13 bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước & chéo sau hiệu quả

“Thưa bác sĩ, tập phục hồi sau phẫu thuật dây chằng chéo trước có khó không? Khi nào tôi có thể bắt đầu tập luyện được?” Đây là thắc mắc của một bệnh nhân gửi về cho phòng khám ACC. Việc tập phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước cũng được rất nhiều người quan tâm, nên ACC sẽ tổng hợp và giải thích rõ qua bài viết dưới đây nhé!

1. Vì sao cần tập phục hồi chức năng sau mổ dây chằng gối?

Việc tập luyện sau mổ dây chằng chéo trước và chéo sau rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phục hồi. Cụ thể, các bài tập có tác dụng:

1.1. Hỗ trợ giảm đau và sưng viêm

Các bài tập vật lý trị liệu đứt dây chằng chéo sau và trước hỗ trợ giảm cảm giác đau và sưng viêm. Bên cạnh đó, các bài tập còn thúc đẩy quá trình phục hồi những mô mềm vùng gối, hỗ trợ lưu thông máu và ngăn ngừa hình thành huyết khối sau phẫu thuật.

1.2. Phục hồi tầm hoạt động của khớp gối

Các bài tập sau mổ dây chằng chéo trước và chéo sau giúp tăng khả năng vận động khớp, nâng cao sức mạnh các nhóm cơ. Qua đó hạn chế tình trạng cứng khớp thường xảy ra ở bệnh nhân phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước và rách sụn chêm. Điều này giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục chức năng vận động bình thường.

1.3. Nâng cao sức mạnh các cơ

Sau khi mổ dây chằng chéo, người bệnh cử động khó khăn nên dễ bị yếu và teo cơ vùng đùi, mông và cẳng chân. Khi cơ yếu, sự ổn định của khớp gối cũng bị ảnh hưởng. Việc thực hiện các bài tập sau mổ sẽ giúp duy trì và gia tăng sức mạnh của các nhóm cơ, hạn chế tối đa tình trạng teo cơ. Qua đó giúp khớp gối nhanh hồi phục và vận động thuận lợi hơn.

1.4. Hạn chế nguy cơ tái phát tổn thương dây chằng

Các bài tập sau mổ dây chằng chéo trước và chéo sau giúp nâng cao khả năng phản xạ của khớp gối trong các tình huống bất ngờ trong sinh hoạt như trượt, té ngã, va chạm,… Ngoài ra, bài tập cũng giúp các cơ linh hoạt khi bắt đầu hay kết thúc cử động, khi chuyển hướng đột ngột, thay đổi tốc độ cử động. Điều này không chỉ giúp sức khỏe khớp gối phục hồi nhanh chóng mà còn hạn chế nguy cơ tái phát tổn thương.

2. Khi nào có thể tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước và chéo sau?

Tập ngay sau mổ và kéo dài vài tháng (hoặc chia theo từng giai đoạn) theo sự tư vấn từ bác sĩ chuyên môn:

• Khi nằm viện, chương trình phục hồi chức năng thường bắt đầu vào ngày sau phẫu thuật và tiếp tục hàng ngày cho đến khi xuất viện. Tuy nhiên ở giai đoạn này, bệnh nhân cần thực hiện sinh hoạt và luyện tập với nẹp gối, tập đi lại và lên xuống cầu thang để bảo vệ dây chằng mới, tránh chấn thương.
• Sau khi xuất viện, người bệnh cần tích cực tập luyện theo sự hướng dẫn của người có chuyên môn, có thể tập tại nhà hoặc đến trung tâm vật lý trị liệu để được theo dõi sát sao và tăng hiệu quả tập luyện.

3. Chia sẻ 13 bài tập sau phẫu thuật đứt dây chằng chéo trước và chéo sau

Để hồi phục khớp gối sau mổ dây chằng, bạn có thể thực hiện các bài tập luyện dưới đây:

3.1. Gập – duỗi cổ chân với dây tập đàn hồi

Bài tập gấp – duỗi cổ chân với dây đàn hồi giúp tăng cường sức mạnh cơ bàn chân. Điều này giúp hạn chế tình trạng teo cơ, giúp bàn chân vận động linh hoạt và thuận lợi hơn. Dưới đây là cách thực hiện bài tập này:

• Tư thế ngồi, co 1 chân khỏe để giữ thăng bằng, chân phẫu thuật để thẳng.
• Buộc dây vòng xuống lòng bàn chân phẫu thuật và dùng tay nắm giữ dây.
• Gập duỗi bàn chân lên xuống, thực hiện 2 – 3 hiệp, 10 lần/hiệp.

3.2. Gập duỗi và xoay cổ chân – phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước

Bài tập gấp duỗi và xoay cổ chân có tác dụng gia tăng tuần hoàn máu cho khớp gối. Qua đó giúp khớp gối hồi phục nhanh chóng, hiệu quả. Cách thực hiện bài tập gấp duỗi và xoay cổ chân như sau:

• Gấp bàn chân lên xuống nhẹ nhàng, thực hiện 2 – 3 hiệp và 10 lần/hiệp.
• Xoay cổ chân theo chiều kim đồng hồ, kết hợp hít thở đều, thực hiện 2 – 3 hiệp và 10 lần/hiệp.

3.3. Gập – duỗi ngón chân – bài tập phục hồi dây chằng chéo trước

Bài tập gập – duỗi ngón chân giúp gia tăng tuần hoàn máu, giảm sưng đau và viêm đáng kể. Cách thực hiện bài tập này như sau:

• Bạn ngồi thoải mái trên thảm hoặc ghế.
• Gập và duỗi ngón chân lên xuống một cách từ từ. Bạn thực hiện bài tập 2 – 3 hiệp và 10 lần/hiệp. 

3.4. Nâng thẳng chân trên giường – bài tập sau mổ dây chằng chéo trước

Động tác nâng thẳng chân trên tường giúp tăng sức mạnh các nhóm cơ chân. Điều này giúp hạn chế tình trạng teo cơ chân do ít vận động, đồng thời nâng cao tầm vận động của khớp gối. Dưới đây là hướng dẫn luyện tập chi tiết:

• Nằm ngửa, co 1 bên chân khỏe, nâng thẳng chân phẫu thuật lên khỏi giường ngang bằng đầu gối chân co.
• Giữ thẳng chân phẫu thuật và nâng lên khỏi giường, lặp lại 2 – 3 hiệp, 10 lần/hiệp.

3.5. Cử động gập khớp gối – Bài tập vật lý trị liệu đứt dây chằng chéo sau và trước

Bài tập cử động gập khớp gối có tác dụng gia tăng sức mạnh và tăng tầm vận động khớp gối, hạn chế cứng khớp. Cách thực hiện bài tập cử động gập khớp gối như sau:

• Bạn nằm trên thảm và thư giãn 2 chân.
• Co nhẹ chân phẫu thuật lên, sau đó từ từ hạ xuống, lặp lại 2 – 3 hiệp, 10 lần/hiệp.

Lưu ý: Bài tập phục hồi chức năng dây chằng chéo trước và chéo sau này phải bỏ nẹp gối. Nên bạn cần được sự tham vấn và hướng dẫn của bác sĩ trước khi thực hiện.

3.6. Bài tập cho cơ đùi phục hồi chức năng đứt dây chằng chéo trước

Bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước và chéo sau này có tác dụng tăng tuần hoàn máu ở cơ đùi, hạn chế tình trạng teo cơ. Khi cơ đùi khỏe, khớp gối cũng có thể phục hồi tầm vận động thuận lợi hơn. Cách thực hiện bài tập cơ đùi như sau:

• Bạn ngồi xuống đệm và duỗi thẳng 2 chân.
• Lấy miếng vải hoặc khăn bông dài đặt dưới mũi chân rồi dùng 2 tay giữa hai đầu khăn, đồng thời kéo khăn về phía sau.
• Giữ nguyên tư thế trong 30 giây rồi thả lỏng tay trở về tư thế ngồi ban đầu, lặp lại 2 – 3 hiệp.

3.7. Bài tập cho gân kheo

Bài tập sau mổ dây chằng chéo trước này giúp gân khéo tăng sức mạnh và sự linh hoạt. Cách thực hiện bài tập cho gân kheo như sau:

• Bạn ngồi và đặt khăn xuống dưới lòng bàn chân phẫu thuật, đồng thời giữ khăn bằng hai tay.
• Bạn nằm ngửa và đưa chân phẫu thuật lên cao cho đến khi cảm thấy phần sau chân căng ra.
• Giữ nguyên tư thế chân trong 30 giây thì thả lỏng chân về vị trí ban đầu, lặp lại 2 – 3 lần.

3.8. Bài tập cho cơ chân

Bài tập cho cơ chân khỏe góp phần giúp khớp gối ổn định, nhanh chóng hồi phục tầm vận động như bình thường. Dưới đây là hướng dẫn cách thực hiện bài tập cho cơ chân chi tiết:

• Bạn nằm ngửa và đặt một cuộn khăn nhỏ sau đầu gối.
• Siết cơ ở phía trước chân trong 3 – 5 giây rồi thả lỏng, lặp lại 2 hiệp, 10 lần/hiệp.

3.9. Bài tập cho mắt cá nhân

Bài tập cho mắt cá nhân giúp tăng cường sức mạnh cổ chân, tăng khả năng phản xạ trong các tình huống gây tổn thương dây chằng như té ngã, trượt chân,… Các động tác trong bài tập mắt cá chân như sau:

• Bạn nằm ngửa hoặc ngồi trên ghế.
• Nhẹ nhàng kéo cổ chân và ngón chân về phía sau. Sau đó, bạn thả lỏng về vị trí ban đầu, lặp lại 2 hiệp, 10 lần/hiệp.

3.10. Bài tập cho gót chân

Bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước và sau này giúp kéo căng dây chằng ở bàn chân, dây chéo trước cũng như chéo sau. Qua đó giúp giảm đau, hỗ trợ dây chằng phục hồi thuận lợi sau phẫu thuật. Cách thực hiện bài tập cho gót chân như sau:

• Bạn ngồi dựa tường, duỗi thẳng 2 chân và dùng khăn quấn ở lòng bàn chân phẫu thuật.
• Dùng tay kéo khăn về phía sau, cố gắng uốn cong đầu gối hết mức có thể.
• Giữ nguyên tư thế trong 3 – 5 giây rồi từ từ duỗi thẳng đầu gối về vị trí ban đầu, lặp lại 2 hiệp, 10 lần/hiệp.

3.11. Xuống tấn nghiêng người – bài tập vật lý trị liệu đứt dây chằng chéo sau

Khi chấn thương dây chằng chéo sau, bạn có thể thực hiện động tác xuống tấn lắc chân để tăng độ linh hoạt, tuần hoàn máu. Qua đó giúp dây chằng hồi phục khả năng vận động, giảm đáng kể cảm giác sưng đau. Cách thực hiện động tác xuống tấn lắc chân như sau:

• Bạn đứng, hai chân dang rộng bằng vài rồi chùng người xuống. Đồng thời, bạn đan hai bàn tay vào nhau, lưng bàn tay hướng xuống đất.
• Hít vào tối đa, đồng thời đưa hai tay đan lên trên sao cho lòng bàn tay hướng lên trời.
• Bạn giữ hơi và nghiêng người sang bên trái, chân trái thẳng và chân phải chùng.
• Giữ tư thế trong 2 – 6 nhịp thở thì trở lại tư thế ban đầu, nghỉ 1 – 2 hơi thở rồi nghiêng người sang bên phải, lặp lại 2 – 3 lần/ngày.

3.12 Nằm sấp nâng chân – bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo sau

Bài tập giúp kéo căng dây chằng chéo sau, tăng tuần hoàn máu đến khu vực bị tổn thương. Qua đó giúp dây chằng, khớp gối nhanh chóng lành thương, hồi phục khả năng vận động. Cách thực hiện bài tập nằm sấp nâng chân như sau:

• Nằm sấp rồi kê đầu trên một chiếc gối.
• Sau đó, bạn từ từ nhắc chân lên và luôn giữ đầu gối thẳng. Lặp lại động tác nâng chân 2 hiệp, 10 lần/hiệp.

3.13. Bài tập nâng cơ chân – Bài tập sau mổ dây chằng chéo trước

Bài tập giày cao gót mắt cá nhân giúp cơ và dây chằng chéo ở chân bị tổn thương được thư giãn, đồng thời tăng tuần hoàn máu, từ đó hồi phục thuận lợi. Cách thực hiện bài tập phục hồi này như sau:

• Bạn nằm ngửa với hai chân duỗi thẳng.
• Gập chân khỏe lên, chống bàn chân xuống sàn đề giữ thăng bằng.
• Ở phía chân bị tổn thương, bạn hãy cong các ngón chân lên phía trần nhà.
• Sau đó, bạn hướng ngón chân ra xa thân người, lặp lại 2 lần và 10 lần/hiệp.

4. Bệnh nhân sau mổ dây chằng lưu ý gì khi tập luyện?

Để việc tập vật lý trị liệu đứt dây chằng chéo sau và trước đạt hiệu quả và an toàn tối đa, người bệnh cần ghi nhớ:

• Tập luyện sau mổ dây chằng chéo trước không khó nhưng cần có sự giám sát của bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu.
• Không nên tự ý bỏ nẹp gối khi tập luyện nếu chưa có sự đồng ý của bác sĩ, đặc biệt là trong 4 tuần đầu. Bạn chỉ có thể bỏ nẹp khi nghỉ ngơi.
• Không tập luyện quá sức.
• Không cố gắng co gối quá mức vượt hơn 120 độ.
• Không tập khi cơ thể đang mệt mỏi, đói bụng hoặc sau khi ăn no. Đồng thời, không tập luyện trong thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.
• Bạn có thể chườm lạnh chân bị thương trước và sau khi tập luyện để kiểm soát cơn đau, mỗi lần khoảng quá 20 phút.
• Kết hợp bổ sung dinh dưỡng, đặc biệt bổ sung Glucosamine trong quá trình tập luyện nhằm tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn, đồng thời tạo dịch khớp để khớp linh hoạt hơn, ngăn ngừa khô khớp.

Bài viết trên đã hướng dẫn chi tiết 13 bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước và chéo sau hiệu quả. Những bài tập này chỉ mang tính chất tham khảo, bạn cần tuân thủ nhiều nguyên tắc và thực hiện trong thời gian dài thì để dây chằng chéo trước và sau hồi phục thuận lợi. Bên cạnh đó, để có thể đạt hiệu quả nhanh chóng, bạn cần có sự hướng dẫn luyện tập từ bác sĩ hoặc chuyên viên Vật lý trị liệu. Đặc biệt, nếu thực hiện trị liệu chấn thương dây chằng chéo bằng thiết bị hiện đại thì chức năng vận động khớp gối phục hồi nhanh chóng.

Với mục tiêu giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và trở lại với cuộc sống bình thường sau phẫu thuật, Phòng khám ACC mang đến chương trình điều trị phục hồi chức năng chuyên biệt. Cụ thể, bác sĩ Trị liệu thần kinh cột sống, chuyên viên Vật lý trị liệu và kỹ thuật viên phục hồi chức năng tại ACC cùng nhau lên kế hoạch điều trị phục hồi chức năng dựa trên tình trạng bệnh của bệnh nhân.

Không chỉ vậy, chương trình phục hồi chức năng tại ACC còn được hỗ trợ bởi các trang thiết bị hiện đại như:

• Trị liệu laser thế hệ IV giúp kích thích sâu đến các mô xương, tái tạo tế bào, cải thiện tuần hoàn màu ở khu vực tổn thương.
• Sóng xung kích Shockwave tác động vào điểm đau, các mô cơ và dây chằng bị tổn thương, giảm đau và khôi phục khả năng vận động.

Ngoài ra, khi điều trị tại ACC bạn có thể an tâm bởi đội ngũ chuyên viên vật lý trị liệu được đào tạo bài bản và giàu kinh nghiệm. Chuyên viên luôn đồng hành cùng người bệnh trong suốt hành trình phục hồi sức khỏe, đảm bảo luyện tập đúng động tác, hạn chế tổn thương tái phát.

>> Hướng dẫn bài tập sau mổ dây chằng chéo bởi chuyên viên Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng ACC:

Với chương trình phục hồi chức năng sau phẫu thuật của ACC, dây chằng chéo trước và sau sớm hồi phục. Bạn nhanh chóng quay lại với cuộc sống bình thường và ngăn ngừa biến chứng có thể xuất hiện trong tương lai. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về chương trình phục hồi chức năng sau khi phẫu thuật dây chằng chéo, bạn hãy LIÊN HỆ NGAY với phòng khám ACC để được giải đáp nhé!

Bài viết liên quan:

> Đứt dây chằng chéo trước: Dấu hiệu, chẩn đoán và điều trị

> Mổ dây chằng đầu gối bao lâu có thể đi lại được?