Bong gân bàn chân: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách khắc phục

Bong gân bàn chân có thể xảy ra khi chơi thể thao hoặc trong sinh hoạt thường ngày. Vậy khi gặp tình trạng này, người bệnh nên làm gì? Hãy cùng tìm hiểu dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và cách xử lý khi bàn chân bị bong gân trong bài viết sau.

1. Bàn chân bị bong gân là gì?

Bong gân ở bàn chân xảy ra khi các dây chằng nối xương bàn chân bị căng hoặc rách. Chấn thương này thường xảy ra trong các hoạt động thể thao hoặc vận động mạnh.

Tình trạng này có 3 cấp độ, bao gồm: 

• Cấp độ I: Chấn thương khá nhẹ, gây ra các vết rách nhỏ hoặc giãn dây chằng.
• Cấp độ II: Dây chằng có thể bị rách một phần và tình trạng giãn cơ nghiêm trọng hơn.
• Cấp độ III: Các dây chằng bị rách hoàn toàn, do đó bàn chân có thể không ổn định và không còn khả năng chịu trọng lượng cơ thể. 

2. Dấu hiệu bong gân bàn chân

Khi xảy ra tình trạng bong gân ở bàn chân sẽ xuất hiện các dấu hiệu như: 

• Đau ở giữa bàn chân.
• Sưng tấy.
• Đỏ.
• Xuất hiện một số vết bầm tím tại chỗ (đổi màu đen và xanh)
• Khó khăn khi chịu trọng lượng trên bàn chân.
• Ở mức độ nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cảm thấy tiếng “rắc” hoặc nghe thấy tiếng “bốp” khi dây chằng bị rách.

3. Nguyên nhân gây ra tình trạng bong gân bàn chân

Bệnh nhân có thể bị rách dây chằng (dẫn đến bàn chân bị bong gân) khi đột nhiên di chuyển theo cách gây áp lực lên dây chằng. Ví dụ, tiếp đất sai cách sau khi nhảy hoặc vấp phải đá, từ đó có thể làm xoắn và rách dây chằng ở bàn chân.

4. Biến chứng của bong gân ở bàn chân là gì?

Ở cấp độ I, tình trạng bong gân ở bàn chân thường không gây nguy hiểm và có thể cải thiện hiệu quả tại nhà. Tuy nhiên ở cấp độ II và III, nếu không được điều trị đúng cách sẽ khiến khớp yếu đi, thường xuyên tái phát tạo thành biến chứng đau mãn tính, mất ổn định khớp kéo dài, viêm khớp…

5. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bàn chân bị bong gân, có thể xảy ra cùng với các chấn thương khác, bao gồm căng gân và gãy xương. Vì thế bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ ngay khi nhận thấy bàn chân đã bị bong gân, đặc biệt là kèm theo các dấu hiệu:

• Đột nhiên bị tê hoặc ngứa ran, đau hoặc sưng nhiều hơn.
• Tình trạng sưng đau ngày càng trầm trọng theo thời gian. 

6. Chẩn đoán bong gân bàn chân như thế nào?

Để chẩn đoán tình trạng bong gân ở bàn chân, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp sau: 

6.1 Khám lâm sàng

Sau khi xem xét các triệu chứng, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân mô tả tình huống khiến cho bàn chân bị bong gân. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ muốn biết về nghề nghiệp, bất kỳ chấn thương bàn chân hoặc phẫu thuật bàn chân nào trước đây, loại giày thường đi,… của bệnh nhân. 

Sau đó, bác sĩ sẽ kiểm tra bàn chân, so sánh bàn chân bị thương với bàn chân không bị thương. Trong quá trình kiểm tra này, bác sĩ sẽ ghi nhận bất kỳ tình trạng sưng tấy hoặc bầm tím nào, cũng như bất kỳ thay đổi nào về độ linh hoạt hoặc phạm vi chuyển động. Bác sĩ cũng sẽ nhẹ nhàng ấn và cảm nhận bàn chân bị thương để kiểm tra xem có đau nhức hoặc bất thường về xương không.

6.2 Kiểm tra hình ảnh

Nếu bệnh nhân không thể đứng, bác sĩ có thể đề nghị bệnh nhân chụp X-quang bàn chân. Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) bàn chân cũng có thể được thực hiện để đánh giá rõ hơn các vấn đề cơ xương khớp của bệnh nhân. 

7. Điều trị bàn chân bị bong gân như thế nào?

Sau đây là một số giải pháp điều trị cho tình trạng bong gân ở bàn chân phổ biến: 

7.1 Dùng thuốc giảm đau

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê cho bệnh nhân acetaminophen (ví dụ như Tylenol) để giảm đau, hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen (Advil , Motrin và những loại khác), để giảm đau và giảm sưng. Theo đó, người bệnh cần tuân thủ đơn thuốc từ bác sĩ để tránh các tác dụng phụ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

7.2 Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng

Y học hiện đại luôn khuyến khích chữa lành cơn đau xương khớp không dùng thuốc để hạn chế tối đa tác dụng phụ như suy gan, suy thận, đau dạ dày,… Tại phòng khám ACC, chúng tôi kết hợp các bài tập nhẹ nhàng cùng các thiết bị hiện đại bao gồm sóng xung kích Shockwave kết hợp cùng tia Laser thế hệ IV để tái tạo mô tổn thương. Bên cạnh đó, các bác sĩ còn sử dụng băng dán cố định cơ RockTape để hỗ trợ vận động, nâng đỡ cơ và giảm sưng, đau cho cổ chân của bệnh nhân. Ngoài ra để xoa dịu cơn đau tự nhiên, bác sĩ ACC sẽ thực hiện nắn chỉnh nhẹ nhàng để đưa các cấu trúc bị sai lệch về đúng vị trí. 

Chữa lành cơn đau bong gân bàn chân tự nhiên, không phẫu thuật – không dùng thuốc tại ACC Từ năm 2006 cho đến nay, ACC tự hào là địa chỉ điều trị các vấn đề cơ xương khớp được nhiều bệnh nhân tin tưởng lựa chọn. Đến với ACC, bạn hoàn toàn có thể an tâm điều trị bởi:  – 100% bác sĩ người nước ngoài được đào tạo chuyên sâu về Chiropractic: Toàn bộ các bác sĩ ACC đều có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cơ xương khớp, từ đó đưa ra các chẩn đoán và kế hoạch điều trị phù hợp cho từng trường hợp.  – Phác đồ điều trị cá nhân hóa: Tùy theo nguyên nhân gây ra bong gân ở bàn chân, thế trạng của bệnh nhân, mức độ của cơn đau,… mà bác sĩ ACC sẽ thiết kế phương pháp điều trị và bài tập phù hợp. Điều này giúp bệnh nhân có thể an tâm và hợp tác tốt cùng bác trong suốt quá trình điều trị.   – Không gian điều trị chuẩn quốc tế: Không gian phòng khám của ACC được thiết kế rộng rãi, trang bị đầy đủ các thiết bị hiện đại phục vụ cho quá trình điều trị. Hơn thế nữa, hệ thống phòng khám ACC đều ở vị trí đắc địa, thuận tiện cho người bệnh di chuyển đến thăm khám và điều trị.  – Quy trình thăm khám khoa học, không phải chờ đợi lâu: Toàn bộ quy trình thăm khám của ACC được thiết kế nhanh gọn, giúp người bệnh không phải chờ đợi quá lâu nhưng vẫn đảm bảo chất lượng dịch vụ. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể chủ động chọn khung giờ khám yêu thích bằng cách đặt hẹn trước với ACC.

8. Cách cải thiện tình trạng bong gân bàn chân tại nhà

Khi bàn chân bị bong gân, bệnh nhân có thể áp dụng những cách sau để nhanh chóng giảm đau: 

8.1 Nghỉ ngơi

Tránh các hoạt động làm cơn đau ở bàn chân trầm trọng hơn. Điều này có nghĩa là bệnh nhân phải tránh dồn trọng lượng lên bàn chân và nên sử dụng nạng để đi bộ.

8.2 Chườm đá

Chườm đá vào chân trong khoảng 20 phút nhiều lần mỗi ngày giúp giảm tình trạng sưng viêm do bong gân. Bạn nên dùng túi chườm chuyên dụng, hoặc dùng khăn sạch để bọc các viên đá lại trước khi chườm để tránh bị bỏng lạnh. 

8.3 Quấn gạc

Quấn gạc bàn chân đang bị bong gân bằng băng thun có tác dụng hỗ trợ các dây chằng bị thương và giảm sưng. Tuy nhiên hãy đảm bảo bạn có thể nhét 2 đầu ngón tay vào giữa băng và da để đảm bảo băng không quá chặt.

8.4 Đưa cao bàn chân bị bong gân lên cao

Nếu có thể, bạn hãy cố gắng kê chân (đang bị bong gân) cao hơn tim. Nhờ đó mà tình trạng sưng đau sẽ được thuyên giảm khá hiệu quả. 

9. Cách phòng ngừa bong gân bàn chân 

Bàn chân bị bong gân có thể xảy ra bất kỳ khi nào. Để hạn chế tình trạng này, bạn nên:

• Tăng cường sức mạnh và độ dẻo dai của bàn chân để hạn chế tình trạng bị rách gân ở bàn chân.
• Duy trì cân nặng ổn định bởi béo phì, thừa cân sẽ khiến bạn có nguy cơ bị thương ở chân và mắt cá chân.
• Mang giày dép phù hợp để bảo vệ bàn chân và hệ cơ xương khớp của bản thân nói chung. 
• Nếu bạn cảm thấy đau ở chân, hãy dừng mọi việc đang làm và liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn cách xử lý. 

Trên đây là những điều cần biết về tình trạng bong gân bàn chân. Có thể thấy, mặc dù là tình trạng phổ biến nhưng bong gân, đặc biệt là ở bàn chân vẫn gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày và có thể tiến triển nghiêm trọng hơn nếu không được kiểm soát tốt. Do đó, khi nhận thấy bản thân có dấu hiệu của bong gân ở bàn chân, bạn nên đến ngay bác sĩ để được kiểm tra.