Chèn ép dây thần kinh là gì, do đâu? Dấu hiệu & Cách điều trị

Hội chứng chèn ép dây thần kinh ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng gây ra các cơn đau mãn tính hoặc tổn thương dây thần kinh vĩnh viễn. Vậy chèn ép thần kinh là gì? Nguyên nhân, cách nhận biết và điều trị thế nào? Hãy cùng bài viết dưới đây tìm hiểu ngay.

1. Chèn ép thần kinh là tình trạng gì?

Chèn thần kinh là tình trạng dây thần kinh ngoại biên (các dây thần kinh bên ngoài não và tủy sống) bị các mô bao quanh như xương, dây chằng, cơ, sụn,… tác động với áp lực lớn. Điều này làm phá vỡ chức năng của dây thần kinh khiến người bệnh cảm thấy tê, ngứa ran, đau hoặc yếu các cơ.

Tình trạng chèn dây thần kinh có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Trong đó phổ biến nhất là:

• Dây thần kinh ở đốt sống cổ, ngực, thắt lưng.
• Dây thần kinh giữa ở bàn tay, khuỷu tay và cổ tay.
• Dây thần kinh tọa (dây thần kinh hông to) từ phần dưới thắt lưng đến tận các ngón chân. 

Dây thần kinh có thể bị chèn ép ở mọi vị trí trên cơ thể như cổ, cột sống, khuỷu tay, vai,…

>>> Tham khảo thêm: Thoái hóa đốt sống cổ chèn dây thần kinh là gì? Những lưu ý bạn cần biết

2. Nhận biết triệu chứng chèn ép dây thần kinh

Để nhận biết sớm tình trạng dây thần kinh bị chèn ép, người bệnh dựa vào các dấu hiệu sau:

2.1 Tê nhức thường xuyên tại vùng bị chèn ép

Tê bì và đau nhức là dấu hiệu dây thần kinh bị chèn ép thường gặp. Bởi vì khi có áp lực tác động, tín hiệu ở dây thần kinh sẽ bị gián đoạn làm khu vực đó tê cứng. Cảm giác tê nhức này có thể diễn ra trong thời gian ngắn và lặp lại nhiều lần. Nếu không điều trị kịp thời thì tình trạng tê đau có thể tiến triển thành tê liệt vĩnh viễn.

Tê tay chân là bệnh gì, có nguy hiểm không?

Tê bì chân tay là biểu hiện cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm tiềm ẩn, có thể đe dọa đến sức khỏe của người bệnh. Thời gian đầu, bệnh không có nhiều biểu hiện đáng chú ý, dễ khiến nhiều người chủ quan và bỏ lỡ thời điểm điều…

2.2 Người bệnh có cảm giác bị kim châm

Dây thần kinh có nhiệm vụ truyền tín hiệu từ nơi này đến nơi khác trong cơ thể. Do đó, nếu có sự gián đoạn tín hiệu từ dây thần kinh do bị chèn ép thì người bệnh sẽ có cảm giác giống như bị kim châm. Dấu hiệu này thường xảy ra ở khu vực nhất định và diễn ra trong khoảng 3 – 5 phút hoặc có thể kéo dài hơn.

2.3 Đau khớp

Khi dây thần kinh bị chèn ép, người bệnh có thể cảm thấy đau nhói hoặc đau âm ỉ ở khu vực tổn thương. Cơn đau này có thể lan ra các khớp nối với những bộ phận khác trong cơ thể, đặc biệt là vùng thắt lưng, bắp chân, cẳng tay, khớp gối.

Đau khớp: Triệu chứng, Nguyên nhân, Điều Trị và Phòng ngừa

Tình trạng đau nhức có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đau khớp gây ra nhiều khó chịu, ảnh hưởng lớn đến vận động, sinh hoạt hàng ngày, thậm chí là cả giấc ngủ. Vậy vì sao khớp bị…

2.4 Yếu cơ

Khi dây thần kinh bị chèn ép ở mức độ trung bình đến nghiêm trọng, tín hiệu truyền từ não đến cơ sẽ bị gián đoạn. Điều này khiến người bệnh cảm thấy các cơ cánh tay, bắp tay, bàn tay, cơ chân bị suy yếu, không thể thực hiện các cử động bình thường.

3. Nguyên nhân xảy ra tình trạng chèn ép thần kinh

Tình trạng dây thần kinh bị chèn ép có thể xuất hiện từ nhiều nguyên nhân dưới đây:

3.1 Chấn thương 

Những chấn thương do tai nạn (bong gân, gãy xương, rạn xương,…) hay cử động liên tục (đánh máy, di chuyển chuột, đàn piano,…) là nguyên nhân phổ biến khiến dây thần kinh bị chèn ép. Bởi các chấn thương này đều khiến:

• Dây thần kinh và cấu trúc xung quanh bị sưng phù.
• Lưu lượng máu đến dây thần kinh giảm.
• Vỏ bao dây thần kinh (vỏ myelin) bị tổn thương.
• Cấu trúc trong các dây thần kinh thay đổi.

Tất cả những tổn thương trên đều tạo áp lực đè lên dây thần kinh ngoại biên. Qua đó làm gián đoạn chức năng gửi và nhận tín hiệu của dây thần kinh gây ra tình trạng tê bì, đau nhói,…

Các chấn thương khiến mô sưng tấy và chèn ép lên dây thần kinh gây đau nhức, khó chịu.

3.2 Tiền sử bệnh lý

Nhiều trường hợp chèn dây thần kinh xuất phát từ các bệnh lý như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa đốt sống, hội chứng ống cổ tay, hội chứng đường hầm xương trụ,… Khi đó, người bệnh cảm thấy đau đớn, tê nhức ở vùng xương khớp bị bệnh như tay, chân, lưng,…

3.3 Các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố sau đây cũng góp phần khiến dây thần kinh bị chèn ép.

• Giới tính: Nữ giới có nguy cơ bị chèn dây thần kinh cao hơn nam giới, đặc biệt là trong giai đoạn mang thai hoăc tiền mãn kinh.
• Tuổi tác: Người trên 30 tuổi dễ mắc phải hội chứng chèn dây thần kinh hơn các độ tuổi khác.
• Tính chất công việc: Người làm công việc thường xuyên có các cử động lặp lại như nhân viên văn phòng, nghệ sĩ biểu diễn piano, dương cầm, thợ may,… khả năng cao gặp phải chèn dây thân kinh hơn so với công việc khác.
• Sức khỏe: Chức năng lưu thông máu, chức năng thần kinh kém, béo phì cũng khiến dây thần kinh bị chèn ép.

4. Cách chẩn đoán tình trạng chèn ép dây thần kinh

Để chấn đoán hội chứng chèn dây thần kinh, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý và các triệu chứng để sàng lọc các nguy cơ. Nếu nghi ngờ dây thần kinh bị chèn ép bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các phương pháp kiểm tra:

• Chụp X-quang: Kết quả kiểm tra giúp bác sĩ phát hiện những thay đổi ở xương khiến dây thần kinh bị chèn ép.
• Siêu âm: Kết quả siêu âm xác định vị trí dây thần kinh bị chèn ép hoặc tổn thương dây chằng.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Dựa vào kết quả kiểm tra, bác sĩ có thể xác định xương và mô mềm có khiến dây thần kinh bị chèn ép hay không.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Xét nghiệm này cho biết liệu tổn thương mô mềm có khiến dây thần kinh chịu áp lực lớn không.
• Điện cơ đồ (EMG) và nghiên cứu dẫn truyền thần kinh: Các xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định xem dây thần kinh có hoạt động bình thường hay không.

Bác sĩ áp dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh để xác định tình trạng, mức độ và nguyên nhân dây thần kinh bị chèn ép.

5. Cách điều trị chèn ép dây thần kinh

Để điều trị dây thần kinh bị chèn ép, bệnh nhân có thể áp dụng các phương pháp dưới đây:

5.1 Hạn chế vận động, chú trọng nghỉ ngơi

Trong những trường hợp nhẹ, người bệnh chỉ cần dành thời gian nghỉ ngơi, tránh vận động quá mức, đặc biệt là khu vực bị đau. Với cách này tình trạng tê bì, đau nhói do dây thần kinh bị chèn ép sẽ tự biến mất trong vài ngày hoặc vài tuần.

5.2 Nẹp cố định khu vực bị chèn dây thần kinh

Dựa vào vị trí thần kinh bị chèn ép, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn mang nẹp để cố định khu vực đau. Phương pháp này giúp giảm áp lực lên dây thần kinh, từ đó ngăn ngừa tổn thương thêm và nhanh lành hơn. Với trường hợp chèn ép dây thần kinh ở cổ tay, ống khuỷu tay, người bệnh nên mang nẹp cả khi ngủ để hạn chế cổ tay bị uốn cong cổ tay, tạo áp lực cho dây thần kinh.

5.2 Chườm nóng hoặc lạnh

Chườm nóng hoặc lạnh cũng là cách giúp giảm sưng viêm ở những khu vực bị tổn thương. Qua đó giảm áp lực tác động lên dây thần kinh, cải thiện các triệu chứng tê bì, đau nhói,… Để điều trị tình trạng dây thần kinh bị chèn ép bằng chườm nóng hoặc lạnh, bạn thực hiện như sau:

– Chườm nóng:

• Sử dụng các dụng cụ chườm nóng (chai nước nóng, túi chườm nóng chuyên dụng hoặc khăn nóng) đặt quanh vùng đau nhức.
• Thời gian thực hiện chườm nóng khoảng 20 phút/lần, tối đa 3 lần/ngày.

– Chườm lạnh:

• Sử dụng túi chườm đá chuyên dụng đặt lên phần đau do dây thần kinh bị chèn ép.
• Chườm lạnh khoảng 20 phút/lần, thực hiện vài lần trong ngày.

5.2 Sử dụng thuốc trị chèn ép dây thần kinh

Bác sĩ có thể cho người bệnh sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) bao gồm ibuprofen, naproxen, aspirin, diclofenac,…; thuốc corticosteroid dạng uống để giảm đau nhức ở khu vực dây thần kinh bị chèn ép. Lưu ý, các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gan, thận. Do đó, bệnh nhân cần tuyệt đói tuân thủ theo chỉ định liều dùng, tần suất của bác sĩ.

Các loại thuốc đau nhức xương khớp và tác hại khôn lường

Uống thuốc đau nhức xương khớp bị tác dụng phụ là tình trạng khá phổ biến, nếu lạm dụng trong thời gian dài còn dẫn đến nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe. Nhiều bệnh nhân đi khám ở phòng khám ACC chia sẻ, cứ thấy đau nhức xương…

5.3 Vật lý trị liệu

Các bài tập vật lý trị liệu hướng đến các động tác kéo giãn cơ nhằm giảm áp lực cho dây thần kinh, góp phần giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được chỉ định các bài tập phù hợp, giúp giảm đau hiệu quả mà không gây tổn thương cơ, xương,… xung quanh.

Tại ACC, ngoài ứng dụng liệu trình Vật lý trị liệu hiện đại, bác sĩ còn kết hợp Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic). Với thao tác nắn chỉnh nhẹ nhàng, bác sĩ chuyên khoa Thần Kinh Cột Sống sẽ nắn chỉnh những sai lệch của cơ, xương, sunh, dây chằng,… về đúng vị trí ban đầu. Qua đó, giải phóng sứ chèn ép ở các dây thần kinh, giúp cơn tê bì và đau nhức thuyên giảm và biến mắt một cách tự nhiên.

Với liệu trình điều trị kết hợp Chiropractic với Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng, ACC đã giúp nhiều khách hàng loại bỏ thành công đau nhức do chèn ép thần kinh. Khách hàng hồi phục sức khỏe, đi lại linh hoạt mà không cần phẫu thuật hay uống thuốc.

Bác sĩ Luke Hamman áp dụng Chiropractic để tác động vào nguyên nhân gốc rễ gây chèn ép dây thần kinh của bệnh nhân.

Hơn nữa, khi lựa chọn điều trị dây thần kinh bị chèn ép tại ACC quý khách có thể hoàn toàn an tâm vì:

• 100% bác sĩ nước ngoài chuyên khoa Trị liệu Thần kinh Cột sống được đào tạo bài bản, dày dặn kinh nghiệm đến từ Hoa Kỳ, Canada, Hàn Quốc,… Đảm bảo thăm khám và xây dựng liệu trình điều trị chèn dây thần kinh cá nhân hóa, thực hiện thao tác nắn chỉnh chuẩn xác. Qua đó quý khách có thể an tâm điều trị bệnh nhanh chóng, an toàn và hiệu quả như mong đợi. 
• Liệu trình vật lý trị liệu hiện đại, kết hợp giữa bài tập cùng các thiết bị tân tiến như tia laser cường độ cao thế hệ IV, máy vận động trị liệu tích cực ATM2, sóng xung kích Shockwave… Đảm bảo mang đến hiệu quả cao trong điều trị chèn ép ở dây thần kinh. Quý khách sớm hồi phục sức khỏe, vận động linh hoạt, thoái mái hơn.
• Trong suốt quá trình điều trị luôn có bác sĩ và chuyên viên đồng hành, hướng dẫn sát sao. Đảm bảo bệnh nhân tập luyện đúng cách, đạt hiệu quả điều trị cao. Sau khi điều trị, bác sĩ còn tận tình hướng dẫn bệnh nhân cách chăm sóc sức khỏe (xây dựng thực đơm, thói quen sinh hoạt, vận động) để nâng cao sức khỏe, phòng ngừa bệnh tái phát.
• Quy trình thăm khám tại ACC đảm bảo diễn ra nhanh chóng, tiết kiệm thời gian cho khách hàng. Đồng thời khi khám với bác sĩ nước ngoài luôn có trợ lý Y khoa phiên dịch, hỗ trợ bệnh nhân và người nhà.

Quy trình khám chữa bệnh tại ACC chuyên nghiệp, nhanh chóng giúp bệnh nhân tiết kiệm thời gian, không phải chờ đợi mệt mỏi.

>> Nếu nghi ngờ dây thần kinh bị chèn ép, đừng ngần ngại liên hệ phòng khám ACC để bác sĩ chuyên môn giỏi kiểm tra và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả, an toàn.

5.5 Phẫu thuật

Phẫu thuật được bác sĩ chỉ định khi những phương pháp chữa trị bảo tồn không đạt hiệu quả. Cách này giúp giải phóng áp lực trên dây thần kinh, từ đó cải thiện tình trạng tê bì, đau nhức,… Tuy nhiên, phẫu thuật liên quan đến dây thần kinh rất phức tạp, hoàn toàn có thể dẫn đến nhiễm trùng, tổn thương thần kinh, xuất huyết trong,… Do đó, người bệnh cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện phương pháp điều trị này.

6. Phòng ngừa chèn ép dây thần kinh

Để giảm nguy cơ dây thần kinh bị chèn ép, bệnh nhân nên lưu ý một số điều sau:

• Tập luyện thể dục thường xuyên để cơ thể khỏe mạnh, tăng cường đề kháng giúp các khớp linh hoạt hơn.
• Hạn chế các hoạt động lặp đi lặp lại như đánh máy tính, di chuyển chuột,… Nếu phải thực hiện, bệnh nhân hãy nghỉ ngơi thường xuyên trong lúc làm việc để tránh tạo áp lực cho dây thần kinh.
• Tránh nằm hoặc ngồi ở một tư thế quá lâu, đặc biệt là ngồi bắt chéo chân.
• Chế độ dinh dưỡng đầy đủ chất, ưu tiên thực phẩm giàu kali (chuối, cam, các loại hạt,…); canxi (sữa, phô mai, cải xanh đậm,…).
• Hạn chế những món ăn cay nóng, thực phẩm nhiều dầu mỡ như gà rán, khoai tây chiên,… và không sử dụng chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá,…)
• Kiểm tra và duy trì cân nặng hợp lý, tránh tình trạng thừa cân gây áp lực cho dây thần kinh.

>>> Có thể bạn quan tâm: Tổng hợp một số loại thực phẩm tốt cho xương khớp bạn nên biết

7. Một số câu hỏi liên quan đến chèn ép dây thần kinh

Mời bệnh nhân cùng xem qua một số câu hỏi thường gặp và giải đáp để hiểu rõ hơn về hiện tương dây thần kinh bị chèn ép.

7.1 Tình trạng chèn dây thần kinh có tự khỏi không?

Đa số trường hợp dây thần kinh bị chèn ép nhẹ sẽ tự khỏi khi được chăm sóc và nghỉ ngơi tại nhà. Nếu dây thần kinh bị chèn ép vừa và nặng thì cần áp dụng phương pháp chăm sóc y tế như thuốc, vật lý trị liệu, trị liệu thần kinh cột sống,… để cải thiện.

7.2 Thời gian để dây thần kinh bị chèn ép lành lại?

Tùy vào phương pháp điều trị, dây thần kinh bị chèn ép có thể lành trong vài ngày đến 4 tuần, hoặc lâu hơn. Tốt nhất là khi nghi ngờ dây thần kinh chịu sự chèn ép, bệnh nhân nến đến gặp bác sĩ thăm khám và điều trị sớm để tăng hiệu quả giảm đau nhức và rút ngắn thời gian hồi phục sức khỏe.

7.3 Dấu hiệu nào cho thấy dây thần kinh bị chèn ép đang hồi phục?

Nếu dây thần kinh bị chèn ép đang hồi phục sẽ có các dấu hiệu sau:

• Cơn đau ảnh hưởng đến ít bộ phận hơn trước.
• Giảm cường độ và tần suất của cảm giác tê, ngứa ran, đau nhức,… giảm đáng kể.
• Phạm vi chuyển động ở các khớp bị ảnh hưởng được cải thiện.
• Cải thiện sức mạnh cơ ở vùng bị chèn ép thần kinh.

Bài viết trên đã chia sẻ những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa hội chứng chèn ép dây thần kinh. Khi nghi ngờ bị dây thần kinh bị chèn ép, bệnh nhân nên đến cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và điều trị đúng cách. Tránh chủ quan, để tình trạng bệnh tiến triển ngày càng nghiêm trọng nhé!

>>> Xem thêm:
Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh: Khái niệm, nguyên nhân và triệu chứng
Các dấu hiệu của gai lưng cột sống chèn dây thần kinh
Tìm hiểu về đau dây thần kinh tọa và những lưu ý bạn nên ghi nhớ