Đau lưng lan xuống mông và chân là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh cơ xương khớp, đặc biệt là các bệnh về cột sống thắt lưng. Cơn đau thường tập trung ở các đốt sống L4, L5, S1 với biểu hiện đau buốt kéo dài, tê dần lan xuống mông và chân, tăng mạnh khi hắt hơi, ngồi lâu… khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt, hạn chế vận động. Để có được cách khắc phục phù hợp nhất, cần xác định rõ nguyên nhân gây ra triệu chứng này.
1. Nguyên nhân nào gây đau lưng lan xuống mông và chân?
Tình trạng đau lưng lan xuống mông trái hoặc phải và chân có thể do các bệnh lý sau:
1.1. Thoát vị đĩa đệm
Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, xảy ra khi phần nhân nhầy đĩa đệm bị lệch ra ngoài, chèn ép lên dây thần kinh tọa. Bệnh thường gây ra các cơn đau nhức dữ dội, tê bì dai dẳng ngay tại vùng bị ảnh hưởng, song trong trường hợp dây thần kinh bị chèn ép quá mức thì có thể bị đau lưng lan xuống mông và chân.
1.2. Đau thần kinh tọa
Nguyên nhân gây đau thần kinh tọa không chỉ do thoát vị đĩa đệm, mà còn khởi phát do các yếu tố khác, như mắc bệnh cột sống (hẹp ống sống, trật đốt sống, thoái hóa cột sống), hoặc thói quen xấu, làm việc sai tư thế, ngồi lâu, ít vận động… Cơn đau chạy dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa, bắt đầu từ đau tại cột sống thắt lưng, sau đó lan đến hông, mông, mặt sau của đùi và các ngón chân, kèm theo biểu hiện nóng rát kể cả khi nghỉ ngơi.
1.3. Thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống là bệnh xương khớp mãn tính rất phổ biến ở người lớn tuổi, xảy ra khi đĩa đệm và các khớp cột sống đã bị bào mòn, thoái hóa theo thời gian. Giai đoạn đầu bệnh gây nên các cơn đau thắt lưng âm ỉ, kéo dài, tăng lên khi người bệnh vận động, cúi người, xoay mình hay bê vác đồ đạc. Khi tình trạng chuyển biến nghiêm trọng, các cơn đau ở lưng có thể lan xuống chân, gây tê liệt và mất thăng bằng khi di chuyển.
1.4. Hẹp ống sống
Hẹp ống sống là biến chứng do thoát vị đĩa đệm, có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau của cột sống, nhưng phổ biến và phức tạp nhất vẫn là hẹp ống sống thắt lưng. Người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng từ nhẹ đến nặng như đau cột sống thắt lưng, đau hoặc tê ở cẳng chân, bắp chân, mông, đôi khi gây chuột rút và yếu cơ.
1.5. Gai cột sống
Bệnh có triệu chứng đặc trưng là đau tập trung ở giữa thắt lưng hoặc đau lưng lan xuống mông và chân, mức độ đau tăng dần theo vận động của cơ thể như khom người, nhấc vật nặng, xoay cột sống. Những người thường đứng hoặc ngồi quá lâu, nằm ngủ sai tư thế cũng là đối tượng có nguy cơ cao bị gai cột sống.
1.6. Viêm cột sống dính khớp
Phần lớn những người mắc bệnh viêm dính khớp cột sống đều xuất hiện các cơn đau lưng từ nhẹ đến nặng, tùy mức độ nghiêm trọng và tổn thương. Vị trí cơn đau bắt đầu từ vùng xương chậu sau đó lan dần sang các vị trí xung quanh, trường hợp nặng có thể gây đau cả vùng cột sống và lan xuống mông, đùi và hai chân.
1.7. Chấn thương
Tình trạng đau thắt lưng lan xuống mông phải – trái và chân cũng có thể là di chứng từ chấn thương trong lao động, thể thao, tai nạn giao thông. Nếu cơn đau kéo dài mà không điều trị sẽ trở thành mãn tính, dễ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
Chấn thương trong thể thao là điều có thể xảy ra với bất kỳ ai, kể cả vận động viên chuyên nghiệp. Tùy vào mức độ va đập, các chấn thương có thể xuất hiện các triệu chứng khác nhau, tuy nhiên đều gây đau đớn và khó chịu, nếu…
1.8. Nhiễm trùng cột sống
Nhiễm trùng cột sống là hệ quả từ bệnh tiểu đường, ung thư hoặc biến chứng của phẫu thuật gây sưng hoặc đau thắt lưng. Tuy nhiên, trong trường hợp nhiễm trùng gây kích thích hay tổn thương dây thần kinh cột sống thì cơn đau có thể lan xuống mông và chi dưới.
1.9. Các bệnh khác
Ngoài những bệnh lý kể trên, đau từ lưng xuống mông và chân có thể là dấu hiệu của một số bệnh khác:
- Bệnh thận: Không chỉ gây chứng thận yếu mà còn khiến khu vực thắt lưng bị đau nhức, người bệnh đi lại khó khăn, không khom lưng, uốn gối được như bình thường.
- Bệnh phụ khoa: Chứng đau lưng dưới gần mông ở phụ nữ đi kèm tình trạng ra khí hư nhiều, vùng kín có mùi, chảy máu âm đạo… là dấu hiệu của các bệnh phụ khoa (như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, ung thư buồng trứng).
2. Biến chứng nếu không điều trị kịp thời
Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, chứng đau lưng lan xuống mông và chân có thể để lại nhiều biến chứng nặng nề với người bệnh, cụ thể:
- Người bệnh phải chịu đựng những cơn đau kéo dài dai dẳng, ăn uống không ngon, ảnh hưởng giấc ngủ, giảm chất lượng cuộc sống.
- Làm suy giảm khả năng vận động, khiến bệnh nhân gặp khó khăn khi đi lại, sinh hoạt thường ngày, thậm chí là teo cơ, liệt chi dưới dẫn đến tàn phế.
- Bệnh có nguy cơ cao chuyển biến thành mãn tính, khó điều trị, tốn kém chi phí và thời gian.
- Biến chứng nghiêm trọng hơn cả không chỉ gây lệch cột sống, khiến hình dáng cơ thể biến dạng; mà còn làm ảnh hưởng đến các bộ phận khác trên cơ thể như dạ dày, đại tràng, mắt…
Chính vì những hệ quả khôn lường đó mà các bác sĩ luôn khuyên người bệnh nên đi khám và chữa trị từ sớm, ngay khi xuất hiện triệu chứng bị đau từ lưng xuống mông và chân, nhằm ngăn chặn biến chứng, rút ngắn thời gian điều trị và tăng khả năng hồi phục cao.
3. Các phương pháp chẩn đoán đau lưng lan xuống mông, chân
Để xác định nguyên nhân dẫn tới triệu chứng, bác sĩ sẽ đề nghị thăm khám lâm sàng và hỏi về tiền sử bệnh tật, các triệu chứng hiện tại, mức độ và tần suất cơn đau xảy ra.
Một số xét nghiệm cũng có thể được chỉ định thực hiện nhằm đưa ra chẩn đoán chính xác:
- Xét nghiệm thần kinh hay kiểm tra chuyển động.
- Xét nghiệm hình ảnh bằng chụp CT hoặc chụp cộng hưởng từ MRI.
- Xét nghiệm công thức máu, trong trường hợp người bệnh bị sốt, nhiễm trùng hay giảm cân không rõ lý do.
Xem thêm về các vị trí đau lưng khác:
- Đau thắt lưng: Triệu chứng, nguyên nhân và cách chữa trị
- Đau lưng dẫn đến đau đầu gối là do đâu?
- Đau cột sống lưng là bệnh gì có nguy hiểm không?
4. Tổng hợp các cách điều trị bệnh phổ biến nhất
Dưới đây là những cách giúp chữa trị đau lưng lan xuống mông và chân mà bạn có thể tham khảo:
4.1. Dùng thuốc
Tùy vào mức độ tổn thương của từng người, để cải thiện các cơn đau và giảm sưng viêm, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) hoặc thuốc giãn cơ, thuốc chống viêm không steroid do bác sĩ chỉ định.
Tuy nhiên, cách này về cơ bản chỉ hỗ trợ giảm đau tạm thời và bệnh vẫn có thể tái phát. Đặc biệt, sử dụng thuốc giảm đau nếu không có sự giám sát của bác sĩ mà lạm dụng hay tự ý gia tăng liều lượng có thể dẫn đến những tác dụng phụ nghiêm trọng.
Uống thuốc đau nhức xương khớp bị tác dụng phụ là tình trạng khá phổ biến, nếu lạm dụng trong thời gian dài còn dẫn đến nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe. Nhiều bệnh nhân đi khám ở phòng khám ACC chia sẻ, cứ thấy đau nhức xương…
4.2. Trị liệu thần kinh cột sống – Chiropractic
Trị liệu thần kinh cột sống là phương pháp điều trị không xâm lấn – không dùng thuốc, vừa mang đến hiệu quả cao vừa đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Dựa trên nguyên lý kích thích cơ chế tự chữa lành của cơ thể, các bác sĩ sẽ tác động lực vừa đủ để nắn chỉnh các đốt sống sai lệch về đúng vị trí ban đầu, giải phóng sự chèn ép của các đốt sống bị sai vị trí hoặc đĩa đệm bị biến dạng lên dây thần kinh hay tủy sống. Nhờ vậy mà sau một thời gian, chức năng của hệ cơ xương khớp hoạt động tốt hơn và các cơn đau cũng tự động biến mất.
4.3. Vật lý trị liệu
Một số bài tập vật lý trị liệu hướng đến các động tác kéo giãn cơ, giảm áp lực cột sống có tác dụng giúp giảm đau nhanh chóng. Đặc biệt, nếu người bệnh được điều trị với các trang thiết bị, máy móc hiện đại thì tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng được cải thiện.
Tại Việt Nam, phòng khám ACC là đơn vị đầu tiên áp dụng liệu trình kết hợp Trị liệu thần kinh cột sống – Vật lý trị liệu trong điều trị các vấn đề xương khớp, và nhận được nhiều phản hồi tích cực từ phía bệnh nhân trong suốt hơn 15 năm qua.
Chỉ bằng thao tác nắn chỉnh nhẹ nhàng và sự hỗ trợ của các máy móc hiện đại tiên tiến như: máy kéo giãn giảm áp cột sống DTS, thiết bị giảm áp Vertetrac và Cervico 2000, máy chiếu laser thế hệ IV, sóng xung kích Shockwave… mà tiến độ chữa trị được đẩy nhanh tối đa, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục khả năng vận động, lấy lại niềm vui cuộc sống.
4.4. Phẫu thuật
Thông thường, phẫu thuật được xem là giải pháp cuối cùng khi bệnh nhân không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa, hay triệu chứng biến chứng nặng gây ra các dấu hiệu mất kiểm soát ruột và bàng quang. Bởi phẫu thuật tương đối nguy hiểm và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người bệnh, nên cần cân nhắc thật kỹ càng trước khi quyết định.
5. Người bệnh cần làm gì trong quá trình điều trị?
- Hạn chế vận động mạnh, không mang vác, nâng vật nặng quá sức.
- Tập luyện thể dục thể thao đều đặn với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga… giúp tăng cường sự dẻo dai cho khớp.
- Chế độ ăn uống khoa học, bổ sung canxi, vitamin D, Glucosamine và Chondroitin để nuôi dưỡng khớp khỏe mạnh.
- Chườm nóng hoặc lạnh kết hợp massage để hỗ trợ giảm đau nhức, sưng viêm tại nhà.
- Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý, tránh tình trạng thừa cân tạo áp lực cho cột sống lưng.
- Không hút thuốc, không dùng chất kích thích, hạn chế rượu bia.
- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe cột sống định kỳ 6 tháng/lần, nhằm nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh.
Có thể quan tâm: 7 cách chữa đau lưng hiệu quả không sử dụng thuốc
Đặc biệt, khi lựa chọn điều trị tại phòng khám ACC, các bác sĩ sẽ dặn dò chu đáo về lối sống, dinh dưỡng và luyện tập, vì thế người bệnh an tâm sức khỏe nhanh chóng cải thiện và không lo tái phát về lâu dài.
Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã hiểu đau lưng lan xuống mông và chân là bệnh gì cũng như tìm ra được cách điều trị tốt nhất. Bất cứ khi nào nếu nhận thấy vùng lưng có dấu hiệu đau nhức kéo dài, bạn cần gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm xảy ra.
Xem thêm: Tìm hiểu về chứng đau lưng dưới gần mông
Đặt lịch hẹn
