sai lệch. Chính vì thế, muốn chữa đau triệt để thì cần phải có liệu trình điều trị phù hợp nhằm khôi phục lại cấu trúc bị tổn thương.

Nếu như bạn vẫn đang băn khoăn không biết bị đau bàn chân khám ở đâu thì giờ đây hoàn toàn có thể yên tâm đến với Phòng khám ACC. Đây là phòng khám chuyên khoa đầu tiên về Trị liệu thần kinh cột sống được Bộ Y Tế Việt Nam cấp phép. Với đội ngũ bác sĩ đến từ nước ngoài dồi dào kinh nghiệm, được đào tạo bài bản ở các trường đại học chuyên khoa Thần kinh Cột sống được công nhận trên thế giới, đảm bảo trình độ chuyên môn, phòng khám ACC tự hào đem đến cho bệnh nhân những dịch vụ khám chữa bệnh và chăm sóc bàn chân tốt nhất.