Tê nhức mỏi tay chân là bệnh gì, có nguy hiểm không?

Nhức mỏi tay chân là tình trạng thường gặp ở người cao tuổi. Nhất là khi thời tiết thay đổi thì cơn đau càng nặng hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày. Vậy tê đau nhức chân tay là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì, có nguy hiểm không và điều trị dự phòng thế nào?

1. Triệu chứng tê bì, nhức mỏi tay chân

Tê bì, nhức mỏi chân tay là tình trạng rối loạn ở cơ bắp hoặc mô mềm xung quanh dây chằng và gân. Điều này khiến dây thần kinh bị tổn thương, gây ra cảm giác đau buốt, tê ngứa, yếu cơ và cản trở người bệnh vận động tứ chi.

Thông thường, đau nhức tay chân khởi phát với triệu chứng nhẹ nhàng như:

• Tê rần ở đầu ngón tay hoặc ngón chân, xuất hiện cảm giác châm chích, dị cảm, kiến cắn và chuột rút rất khó chịu.
• Càng về sau, mức độ đau mỏi ngày càng nghiêm trọng.
• Khi ngón tay bị tê buốt và nhức nhối ngày càng nhiều, bắt đầu lan qua phía bàn tay, cổ tay, cẳng tay, cánh tay, làm cho bệnh nhân mất cảm giác hoàn toàn hoặc khó thực hiện động tác cầm nắm.

Triệu chứng đau nhói còn có thể diễn ra tương tự ở ngón chân, bàn chân, cổ chân, cẳng chân, đùi, mông hoặc vùng thắt lưng. Đồng thời, người bệnh chủ yếu bị nhức mỏi tay chân vào ban đêm, vào buổi sáng thức dậy hoặc mỗi khi thời tiết thay đổi.

Nếu không được khắc phục kịp thời, cơn đau gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt, khiến người bệnh ăn uống kém, mất ngủ triền miên, suy nhược cơ thể và thậm chí là tàn phế, bại liệt.

2. Ai thường bị nhức mỏi tay chân?

Hầu hết mọi người đều gặp phải tình trạng đau nhức tay chân ít nhất một lần trong đời. Đối với 5 nhóm đối tượng sau thì nguy cơ mắc phải cao hơn rất nhiều so với người bình thường:

• Người cao tuổi: Càng lớn tuổi thì chất lượng của xương càng  giảm, sụn khớp bị mòn và mất đi tính linh hoạt. Vì thế ở độ tuổi từ sau 50, người già hay cảm thấy đau nhức chân tay, khó khăn khi cử động và đi lại hằng ngày.
• Bệnh nhân rối loạn chuyển hóa: Người mắc bệnh rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường, mỡ máu cao là đối tượng dễ bị tê bì, nhức mỏi chân tay. Nguyên nhân là do tình trạng tổn thương vi mạch trong cơ thể khiến lượng máu cung cấp nuôi dưỡng dây thần kinh bị thiếu hụt. Điều này dẫn đến biểu hiện ban đầu là rối loạn co thắt mạch máu, khi co thắt dẫn đến thiếu máu, làm tê mỏi tay chân. Nhưng càng về sau, nếu không được điều trị sớm thì triệu chứng càng trở nên nặng hơn, khiến mạch máu hẹp lại, tắc mạch gây ra hiện tượng teo cơ, trợt loét.
• Phụ nữ sau sinh: Nhức mỏi tay chân sau sinh là tình trạng phổ biến ở sản phụ hiện nay. Ngoài đau buốt, tay chân của mẹ còn thi thoảng bị tê cứng, châm chích và chuột rút. Sau đó, cơn đau lan đến khu vực như mông, đùi hoặc thắt lưng, không chỉ gây khó chịu cho người mẹ, mà còn cản trở quá trình chăm sóc bé.
• Người lao động nặng nhọc, người bị chấn thương do chơi thể thao hoặc tai nạn: Tê bì, đau nhức chân tay có thể xảy ra ở người lao động nặng nhọc như: thường xuyên khuân vác, mang xách đồ quá tải; chạy xe gắn máy liên tục nhiều giờ mỗi ngày; người cầm nắm thiết bị rung nặng nề như cầm khoan cắt bê tông, lái máy cày; người bị chấn thương trong lúc tập luyện thể thao hoặc gặp phải tai nạn giao thông.
• Nhân viên văn phòng: Do tính chất công việc thường xuyên ngồi một chỗ trong thời gian dài, nên nhân viên văn phòng dễ bị đau nhức cánh tay, bàn tay, chân và bàn chân. Nặng hơn là đau cổ và lưng hơn nhiều so với người bình thường.

Tìm hiểu thêm về chứng đau nhức tay chân:

• Đau nhức cánh tay trái, phải: nguyên nhân và cách chữa trị
• Cảnh báo bệnh đau nhức xương khớp ở người trẻ tuổi
• Đau nhức xương khớp bàn chân là bệnh gì, có nguy hiểm không?

3. Nguyên nhân khiến tay chân luôn bị nhức mỏi

Dưới đây là 4 nhóm nguyên nhân chính:

3.1. Bệnh cơ xương khớp

Theo Viện Rối loạn thần kinh và đột quỵ Quốc gia (NINDS), có nhiều nguyên nhân khiến tay chân luôn bị nhức mỏi. Trong đó, hơn 75% trường hợp này là do một số bệnh lý như:

Thoái hóa cột sống: Thoái hóa cột sống khiến sụn khớp và đốt sống bị mài mòn, cọ xát với rễ thần kinh gây ra cơn đau nhức, tê bì khó chịu từ vùng cổ lan xuống tay hoặc đau từ thắt lưng xuống hai chân.

Thoát vị đĩa đệm: Khi nhân nhầy đĩa đệm cột sống thoát ra khỏi vị trí bình thường trong vòng sợi, có thể khiến ống sống và rễ thần kinh bị chèn ép, làm đau buốt cánh tay và hai chân, hạn chế vận động cơ thể.

Thoái hóa khớp: Nếu khớp tay, khớp đầu gối hoặc khớp háng bị bào mòn và tổn thương từ hàng loạt yếu tố tiêu cực thì cánh tay, bàn chân dễ bị nhức mỏi, khó cử động trong sinh hoạt thường ngày.

Viêm thấp khớp (hay còn gọi viêm đa khớp dạng thấp): Đây là tình trạng khớp tay và khớp chân bị viêm nhiễm, do người bệnh ngồi hoặc nằm quá lâu ở một vị trí trong thời gian dài, dẫn đến khớp bị cơ cứng, tay chân tê rần, nhức mỏi thường xuyên.

Ung thư xương: Khi một tế bào, một khối u hoặc một khối mô bất thường được hình thành trong xương thì đây chính là dấu hiệu của bệnh ung thư. Các thực thể này chèn ép dây thần kinh trong cơ thể, tạo cảm giác đau nhức chân tay, đau dữ dội và liên tục, đau lan sang khu vực lân cận khác như đùi, hông hoặc thắt lưng.

Viêm đa rễ thần kinh: Đây là một trong những bệnh lý phổ biến nhất của hệ thần kinh, xảy ra khi dây thần kinh ngoại biên bị tổn thương, dẫn đến mô cơ trong cơ thể bị yếu đi, tiến triển đến liệt, kèm theo rối loạn cảm giác nông như tê bì, dị cảm ở bàn chân, sau đó lan đến cẳng chân, đùi và tay.

3.2. Cơ thể suy nhược, thiếu chất

Tình trạng tê buốt, nhức mỏi tay chân còn xảy ra ở đối tượng bị suy dinh dưỡng, ăn uống không khoa học, thiếu hụt vitamin và khoáng chất cần thiết như: vitamin nhóm B (B1, B12), vitamin E, Axit Folic, Canxi, Kali, Magie, Sắt, Kẽm…

3.3. Nhức mỏi tay chân do thời tiết

Ít ai biết rằng, hệ thống xương khớp và mô cơ trong cơ thể vô cùng nhạy cảm với áp suất khí quyển trong môi trường sống. Nếu thời tiết thay đổi thì áp suất khí quyển cũng thay đổi, đặc biệt là chuyển giao mùa lạnh khiến áp suất thấp hơn. Điều này kích thích mô cơ giãn ra, tạo áp lực cho xương khớp, gây đau nhức chân tay dữ dội, triền miên.

Cũng có trường hợp, người bệnh bị nhức mỏi tay chân vào mùa hè thay vì mùa đông. Nguyên nhân đến từ một số vấn đề ở hệ thần kinh và thường không liên quan đến cơ bắp. Cụ thể vào mùa hè, hệ thống dây thần kinh có khuynh hướng tăng trưởng và hoạt động mạnh hơn so với mùa đông.

Điều này khiến nồng độ vitamin D trong cơ thể tăng cao, đôi khi vượt quá đỉnh điểm, khiến tay chân dễ mỏi vào ban đêm.

3.4. Nguyên nhân khác

Đau nhức tay chân còn đến từ một số nguyên nhân khác như:

• Bệnh tiểu đường.
• Đa xơ cứng.
• Bệnh về gan hoặc thận như suy thận.
• Rối loạn di truyền.
• Xơ vữa động mạch.
• Hẹp ống sống.
• Hội chứng ống cổ tay.
• Các vấn đề ở tuyến giáp.
• Áp lực, căng thẳng kéo dài.
• Chèn ép mạch máu và dây thần kinh.
• Sinh hoạt sai tư thế, ngủ nghiêng người, nằm gối quá cao, liên tục đi giày cao gót khiến chân tay tê bì, nhức mỏi.
• Tai nạn, va chạm hoặc ngã mạnh do lao động, chơi thể thao khiến xương khớp bị tổn thương.
• Tác dụng phụ của thuốc, bao gồm thuốc điều trị ung thư (hóa trị liệu), thuốc tăng huyết áp.
• Nhiễm trùng.
• Lạm dụng chất kích thích.

4. Nhức mỏi tay chân liên tục có nguy hiểm không?

Đau nhức tay chân là một triệu chứng phổ biến trong lao động, vận động và sinh hoạt. Thông thường tự khỏi sau vài ngày nếu như người bệnh được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu triệu chứng tê mỏi lặp đi lặp lại thường xuyên, cơn đau kéo dài triền miên và có chiều hướng tăng dần thì bệnh nhân cần đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe của bạn đang bị “đe dọa”, bởi hàng loạt biến chứng nguy hiểm như:

• Đại tiểu tiện không tự chủ.
• Chân và bàn chân bị thay đổi về màu sắc, hình dạng hoặc nhiệt độ.
• Teo cơ hoặc liệt chi, dẫn đến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt, đi đứng, vận động và làm việc.
• Mất kiểm soát bàng quang và ruột.
• Suy giảm trí nhớ, đau đầu, chóng mặt, khó thở hoặc tê giật.
• Ngoài ra, nếu không điều trị sớm và đúng cách, có thể dẫn đến khối u, ung thư chèn ép vào hệ thống dây thần kinh, nguy hại cho tính mạng.

5. Nhức mỏi tay chân uống thuốc gì?

Để xoa dịu đau nhức tay chân, nhiều bệnh nhân đã tìm đến các loại thuốc giảm đau và kháng viêm như:

• Thuốc giảm đau kê đơn: Diclofenac, Morphine, Oxycodone, Codeine, Hydrocodone, Fentanyl giúp thuyên giảm nhức mỏi nhanh chóng.

• Thuốc giảm đau không kê đơn: Người bệnh có thể sử dụng Paracetamol (Acetaminophen) hoặc các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen, Naproxen để khắc phục tình trạng đau buốt, sưng và tê ở tay chân.

• Tiêm Corticosteroid: Bằng cách tiêm corticosteroid vào khu vực bị nhức mỏi, người bệnh tạm thời thoát khỏi cơn đau và ngăn ngừa tổn thương liên quan khác.

Các loại thuốc trên đây chỉ có tác dụng giảm đau tạm thời, không phải là cách chữa đau nhức tay chân tốt nhất. Người bệnh KHÔNG ĐƯỢC lạm dụng hoặc tùy ý sử dụng khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ.

Mặt khác, các loại thuốc phải uống đúng liều và đúng thời gian điều trị. Nếu không, cơ thể sẽ “gánh chịu” hàng loạt biến chứng nguy hiểm như suy gan, thận, viêm loét dạ dày, loãng xương, teo cơ, tăng huyết áp, hạ kali trong máu, tăng cân, đục thủy tinh thể hoặc hoại tử xương vô mạch.

Các loại thuốc đau nhức xương khớp và tác hại khôn lường

Uống thuốc đau nhức xương khớp bị tác dụng phụ là tình trạng khá phổ biến, nếu lạm dụng trong thời gian dài còn dẫn đến nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe. Nhiều bệnh nhân đi khám ở phòng khám ACC chia sẻ, cứ thấy đau nhức xương…

6. Các phương pháp điều trị tự nhiên, không dùng thuốc

Ngoài điều trị bằng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh có thể áp dụng cách chữa nhức mỏi tay chân tự nhiên, an toàn và hiệu quả như sau:

6.1. Massage

Thời điểm thích hợp để massage là trước giờ đi ngủ và thực hiện khoảng từ 20 – 30 phút. Bắt đầu xoa bóp nhẹ nhàng từ cổ chân lên đùi và ngược lại, từ cổ tay đến vai và ngược lại. Lặp đi lặp lại cách massage thường xuyên giúp thúc đẩy tuần hoàn máu tốt hơn, vừa giảm tê mỏi chân tay, vừa cải thiện chất lượng giấc ngủ.

6.2. Trị liệu Thần kinh Cột sống

Tại Mỹ và nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới, Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic) là một trong những lựa chọn hàng đầu để điều trị tận gốc bệnh lý cơ xương khớp. Ra đời vào năm 1895 do bác sĩ Daniel David Palmer khởi xướng, Chiropractic (nắn chỉnh cột sống) nhanh chóng được ứng dụng rộng rãi nhờ tỷ lệ chữa đau nhức tay chân hiệu quả.

Theo đó, bác sĩ chuyên khoa Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractor) sử dụng thao tác nắn chỉnh bằng tay chuẩn xác, với lực tác động phù hợp cho từng vị trí đau, nhằm phục hồi cấu trúc sai lệch về đúng vị trí ban đầu, giải phóng dây thần kinh bị chèn ép, kích thích cơ thể trở về trạng thái cân bằng, tự chữa lành, tự giảm đau tự nhiên, cũng như cải thiện bệnh tật ở các cơ quan khác, không cần dùng thuốc hay phẫu thuật.

6.3. Vật lý trị liệu

Phương pháp này bao gồm các bài tập phù hợp hoặc điều trị bởi các thiết bị hiện đại nhằm thúc đẩy tuần hoàn máu, giảm đau nhức tay chân, tăng tính linh hoạt cho xương khớp.

Tại ACC, ngoài nắn chỉnh cột sống thì bác sĩ còn áp dụng Vật lý trị liệu để kết hợp điều trị các bệnh lý gây ra triệu chứng nhức mỏi tay chân. Theo đó, chúng tôi cũng đã trang bị nhiều máy móc tiên tiến như: máy kéo giãn giảm áp cột sống DTS, máy vận động trị liệu phục hồi chức năng ATM2, sóng xung kích Shockwave, tia laser cường độ cao thế hệ IV, thiết bị giảm áp Vertetrac…

Đặc biệt, người bệnh còn đánh giá cao Trị liệu đau mỏi cơ chuyên sâu tại ACC (phương pháp tác động trực tiếp vào mô cơ thông qua kỹ thuật điều trị bằng tay, kết hợp với dụng cụ vật lý trị liệu), giảm đau nhanh chỉ sau 20 phút. Xem thêm về dịch vụ TẠI ĐÂY.

6.4. Bổ sung dinh dưỡng

Người bệnh nên xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung thêm dưỡng chất tốt cho xương khớp như:

• Vitamin D (xuất hiện trong cá trích, cá mòi, hàu, tôm, lòng đỏ trứng, sữa và chế phẩm từ sữa).
• Canxi (hiện diện trong hạt chia, hạt vừng, phô mai, sữa chua, cá mòi, các loại đậu).
• Magie (được tìm thấy trong socola đen, chuối, bơ, ngũ cốc nguyên hạt, rau lá xanh).
• Axit béo Omega 3 (có trong cá hồi, dầu cá, hạnh nhân, hạt óc chó).

Ngoài ra, người bệnh có thể bổ sung thực phẩm chức năng chứa Glucosamine để nâng cao sức khỏe xương khớp, giảm nguy cơ thoái hóa về sau.

6.5. Thực hiện các bài tập

Thực hiện bài tập nhẹ nhàng như aerobic, yoga và pilate giúp xương khớp dẻo dai, chắc khỏe, đồng thời giảm đau nhức tay chân hiệu quả. Song song đó, người bệnh nên kết hợp đi bộ mỗi ngày khoảng 30 phút trong môi trường trong lành, bằng phẳng, không nắng gắt để tăng cường chất nhờn nuôi dưỡng sụn khớp, ngăn ngừa cơn đau tái phát.

Tóm lại, đau nhức tay chân thường xuyên là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý, đừng nên chủ quan xem nhẹ triệu chứng khởi phát ban đầu. Đặc biệt ở những người bị đái tháo đường, phụ nữ mang thai, người bị tim mạch thì bạn nên đi khám ngay lập tức để phòng tránh biến chứng nguy hại.

Xem thêm:
> Thường xuyên bị đau nhức chân tay là bệnh gì?
> Gợi ý các bài tập giảm tê bì chân tay đơn giản