Đau cổ là triệu chứng có thể xảy ra ở bất kỳ ai. Khi cơn đau xuất hiện sẽ khiến việc xoay đầu qua lại trở nên khó khăn, ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt hàng ngày. Vậy nguyên nhân gây đau cổ là gì? Làm thế nào để giảm đau nhanh và dứt điểm?
1. Đau cổ là tình trạng như thế nào?
Đau cổ là hiện tượng vùng cổ xuất hiện các cơn đau, cơ cổ trở nên căng cứng khiến việc vận động, xoay đầu bị hạn chế. Tình trạng này thường xảy ra khi cấu trúc cột sống cổ gặp vấn đề ở vị trí các đốt sống, đĩa đệm bị sai lệch hoặc hệ thống gân (kết nối các bó cơ với xương) và dây chằng (kết nối các đốt sống) bị tổn thương.
Triệu chứng đau nhức cổ có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi (tỷ lệ cao ở người cao tuổi), xảy ra bất cứ lúc nào nhưng thường gặp vào buổi sáng, sau khi ngủ dậy.
Bài viết tham khảo: > Đau cứng cổ không xoay đầu được: Đừng chủ quan coi thường! > Đau cứng cổ sau khi ngủ dậy nguyên nhân do đâu? > Các tư thế ngủ đúng giúp ngủ ngon giấc và giảm đau cổ
2. Triệu chứng thường gặp của đau mỏi cổ
Bạn có biết, cột sống cổ là một bộ phận có phần đệm hỗ trợ rất ít nhưng lại chịu áp lực rất lớn do phải nâng đỡ toàn bộ trọng lượng vùng đầu. Chính vì vậy, cột sống cổ rất dễ bị tổn thương, nhức mỏi thường xuyên, biểu hiện cụ thể là:
- Cổ xuất hiện các cơn đau khó chịu, trở nên tồi tệ hơn khi bạn giữ đầu ở một tư thế trong thời gian dài, chẳng hạn như khi ngồi làm việc trước máy tính hoặc lái xe…
- Cơ cổ bị căng hoặc co thắt.
- Khó cử động đầu và cổ.
- Kèm theo triệu chứng đau đầu.
Nếu tình trạng đau cổ kéo dài dai dẳng, cơn đau ngày càng nghiêm trọng hơn đi kèm với đau đầu, đau nửa đầu, đau tê, ngứa ran lan xuống vai hoặc cánh tay; bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được thăm khám và điều trị kịp thời.
3. TOP 5 nguyên nhân đau cổ thường gặp
Có rất nhiều nguyên nhân gây đau cổ, đồng thời tùy thuộc vào từng căn nguyên mà mức độ đau cũng khác nhau.
3.1. Đau cổ do cột sống cổ bị thoái hóa, thoát vị đĩa đệm
Thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm là những nguyên nhân hàng đầu gây đau cổ.
Thoái hóa đốt sống cổ là bệnh lý xương khớp thường gặp, xảy ra khi đĩa đệm và đốt sống bị bào mòn lớp sụn và xương dưới sụn. Từ đó gây ra các cơn đau nhức tại vị trí thoái hóa, đặc biệt là khi cử động cổ.
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là hiện tượng bao xơ bên ngoài đĩa đệm bị rách hoặc đứt, khiến các nhân nhầy bên trong thoát ra ngoài, gây chèn ép lên rễ dây thần kinh, lỗ tủy sống. Bệnh thường xảy ra ở 3 đốt sống vùng cổ là C4, C5 và C6, nơi chịu áp lực nhiều nhất trên cột sống cổ.
Ngoài 2 bệnh lý cơ xương khớp trên, gai cột sống cổ (gai xương hình thành tại đốt sống) cũng là tác nhân gây đau cổ dai dẳng.
3.2. Mắc các bệnh lý liên quan đến vùng cổ
Một số bệnh, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp bả vai, loãng xương cũng có thể gây đau cổ. Ngoài ra, các cơn đau cổ còn có thể do viêm màng não – một dạng nhiễm trùng ở các lớp mô quanh não bộ và tủy sống và thường do vi khuẩn HI, phế cầu, mô cầu hoặc do virut, ký sinh, nấm gây ra.
1. Viêm xương khớp và loãng xương là gì? Viêm xương khớp: là tình trạng thoái hóa xảy ra khi lớp sụn bảo vệ khớp bị vỡ và mòn đi, khiến các xương dưới sụn cọ xát vào nhau, gây đau rát, sưng và mất khả năng cử động khớp.…
3.3. Đau cổ do chấn thương
Chấn thương thể thao (rơi từ trên cao xuống, tai nạn dưới nước) hoặc do bị tấn công bạo lực ở vùng cổ, té ngã hoặc va chạm do tai nạn giao thông… có thể tác động đến cột sống cổ và gây đau.
Bên cạnh đó, việc chơi một số môn thể thao không phù hợp hoặc tập luyện thể dục cường độ cao cũng dễ khiến dây chằng cột sống cổ bị co giãn, dẫn đến đau mỏi.
Chấn thương trong thể thao là điều có thể xảy ra với bất kỳ ai, kể cả vận động viên chuyên nghiệp. Tùy vào mức độ va đập, các chấn thương có thể xuất hiện các triệu chứng khác nhau, tuy nhiên đều gây đau đớn và khó chịu, nếu…
3.4. Đau mỏi cổ do làm việc sai tư thế
Cúi ngửa cổ trong thời gian dài do tính chất công việc (thợ sơn trần nhà, nha sĩ…), ngồi gập cổ, nghe điện thoại bằng cổ và vai (nhân viên văn phòng) hoặc ngủ gục trên bàn làm việc chính là những tư thế sai lệch, dễ khiến cổ bị mỏi hay xuất hiện các cơn đau nhức khó chịu.
3.5. Thói quen sinh hoạt sai gây đau cổ
Vì sao chứng đau mỏi cổ ngày càng trẻ hóa? Đó là do nhiều thói quen sai lầm sau đây:
- Nằm ngủ trên gối cứng hoặc quá mềm, gối quá cao không tốt cho cột sống cổ.
- Ít tham gia các hoạt động thể chất, làm ảnh hưởng đến trao đổi chất giữa các đĩa đệm.
- Hút thuốc lá hoặc uống rượu bia gây nên tình trạng mất nước ở các đĩa đệm, giảm lượng oxy đến nuôi đĩa đệm và cột sống, thúc đẩy nhanh quá trình thoái hóa.
- Tập các môn thể thao hoạt động đầu và cổ với cường độ cao có thể làm căng cơ, tăng sức ép lên vùng cột sống cổ, từ đó gây ra các cơn đau tại khu vực này.
- Ngoẹo cổ khi xem tivi, khi nghe điện thoại cũng là thói quen xấu gây đau cổ.
- Thường xuyên sử dụng điện thoại, đọc sách ở tư thế cúi đầu gây mất đường cong sinh lý và gây đau mỏi cổ.
Có thể bạn quan tâm: > Đau cổ khi chơi thể thao: Nguyên nhân do đâu? > Đau cổ do thiếu vitamin: Nguyên nhân ít ai ngờ > Những tư thế sai tư thế gây đau cổ
4. Cổ bị đau nhức, khi nào cần gặp bác sĩ?
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh cũng như độ tuổi, thể trạng của từng người mà mức độ đau cổ sẽ khác nhau. Tuy nhiên cần lưu ý, cơn đau nhức vùng cổ có thể dẫn đến mãn tính nếu không được thăm khám kịp thời.
Hãy đến gặp bác sĩ ngay nếu bạn có những dấu hiệu bất thường sau:
- Cơn đau cổ dai dẳng, kéo dài trên một tuần.
- Đau dữ dội, mức độ đau ngày càng tăng.
- Đau ngay cả khi đang nghỉ ngơi, không vận động.
- Hạn chế cử động, gặp nhiều khó khăn trong các hoạt động cúi, gập, xoay người.
- Cơn đau cổ kèm theo một số triệu chứng khác như: hoa mắt, ù tai, sốt, buồn nôn, khó nuốt, cơn đau lan xuống cánh tay hoặc chân…
5. Chẩn đoán bệnh đau cổ
Bệnh đau cổ sẽ được chẩn đoán chính xác khi bạn thăm khám. Bác sĩ chuyên khoa sẽ dựa trên các triệu chứng lâm sàng tại vùng cổ; yêu cầu chụp X-quang, CT scan, EMG (điện cơ) hoặc xét nghiệm máu để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Từ đó, xây dựng phác đồ điều trị kịp thời để làm dịu cơn đau, cải thiện tình trạng bệnh.
6. Đối phó với chứng đau nhức cổ như thế nào?
Một số phương pháp giúp cải thiện tình trạng đau mỏi cổ được áp dụng phổ biến hiện nay có thể kể đến là:
6.1. Chườm nóng / lạnh
Khi mới chớm đau hoặc cơn đau cổ nhẹ, bạn có thể áp dụng chườm nóng, chườm lạnh ở vùng mô mềm bị đau luân phiên mỗi 2 giờ/lần, mỗi lần khoảng 15 phút; hoặc massage nhẹ nhàng vùng cổ để làm giảm cơn đau.
6.2. Bài tập giảm cơn đau cổ tại nhà
Ngoài ra, thực hiện các bài tập giúp thư giãn, tăng sức mạnh cơ quanh cột sống cổ cũng là cách giúp làm giảm cơn đau hữu hiệu tại nhà.
Bài tập 1 – Duỗi cổ, đầu giữ nguyên: Đặt lòng bàn tay vào sau đầu. Sau đó, dùng lực đẩy đầu về phía sau, đồng thời dùng bàn tay kháng lại lực đẩy để giữ cổ nguyên vị trí. Giữ tư thế này trong 10 giây, lặp lại 10 lần và mỗi ngày tập 1 lần.
Bài tập 2 – Gập cổ, đầu giữ nguyên: Tiến hành đặt lòng bàn tay trước trán. Dùng lực đẩy đầu về phía trước, đồng thời sử dụng tay giữ cổ lại ở tư thế thẳng. Giữ tư thế này khoảng 10 giây và lặp lại động tác khoáng 10 lần.
Bài tập 3 – Căng cơ duỗi cổ: Đặt tay sau đầu, rồi đẩy nhẹ đầu ra trước đến khi cằm chạm ngực. Giữ tư thế này trong 10 giây và lặp lại khoảng 10 lần, ngày tập 2 lần.
Bài tập 4 – Căng cổ sang bên, cánh tay duỗi thẳng: Ngồi thẳng lưng, cánh tay phải duỗi thẳng, hướng xuống đất. Tay trái đặt trên đỉnh đầu, rồi từ từ đẩy đầu sang trái để giúp căng các cơ vùng cổ bên phải. Giữ tư thế này trong vòng 10 giây, lặp lại khoảng 10 lần, sau đó đổi bên và thực hiện tương tự.
> Xem thêm: Các bài tập chữa thoái hóa đốt sống cổ
6.3. Dùng thuốc
Một số loại thuốc giảm đau (Efferalgan, Paracetamol…) hay thuốc giảm đau chống viêm (Meloxicam, Diclofenac, Naproxen…), thuốc giãn cơ (Mydocalm, Myonal…) có thể giúp bạn thoát khỏi cơn đau nhanh.
Nhưng khi muốn dùng thuốc, cần thăm khám và tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Việc tự ý dùng thuốc hay tăng liều, lạm dụng thuốc trong thời gian dài có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Với thuốc Đông y, thuốc gia truyền lâu đời, bạn cũng cần lưu ý khi sử dụng. Tốt nhất nên thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín, dùng thuốc theo hướng dẫn của thầy thuốc, bác sĩ. Tránh chọn mua và tự ý điều trị tại nhà bằng các bài thuốc Đông y trôi nổi, được quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội.
> Cảnh báo tác dụng phụ của thuốc xương khớp: XEM NGAY
6.4. Phẫu thuật
Phương pháp này thường được chỉ định trong các trường hợp đau cổ nghiêm trọng. Không khuyến khích thực hiện khi tình trạng bệnh có thể cải thiện bằng các phương pháp khác bởi phẫu thuật tiềm ẩn nhiều rủi ro nguy hiểm, chi phí cao và mất nhiều thời gian phục hồi.
6.5. Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng
Điều trị vật lý trị liệu – phục hồi chức năng cũng là cách giúp cải thiện tình trạng đau cổ. Áp dụng các bài tập, liệu pháp vật lý trị liệu sẽ giúp kiểm soát cơn đau, giảm dần việc dùng thuốc, lấy lại sự cân bằng và giúp phục hồi sau chấn thương (nếu có).
Ngày nay, vật lý trị liệu phục hồi chức năng được sử dụng phổ biến trong điều trị nhiều bệnh lý nhờ tính an toàn và hiệu quả mang lại. Tuy nhiên, rất ít ai hiểu rõ vật lý trị liệu, phục hồi chức năng là gì và khi nào…
Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao, các bài tập vật lý trị liệu phải được thiết kế chuyên biệt, phù hợp với thể trạng của từng người bệnh. Khi tập luyện sẽ được các chuyên viên hướng dẫn để đảm bảo động tác thực hiện đúng, tránh gây tổn thương xương khớp.
6.6. Điều trị không dùng thuốc không phẫu thuật
Trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic) là phương pháp điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý cơ xương khớp đang được áp dụng rộng rãi tại các nước phương Tây. Không dùng thuốc, không phẫu thuật; Chiropractic dựa theo nguyên tắc bảo tồn, bằng các thao tác nắn chỉnh nhẹ nhàng, tác động vào từng cấu trúc sai lệch tại cột sống để điều chỉnh lại trạng thái cân bằng vốn có. Sự sai lệch này chính là tác nhân nguồn cội gây ra nhiều bệnh lý xương khớp gây đau cổ như thoái hóa, thoát vị đĩa đệm…
Ngoài ra nên kết hợp trị liệu bằng các thiết bị hiện đại, chẳng hạn như thiết bị kéo giãn giảm áp cột sống DTS, máy vận động trị liệu tích cực ATM2, thiết bị giảm áp Vertetrac và Cervico 2000, sóng xung kích Shockwave, tia laser cường độ cao thế hệ thứ IV… để đẩy nhanh quá trình hồi phục bệnh.
Khi loại bỏ gốc rễ vấn đề, cơn đau cổ sẽ được cải thiện đáng kể, tiến tới hết đau dứt điểm và ngăn ngừa cơn đau tái phát.
Để tìm hiểu rõ hơn về điều trị đau cổ mãn tính bằng phương pháp Chiropractic cùng những bài tập gợi ý hỗ trợ điều trị nhức mỏi vùng cổ, hãy cùng lắng nghe chia sẻ của bác sĩ tại ACC – Wade Brackenbury:
ACC tự hào là phòng khám tiên phong áp dụng phương pháp Chiropractic để điều trị các bệnh cơ xương khớp. Cùng với đó, tùy theo tình trạng sức khỏe của mỗi người bệnh, bác sĩ ACC còn chỉ định kết hợp phương pháp vật lý trị liệu, thay đổi thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống… giúp tăng khả năng hồi phục bệnh nhanh hơn.
Đến nay, sau hơn 15 năm hoạt động, ACC đã giúp rất nhiều bệnh nhân xương khớp thoát khỏi cơn đau nhức xương khớp và lấy lại niềm vui cuộc sống.
Nhiều người nghĩ đau nhức xương khớp toàn thân chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi vì xương khớp bị lão hóa theo thời gian. Tuy nhiên, tình trạng này đang có xu hướng “trẻ hóa” (xuất hiện phổ biến ở cả người trẻ tuổi) và nếu để kéo dài,…
7. Phòng ngừa chứng đau mỏi cổ
Một số thay đổi đơn giản trong thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể giúp bạn phòng ngừa chứng đau cổ hiệu quả:
- Đứng và ngồi đúng tư thế, nên thả lỏng hai vai và giữ thẳng đầu để giúp cổ thẳng và được thoải mái.
- Khi làm việc, sử dụng điện thoại, tránh cúi đầu quá thấp hoặc nghiêng đầu sang một bên quá lâu vì có thể gây ra các cơn đau mỏi cổ.
- Hãy giải lao, đứng dậy và vươn vai và cổ sau vài giờ ngồi làm việc trước máy tính.
- Từ bỏ thuốc lá cũng như các chất kích thích.
- Xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, tăng cường bổ sung thực phẩm giàu vitamin D, vitamin B5, vitamin C…
- Tránh mang vác hoặc đeo túi nặng có dây đai qua vai, không đeo túi một bên.
- Nên chọn gối ngủ phù hợp (không quá mỏng hoặc quá dày). Khi ngủ nên nằm ngửa, tránh nằm sấp khi ngủ. Nếu thích nằm nghiêng bạn nên chọn gối không quá cao, kích thước vừa rộng đến vai để đảm bảo giữ cổ đúng tư thế.
Đau cổ có thể do làm việc sai tư thế nhưng cũng là dấu hiệu tiềm ẩn nhiều bệnh lý cơ xương khớp. Việc chủ quan, không thăm khám sớm có thể khiến bệnh trở nên trầm trọng, khiến việc điều trị khó khăn và mất nhiều thời gian hơn. Chính vì vậy, nếu xuất hiện tình trạng cứng cổ, đau mỏi cổ không thuyên giảm, tốt nhất hãy thăm khám để có biện pháp khắc phục kịp thời.