Gai đôi cột sống là một bệnh lý xương khớp bẩm sinh, tuy hiếm gặp nhưng có nguy cơ dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm nếu không được can thiệp kịp thời.
Nhiều người thường nghĩ bệnh cơ xương khớp – cột sống chỉ hay gặp ở người cao tuổi. Tuy nhiên, trong nhiều năm trở lại đây, các vấn đề này đang ngày càng có xu hướng “trẻ hóa” bởi nhiều nguyên nhân. Thậm chí, ngay cả trẻ sơ sinh cũng có nguy cơ gặp một dị tật cột sống bẩm sinh khi chào đời, gọi là gai đôi cột sống. Vậy, bạn đã biết gì về bệnh gai đôi cột sống và cách chữa chưa? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé.
- 1. Gai đôi cột sống là gì?
- 2. Các loại gai đôi cột sống
- 3. Vị trí dễ xuất hiện gai đôi cột sống
- 4. Nhận biết triệu chứng gai đôi cột sống
- 5. Nguyên nhân gây bệnh gai đôi cột sống
- 6. Bị gai đôi cột sống có nguy hiểm không?
- 7. Chẩn đoán bệnh gai đôi cột sống
- 8. Bệnh gai đôi cột sống có chữa được không?
- 9. Cách điều trị gai đôi cột sống không dùng thuốc, không phẫu thuật
1. Gai đôi cột sống là gì?
Gai đôi cột sống (hay tật nứt đốt sống) là một dị tật cột sống bẩm sinh, thường xảy ra ở cột sống thắt lưng. Khi quan sát trên phim chụp X-quang, thấy phần xương sống bị tách đôi để lại khe hở ở giữa, do các ống thần kinh, thân xương sống trên dây sống không được đóng hoàn toàn.
2. Các loại gai đôi cột sống
Hiện nay, gai đôi cột sống được phân thành 3 loại gồm:
Gai đôi cột sống thể ẩn: Là loại phổ biến nhất nhưng khá lành tính, có thể phát hiện thông qua kết quả chụp X-quang.
Gai đôi thoát vị màng não: Thường gặp ở vùng thắt lưng thấp. Người bệnh có nguy cơ tê liệt bàng quang và bị rối loạn chức năng đường ruột.
Gai đôi cột sống có nang: Đây là dạng gai cột sống nghiêm trọng nhất, khiến người bệnh mất một phần chức năng cơ thể. Ngoài ra, chức năng dây thần kinh tủy sống cũng khó cải thiện sau khi điều trị.
3. Vị trí dễ xuất hiện gai đôi cột sống
Theo nghiên cứu, vùng đốt sống thắt lưng L5 và xương cùng S1 là các vị trí dễ xuất hiện gai đôi cột sống nhất. Thông thường, bạn có thể khó nhận biết các tình trạng này vì ngoài dấu hiệu đau nhức ở vùng xương sống chịu ảnh hưởng, bệnh không có bất kỳ triệu chứng đặc biệt nào.
Ngoại trừ khác biệt về vị trí tổn thương, cả hai tình trạng gai đôi cột sống S1 và L5 đều có chung một số đặc điểm như:
- Yếu tố bẩm sinh. Đặc biệt, gai đôi cột sống thắt lưng L5 có thể xảy ra ngay từ khi trẻ nhỏ còn trong giai đoạn phôi thai.
- Đối tượng dễ mắc bệnh nhất rơi vào độ tuổi từ 20 – 50.
- Chèn ép rễ thần kinh, đồng thời dễ kéo theo tình trạng thoát vị đĩa đệm.
Ngoài ra, gai đôi cột sống L5 còn có khả năng làm mất một phần đường cong sinh lý.
Gai cột sống thắt lưng là một trong các tình trạng chính của bệnh thoái hóa cột sống. Nếu như trước đây, bệnh chỉ phổ biến ở những người trung niên và cao tuổi, thì trong những năm gần đây, gai cột sống lại có xu hướng gia tăng ở…
4. Nhận biết triệu chứng gai đôi cột sống
Khi mắc phải gai đôi cột sống, người bệnh sẽ xuất hiện các dấu hiệu như:
- Đau nhức tại vị trí xuất hiện gai xương.
- Cơn đau lan sang khắp vùng thắt lưng, xương chậu, chi dưới (bao gồm cả ống quyển, bắp chân, bàn chân…).
- Tay chân tê ngứa và suy yếu, cử động không linh hoạt do gai xương chèn ép vào rễ thần kinh
- Bất thường về thần kinh, rối loạn cảm giác, rối loạn cơ tròn gây đại tiện hoặc tiểu tiện mất kiểm soát.
> Bài viết xem nhiều: Đau thắt lưng: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa
5. Nguyên nhân gây bệnh gai đôi cột sống
Thực tế, nguyên nhân gây gai đôi cột sống vẫn đang là câu hỏi lớn của không ít nhà khoa học. Dù đang tiến hành nghiên cứu nhưng họ cũng đã tìm ra một số yếu tố góp phần dẫn đến tình trạng sức khỏe này, thường là:
Bẩm sinh: Mẹ bầu ăn uống thiếu chất dinh dưỡng, không hấp thụ đủ lượng Acid Folic cần thiết rất dễ khiến trẻ bị gai đôi cột sống ngay từ trong bụng mẹ.
Thói quen sinh hoạt: Ngồi quá lâu hoặc ngồi, nằm, đi, đứng, khuân vác đồ… không đúng tư thế cũng là yếu tố quen thuộc dẫn đến một loạt vấn đề về cột sống.
Chấn thương cột sống: Cơ chế tự chữa lành của cơ thể sẽ bắt đầu quy trình tái tạo xương nếu cột sống thương tổn, từ đó hình thành gai xương. Tuy nhiên, trường hợp trên chỉ xảy ra khi quá trình tự chữa diễn ra liên tục.
Tuổi tác: Sụn khớp sẽ bị thoái hóa dần theo thời gian, kéo theo tình trạng thiếu hụt canxi. Từ đó, cơ thể tự động tích lũy loại khoáng chất này để bù đắp vào phần hao hụt. Tuy nhiên, điều này cũng vô tình hình thành nên gai xương.
Viêm nhiễm cục bộ: Dù xảy ra ở xương, khớp cột sống hay gân, dây chằng xung quanh cột sống, tình trạng viêm nhiễm vẫn có khả năng kích thích quá trình tái tạo tế bào xương. Đôi khi, quá trình trên có nguy cơ tạo ra “sản phẩm lỗi” là gai xương.
6. Bị gai đôi cột sống có nguy hiểm không?
Các chuyên gia nhận định, gai đôi cột sống không phải là bệnh lý đơn giản. Nếu bạn không có biện pháp can thiệp kịp thời có thể gây ra một loạt biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe như:
- Rễ thần kinh cột sống chịu thương tổn từ sự chèn ép của gai xương
- Suy giảm chức năng cơ bắp
- Rối loạn đại tiểu tiện
- Tê liệt hai chân
- Sức lực ở cánh tay suy yếu bất thường
- Nhiễm trùng màng não hoặc thậm chí là viêm màng não
- Tử vong
> Xem thêm: Các biến chứng của gai cột sống
7. Chẩn đoán bệnh gai đôi cột sống
Để chẩn đoán tình trạng gai đôi cột sống, nhất là ở thai nhi, các bác sĩ sẽ tiến hành một số kiểm tra sau:
Xét nghiệm máu: Nhằm đánh giá hàm lượng protein AFP do thai nhi tạo ra. Chỉ số AFP cao đồng nghĩa em bé đã bị gai đôi cột sống hoặc một dị tật bẩm sinh khác.
Siêu âm: Là phương pháp chẩn đoán bằng cách tạo ra hình ảnh thai nhi trên màn hình máy tính. Nếu trẻ bị gai đôi cột sống, bác sĩ có thể nhận thấy một gai hở hoặc một túi nhô ra ở cột sống thắt lưng.
Chọc túi ối: Các bác sĩ tiến hành lấy dịch lỏng từ túi nước ối để kiểm tra xem em bé có đang gặp phải triệu chứng bệnh nào không.
Trong một số trường hợp, tật nứt đốt sống có thể được chẩn đoán khi trẻ được sinh ra. Lúc này, các bác sĩ có thể chỉ định các loại xét nghiệm như chụp X-quang, CT, MRI… để quan sát rõ ràng hơn về cột sống của em bé và các xương ở lưng.
8. Bệnh gai đôi cột sống có chữa được không?
Hầu hết trường hợp, cách chữa bệnh gai đôi cột sống được nhiều người lựa chọn nhất là sử dụng thuốc. Một số loại thuốc thường có trong toa thuốc điều trị gai đôi cột sống có thể gồm:
- Thuốc giảm đau và kháng viêm: đa số thuộc nhóm NSAID, ví dụ như naproxen, ibuprofen…
- Thuốc giãn cơ: mydocalm, myonal, decontractyl…
- Một số loại vitamin nhóm B như B1, B12… với mục đích đẩy nhanh quá trình phục hồi
Bên cạnh đó, đối với trường hợp bệnh tiến triển nghiêm trọng (gai xương chèn ép dây thần kinh hoặc ống tủy sống, cột sống bị vẹo…), bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật.
Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng những cách điều trị gai đôi cột sống như trên đều có nguy cơ đem lại rủi ro khá cao. Cụ thể hơn, việc kéo dài liệu trình dùng thuốc hoặc uống thuốc quá liều rất dễ gây tổn hại cho các cơ quan nội tạng quan trọng, chẳng hạn như dạ dày, gan hoặc thậm chí là thận.
Thêm vào đó, rủi ro phát sinh biến cố trong và sau khi làm phẫu thuật cắt bỏ gai xương ở cột sống cũng quá lớn. Đồng thời, chi phí đắt đỏ cũng là nguyên nhân khiến thủ thuật này không thường được áp dụng.
Mổ gai cột sống là phương án được nhiều người lựa chọn với mong muốn nhanh chóng chấm dứt tình trạng đau nhức khó chịu do bệnh gây ra. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết liệu phẫu thuật có thật sự đem lại kết quả như mong đợi? Sự…
9. Cách điều trị gai đôi cột sống không dùng thuốc, không phẫu thuật
Để có thể điều trị tận gốc cơn đau gai đôi cột sống khó chịu mà không phải dùng thuốc hay thực hiện phẫu thuật thì giải pháp lý tưởng nhất là Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic). Cơ chế của phương pháp này là sử dụng tay với một lực phù hợp để điều chỉnh các cấu trúc cột sống bị sai lệch về đúng vị trí ban đầu, đồng thời giải phóng áp lực chèn ép dây thần kinh và phục hồi chức năng vận động linh hoạt cho cột sống. Từ đó, tình trạng đau nhức sẽ dần dần thuyên giảm rồi biến mất hoàn toàn.
Hiện nay, ở Việt Nam, Phòng khám ACC – chuyên khoa Trị liệu Thần kinh Cột sống tự hào là đơn vị chuyên khoa tiên phong trong lĩnh vực điều trị các vấn đề liên quan đến cơ xương khớp, bao gồm cả bệnh gai đôi cột sống, bằng phương pháp trị liệu thần kinh cột sống.
Nếu bạn hay người thân đang gặp phải cơn đau liên quan đến cơ xương khớp thì đừng ngần ngại liên hệ ngay với phòng khám ACC để được hỗ trợ tư vấn nhanh chóng!
Gai đôi cột sống là bệnh lý hiếm gặp nhưng cần được theo dõi và điều trị kịp thời để tránh các rủi ro không mong muốn. Do đó, ngoài thực hiện chế độ ăn uống và điều chỉnh lối sống phù hợp, bạn nên thường xuyên đến cơ sở y tế, nhằm kiểm tra tình trạng cột sống một cách hiệu quả nhất.
Có thể bạn quan tâm: > Động tác cần tránh cho người bị gai cột sống > Các môn thể thao cho người bị gai cột sống > Bệnh nhân gai cột sống lưng nên kiêng gì?