Chụp X-quang cột sống là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến, giúp phát hiện các chấn thương, dị tật bẩm sinh, bệnh lý liên quan đến cột sống… Vậy cụ thể khi chụp X-quang cột sống cổ và thắt lưng sẽ cho biết điều gì?
1. Chụp X-quang cột sống là gì?
Chụp X-quang cột sống là một thủ thuật sử dụng loại máy để phát các chùm tia X (một dạng bức xạ điện từ) xuyên qua cơ thể, ghi lại hình ảnh chi tiết của xương và các cơ quan bên trong trên máy tính hoặc tấm phim chuyên dụng.
Kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này có những ưu và nhược điểm như:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|
2. Chụp X-quang cột sống cổ cho biết điều gì?
Cột sống cổ là một trong 5 đoạn cột sống của cơ thể, gồm: cột sống cổ, cột sống ngực, cột sống thắt lưng, vùng xương cùng, xương cụt. Trong đó, cột sống cổ gồm 7 đốt từ C1 đến C7, có một số đặc điểm là thân đốt sống nhỏ và rộng về bề ngang; cuống đốt sống dính vào mặt bên của thân đốt; mỏm ngang đốt sống có lỗ cho động mạch đốt sống đi qua…
Thông thường, các bác sĩ sẽ chỉ định chụp X-quang cột sống nhằm đánh giá chấn thương cổ, hoặc chẩn đoán những vấn đề mà người bệnh đang gặp phải ở cổ. Bao gồm:
- Thoái hóa đốt sống cổ.
- Gai đốt sống cổ.
- Chấn thương cột sống cổ, nghi ngờ gãy xương cổ.
- Biến dạng cột sống cổ.
- Trật khớp.
- Viêm khớp.
- Hẹp ống sống.
- Xẹp đốt sống cổ.
- Có khối u ở cổ.
> Xem thêm:
Đau cổ là bệnh gì? 5 nguyên nhân thường gặp nhất
Nguyên nhân gây chấn thương cột sống và cách điều trị hiệu quả
3. Chụp X-quang cột sống thắt lưng cho biết điều gì?
Ở đoạn thắt lưng gồm 5 đốt sống (ký hiệu từ L1 đến L5), có kích thước lớn, rộng bề ngang, mỏm gai hình chữ nhật, không có các mặt khớp biên và không hình thành lỗ ngang như đốt sống cổ. Chúng có chức năng nâng đỡ trọng lượng cơ thể và hỗ trợ di chuyển linh hoạt hơn.
Tương tự như mục đích chụp X-quang cổ, chụp X-quang cột sống thắt lưng sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán các vấn đề như:
- Nứt hoặc gãy cột sống.
- Cong vẹo cột sống.
- Chấn thương cột sống.
- Thoái hóa cột sống thắt lưng.
- Gai cột sống lưng.
- Lao cột sống.
- Viêm cột sống dính khớp.
- U tủy sống.
4. Quy trình chụp X-quang cột sống cổ và thắt lưng
Thông thường, thủ thuật chụp X-quang chỉ diễn ra trong 5 – 10 phút. Tuy nhiên, bạn vẫn cần chuẩn bị kỹ trước và trong khi chụp để quá trình chụp đạt được kết quả tốt nhất.
4.1. Chuẩn bị trước khi chụp X-quang
Bỏ túi một số lưu ý nhỏ sau sẽ giúp quá trình chụp X-quang cột sống diễn ra thuận lợi hơn:
- Cởi quần áo ở vị trí cần chụp X-quang (có thể mặc áo rộng của bệnh viện), nhằm loại bỏ các vậy liệu gây cản quang.
- Tháo bỏ các vật dụng bằng kim loại gây ảnh hưởng đến hình ảnh trên phim chụp ra khỏi cơ thể: Trang sức, kẹp tóc, kính mắt, máy trợ thính…
- Thông báo về tình trạng sức khỏe trong những tháng gần đây như: Đang hoặc có thể mang thai, bơm insulin, đã chụp bất kỳ loại X-quang nào khác (như chụp X-quang đường tiêu hóa có thuốc cản quang Bari).
4.2. Quy trình chụp X-quang
Khi bạn đã chuẩn bị đầy đủ, kỹ thuật viên sẽ định vị cơ thể của bạn so với phim X-quang để tạo ra hình ảnh rõ ràng nhất.
- Bạn sẽ nằm trên một chiếc bàn kiểm tra ở vị trí sao cho phần cột sống nằm giữa máy chụp.
- Kỹ thuật viên sẽ bước ra sau và bật máy X-quang.
- Bạn cần phải nằm yên và nín thở trong khi các chùm tia đi qua cơ thể.
- Khi chụp xong, bạn có thể thay quần áo trở lại.
Ngoài tư thế nằm, kỹ thuật viên có thể yêu cầu bạn thay đổi vị trí (đứng cạnh máy X-quang, duỗi hoặc uốn cong người). Hoặc có thể được yêu cầu mở miệng để chụp X-quang cổ. Vị trí này làm di chuyển răng của bạn ra ngoài và cho phép kỹ thuật viên có được hình ảnh rõ ràng hơn về xương trên của phần cổ.
Kết quả chụp X-quang cột sống của bạn sẽ được gửi đến bác sĩ. Dựa vào kết quả X-quang, bác sĩ sẽ chẩn đoán và xây dựng phác đồ điều trị các bệnh cơ xương khớp nếu có. Hiện nay, Trị liệu thần kinh cột sống – Chiropractic (nắn chỉnh xương khớp) là phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả cao các bệnh lý cột sống nhờ không phẫu thuật, không dùng thuốc.
Tại Việt Nam, ACC là phòng khám chuyên khoa trị liệu thần kinh cột sống uy tín, được nhiều người đánh giá cao. Đến nay, sau hơn 15 năm hoạt động, ACC đã giúp rất nhiều trường hợp thoát khỏi các cơn đau nhức do bệnh lý cơ xương khớp hay chấn thương gây ra.
Liệu trình điều trị tại ACC được thiết kế chuyên biệt, kết hợp giữa Chiropractic và Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng, vừa chữa lành cơn đau tận gốc vừa ngăn ngừa tái phát sau này. Không chỉ vậy, đội ngũ bác sĩ ACC cùng các chuyên viên giàu kinh nghiệm sẽ luôn đồng hành, theo dõi tình trạng sức khỏe của người bệnh trong suốt quá trình điều trị. Đồng thời tư vấn và đưa ra lời khuyên giúp bệnh nhân thay đổi thói quen sinh hoạt, để giúp hồi phục nhanh và có hệ xương khớp khỏe mạnh.
>> Tìm hiểu thêm: Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic là gì?
5. Những rủi ro khi chụp X-quang cột sống
Nhìn chung, chụp X-quang cột sống thắt lưng hay cổ đều rất an toàn và ít có tác dụng phụ. Mặc dù một số người lo lắng rằng bức xạ khi chụp X-quang có thể gây biến đổi tế bào trong cơ thể, dẫn đến ung thư. Nhưng lượng bức xạ được sử dụng rất nhỏ nên khả năng xảy ra thấp.
Tuy nhiên, nếu chụp X-quang cho phụ nữ mang thai hoặc trẻ nhỏ thì nên cẩn trọng vì các đối tượng này dễ nhạy cảm với bức xạ và có nguy cơ bị tổn thương mô cao hơn. Tốt nhất nên thông báo với bác sĩ, họ có thể đề xuất một phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác phù hợp hơn, để không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Qua những thông tin trên đây, chắc hẳn bạn đã biết được chụp X-quang cột sống cổ và thắt lưng có thể phát hiện điều gì. Bạn hãy cố gắng tuân thủ những hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên viên trong quá trình chụp X-quang để cho ra kết quả chính xác nhất.
Đặt lịch hẹn
